του συνεργάτη ιστορικού Κωνσταντίνου Λαγού
Ο ρατσισμός εναντίον των Αφροαμερικανών στις ΗΠΑ είχε πολλές μορφές. Μία από τις πιο «αθώες» αλλά ταυτόχρονα και αποκρουστικές ήταν ένα παιδικό τραγουδάκι που ήταν πολύ δημοφιλές στην Αμερική και αργότερα στη Βρετανία και άλλες αποικιοκρατικές ευρωπαϊκές δυνάμεις. Ο τίτλος του ήταν «Δέκα Μικροί Νέγροι» («Ten Little Nigger Boys»).
Το ρατσιστικό παιδικό τραγούδι
Οι στίχοι του τραγουδιού αναφέρονται σε «δέκα μικρούς νέγρους» που «εξαφανίζονται» ο ένας μετά τον άλλο. Στις περισσότερες περιπτώσεις αυτοί χάνουν τη ζωή τους μ’ ένα φριχτό ή γελοίο τρόπο. Μέσω του τραγουδιού αυτού τα νήπια των λευκών μάθαιναν να μετρούν από το ένα ως το δέκα. Όμως, ταυτόχρονα, γαλουχούνταν σε ρατσιστικές αντιλήψεις.
Το εξώφυλλο από μία από τις πολλές εκδόσεις του παιδικού τραγουδιού “Δέκα Μικροί Νέγροι” στις ΗΠΑ. Πηγή: Wikipedia
Το τραγουδάκι δημοσιεύθηκε για πρώτη σ’ ένα αμερικανικό παιδικό βιβλίο το 1868. Στη συνέχεια υπήρξαν δεκάδες εκδόσεις μέχρι το 1956. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι από τις αρχές του 20ου αιώνα ο όρος «νέγρος» ήταν υποτιμητικός για τους Αφροαμερικανούς. Παρά ταύτα, το τραγούδι συνέχισε να είναι δημοφιλές στους λευκούς ως και τη δεκαετία του 1950
Τα σκίτσα
Τα παιδικά βιβλία με τους «δέκα μικρούς νέγρους» ήταν εικονογραφημένα με σκίτσα που συνόδευαν τους στίχους του τραγουδιού.
Όπως φαίνεται στο σκίτσο, ο “έβδομος μικρός νέγρος” κατά λάθος έκοψε τον εαυτό του στα δύο καθώς έκοβε ξύλα μ’ ένα τσεκούρι. Πηγή: Pinterest
Έτσι τα νήπια έβλεπαν μικρά μαύρα αγόρια να πεθαίνουν γιατί κόβονταν στη μέση, απαγχονίζονταν, τους έσφιγγε μια αρκούδα, τους τσίμπαγε μία μεγάλη μέλισσα ή τους κατάπινε ένα μεγάλο ψάρι! Ακόμη και η πιο «αθώα» εικόνα ενός μικρού μαύρου παιδιού να δικάζεται, περνούσε το μήνυμα ότι οι Αφροαμερικανοί ήταν παραβατικοί.
Με τον τρόπο καλλιεργούνταν η αντίληψη ότι οι Αφρικανοί γενικότερα ήταν υπάνθρωποι. Αυτό εξηγεί γιατί το τραγουδάκι διαδόθηκε από την Αμερική σε ευρωπαϊκές χώρες που είχαν αποικίες στην Αφρική.
Οι στίχοι του τραγουδιού
«Δέκα μικροί νέγροι βγήκαν έξω για να δειπνήσουν
Ο ένας πνίγηκε και έτσι ήταν εννέα.
Εννέα μικροί νέγροι έμειναν ξάγρυπνοι μέχρι πολύ αργά.
Ο ένας αποκοιμήθηκε και μετά ήταν οκτώ.
Οκτώ μικροί νέγροι που ταξιδεύουν στο Ντέβον.
Ο ένας είπε ότι θα έμενε εκεί και μετά ήταν επτά.
Επτά μικροί νέγροι που κόβουν ξύλα.
Ο ένας κόπηκε στη μέση και μετά ήταν έξι.
Έξι μικροί νέγροι που παίζουν με μια κυψέλη.
Μια μέλισσα τσίμπησε ένα και μετά ήταν πέντε.
Πέντε μικροί νέγροι που πηγαίνουν να δικαστούν.
Ακόμη και οι εικόνες των παιδικών βιβλίων με το τραγoύδι που δεν έδειχναν φριχτούς σκοτωμούς των μικρών Αφροαμερικανών, περνούσαν ρατσιστικά μηνύματα. Αριστερά: Μέλισσες τσιμπούν τα αγόρια. Το έκτο αγόρι που έχει πέσει κάτω στη συνέχεια εξαφανίζεται από την ιστορία γιατί πέθανε από το τσίμπημα. Δεξιά: το πέμπτο αγόρι δικάζεται σ’ ