“Δεν φοβάμαι. Τώρα έγινα άνδρας”. Η συγκλονιστική διάσωση του μικρού Ανδρέα στη “χάρτινη” πολυκατοικία του Αιγίου. Τι έκανε τα τέσσερα ποδήλατα που του χάρισαν

15 Ιουνίου 1995. Το ρολόι έγραφε 3.15 τα ξημερώματα, όταν 6,1 ρίχτερ συντάραξαν όλο το Αίγιο και τις γύρω περιοχές.

Ευπαθή κτίρια στο κέντρο της πόλης αλλά και στην παραλιακή ζώνη κατέρρευσαν και παρέσυραν στο θάνατο ανυποψίαστους ενοίκους, που εκείνη την ώρα βρίσκονταν στα κρεβάτια τους. Στην πολυκατοικία της οδού Δεσποτοπούλου στα Ψηλά Αλώνια γράφτηκε η πιο τραγική ιστορία της καταστροφής. Στα χαλάσματα εγκλωβίστηκαν δεκάδες ένοικοι με τις οικογένειές τους.

Λίγη ώρα αργότερα, ένας δεύτερος ισχυρός μετασεισμός μεγέθους 5,7 ρίχτερ, προκάλεσε και την κατάρρευση του ξενοδοχείου “Ελίκη” στα Βαλιμίτικα μερικά μέτρα μακριά από τη θάλασσα. Το  επίκεντρο του σεισμού ήταν 15 χιλιόμετρα βόρεια από το Αίγιο, στο δυτικό άκρο του Κορινθιακού κόλπου. Όμως, το ρήγμα του Αιγίου εκτόνωσε το μεγαλύτερο μέρος της ενέργειας του σεισμού.

Ο απολογισμός των επόμενων ημερών ήταν τραγικός. Σκοτώθηκαν συνολικά 26 άνθρωποι. Οι 16 από αυτούς έμεναν στη “χάρτινη” πολυκατοικία της Δεσποτοπούλου, ενώ οι υπόλοιποι 10 ήταν Γάλλοι τουρίστες που είχαν έρθει στη χώρα για να απολαύσουν τις καλοκαιρινές διακοπές τους.

Η αγωνιώδης διάσωση του μικρού Ανδρέα

Ανάμεσα στους εγκλωβισμένους στα χαλάσματα της πολυκατοικίας στην οδό Δεσποτοπούλου ήταν και ένα οκτάχρονο αγόρι, ο Ανδρέας Μπόγδανος. Οι γονείς του και ο 12χρονος αδερφός του είχαν καταφέρει να βγουν από τα συντρίμμια του σπιτιού. Όμως, ο μικρός Ανδρέας έμεινε πίσω.

Τα σωστικά συνεργεία ξεκίνησαν να ψάχνουν σημεία ζωής. Η κινητοποίηση ξεκίνησε όταν ο αρχιπυροσβέστης Κώστας Ζαβιτσάνος άκουσε τη φωνή ενός αγοριού μέσα από τα χαλάσματα. Ήταν ο 8χρονος Ανδρέας Μπόγδανος. Οι πυροσβέστες ζήτησαν τα σχέδια της πολυκατοικίας ώστε να δουν την διαρρύθμιση και τον πιθανό χώρο απ΄όπου ακουγόταν η φωνή. Ταυτόχρονα ξεκίνησαν ανάσυρση των μπάζων με προσοχή ώστε να μην διαταράξουν την ισορροπία των ερειπίων.

Το σχέδιο προέβλεπε την δημιουργία ενός μικρού τούνελ που θα τους οδηγούσε στο εγκλωβισμένο αγόρι. Τα ντουβάρια, τα τσιμέντα και τα τούβλα δυσκόλευαν το έργο τους. Η παραμικρή λάθος κίνηση θα μπορούσε να αποβεί μοιραία για τον μικρό Ανδρέα, αλλά και τους πυροσβέστες.

Οι διασώστες κατάφεραν να έχουν επικοινωνία με το παιδί και ακολουθώντας τη φωνή του άρχισαν να το πλησιάζουν

Από το σημείο δεν απομακρύνθηκε ούτε στιγμή ο πατέρας του, Χάρης Μπόγδανος. Του μιλούσε συνεχώς για να βεβαιωθεί ότι είναι καλά, να τον εμψυχώσει, αλλά και να βοηθήσει στον απεγκλωβισμό του. Οι διάλογοι που είδαν το φως της δημοσιότητας συγκίνησαν το πανελλήνιο.

-Ανδρέα, τι κάνεις;

-Καλά είμαι.

-Πονάς;

-Όχι

-Κάνε υπομονή σε δέκα λεπτά θα σε βγάλουμε, του έλεγε ο πατέρας του.

Όμως, τα δέκα λεπτά έγιναν ώρες. Και διάλογοι που συνεχίστηκαν.

-Ανδρέα, μ’ ακούς;

-Ναι

-Είσαι καλά;

-Ναι, μόνο που  με στενεύει το ρολόι και τα παπούτσια

-Βγάλτα αγόρι μου. Σε λίγο θα σε βγάλουμε.

Κάποια στιγμή ο μικρός Ανδρέας σταμάτησε να απαντάει. Ήταν τόσο κουρασμένος που αποκοιμήθηκε. Μερικές ώρες αργότερα, ξύπνησε και συνέχισε να μιλάει στους διασώστες και τον πατέρα του, οι οποίοι ανακουφίστηκαν όταν άκουσαν ξανά τη φωνή του.

Η αντοχή του μικρού Ανδρέα εξέπληξε τους διασώστες που με χαρά τον άκουσαν να λέει: “Φέρτε μου επιτέλους μια Κόκα-Κόλα και ένα σουβλάκι“.

Για να του δώσουν περισσότερο κουράγιο του απάντησαν ότι όταν τον βγάλουν από τα συντρίμμια θα του πάρουν ένα ποδήλατο.

“Το ποδήλατο που λέτε ότι θα μου φέρετε απ’ έξω, θέλω να είναι πράσινο”, όπως η αγαπημένη του ομάδα, ο Παναθηναϊκός.

Η επιχείρηση διάσωσης διήρκεσε 21 ώρες. Οι άνδρες της ΕΜΑΚ συναντούσαν συνεχώς εμπόδια στην προσπάθεια να τον προσεγγίσουν. Την Παρασκευή 16 Ιουνίου στις 10 η ώρα το βράδυ μπόρεσαν να διακρίνουν τον μικρό Ανδρέα κάτω από μια διαλυμένη ντουλάπα. Ένας από τους πυροσβέστες, ο Παναγιώτης Νίκας ανέλαβε να κάνει την τελική διείσδυση στα ερείπια. Ήταν αυτός που ανέσυρε τον μικρό Ανδρέα.

Αμέσως οι γιατροί του έκαναν ένεση γλυκόζης και τον τοποθέτησαν σε ένα αυτοσχέδιο φορείο. Στις 11 και 10 το βράδυ ο εφιάλτης του μικρού Ανδρέα είχε τελειώσει. Έμεινε συνολικά 44 ώρες κάτω από τα ερείπια.

Κάτοικοι του Αιγίου, διασώστες και δημοσιογράφοι που είχαν συγκεντρωθεί στο σημείο άρχισαν να πανηγυρίζουν. Κάποιοι δάκρυσαν από συγκίνηση.

Σύμφωνα με νούμερα τηλεθέασης 2.050.000 τηλεθεατές σε όλη την Ελλάδα παρακολουθούσαν με κομμένη την ανάσα τον απεγκλωβισμό του παιδιού. Οι τηλεοράσεις σε καφετέριες και εστιατόρια μετέδιδαν λεπτό προς λεπτό τη διάσωση.

“Η κατάσταση της υγείας του Ανδρέα είναι άριστη. Έχει μόνο μια μικρή θλάση και δυσκαμψία στο γόνατο, αλλά αυτά δεν είναι τίποτα” δήλωσε ο καθηγητής ιατρικής Ηλίας Λαμπίρης στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της Πάτρας. Στο πλευρό του παιδιού έσπευσαν παιδοψυχολόγοι για να το βοηθήσουν να ξεπεράσει το μετατραυματικό σοκ.

Στο νοσοκομείο ο μικρός Ανδρέας δέχτηκε ως δώρο τέσσερα πράσινα ποδήλατα. Το ένα ήταν από τους άνδρες της ΕΜΑΚ, το δεύτερο από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κωστή Στεφανόπουλου και το τρίτο από τους εκπροσώπους της αγαπημένης του ομάδας, του Παναθηναϊκού. Ένα ακόμα ποδήλατο του προσέφερε ο αείμνηστος δημοσιογράφος Γιώργος Γεωργιάδης από το Mega. Ο Ανδρέας ευχαρίστησε και απάντησε ότι θα χάριζε τα ποδήλατα που του περισσεύουν στους φίλους του. Το ένα του αρκούσε.

Στην ερώτηση των δημοσιογράφων αν φοβάται ακόμη, το αγόρι απάντησε: “Δεν φοβάμαι. Τώρα έγινα άνδρας”.

Στο νοσοκομείο έμεινε πέντε μέρες. Στο πρόσωπο του μικρού Ανδρέα, όλοι είδαν ότι μέσα στα χαλάσματα υπάρχει ακόμη ελπίδα για ζωή.

Η δικαστική απόφαση βγήκε 20 χρόνια μετά

Τα επόμενα χρόνια οι επιζήσαντες και οι συγγενείς των θυμάτων αναζήτησαν δικαστική δικαίωση. Διαπίστωσαν ότι η πολεοδομία Αιγίου δεν είχε κάνει τους απαιτούμενους ελέγχους στην μοιραία πολυκατοικία που κατέρρευσε. Ο δικηγόρος Ιωάννης Κλάπας, που εκπροσωπούσε μία ένοικο της πολυκατοικίας είχε δηλώσει: “Η υπόθεση έφτασε προς κρίση στην Ελληνική δικαιοσύνη έπειτα από 20 χρόνια. Το Διοικητικό Πρωτοδικείο Πατρών δικαίωσε την πελάτισσά μου. Το Διοικητικό Εφετείο Πατρών που εκδίκασε την υπόθεση με αγωγή του 1999 εξέδωσε απόφαση το 2004 όπου δέχτηκε ότι υπήρχαν σοβαρότατες παραλείψεις της Πολεοδομίας Αιγίου, διότι οι αρμόδιοι υπάλληλοι δεν άσκησαν ούτε τους προληπτικούς, ούτε τους κατασταλτικούς ελέγχους κατά την ανέγερση της πολυκατοικίας, με αποτέλεσμα να μην διαπιστωθούν σοβαρότατες ελλείψεις και παραλείψεις, όσον αφορά την κατασκευή του φέροντος οργανισμού, με αποτέλεσμα να καταρρεύσει το δυτικό τμήμα.”

Η τελεσίδικη απόφαση του δικαστηρίου βγήκε το 2015, δηλαδή  20 χρόνια μετά τον σεισμό. Οι επιζήσαντες δικαιώθηκαν και το κράτος έπρεπε δώσει αποζημιώσεις της τάξης των 5 εκατομμυρίων ευρώ. Οι αποζημιώσεις στους 25 δικαιούχους δόθηκαν το 2017. Το συνολικό ποσό των 5.056.324 ευρώ εντάχθηκε στις ληξιπρόθεσμες οφειλές της χώρας και το ποσό με την υπογραφή του Υπουργού Εσωτερικών Πάνου Σκουρλέτη, κατευθύνθηκε προς το Παρακαταθηκών και Δανείων προς εκταμίευση.

Σύμφωνα με στοιχεία του Τομέα Αποκατάστασης Σεισμοπλήκτων (Τ.Α.Σ) κρίθηκαν κατεδαφιστέα 3.000 κτίρια, ενώ περίπου 2.800 είχαν υποστεί σοβαρές ζημιές, αλλά θεωρήθηκαν επισκευάσιμα.

Δείτε ρεπορτάζ της εποχής από τη “χάρτινη” πολυκατοικία:

Διαβάστε επίσης στην ΜτΧ: Ο τρομερός σεισμός της Καλαμάτας το 1986 με 22 νεκρούς και 300 τραυματίες. Εικόνες βιβλικής καταστροφής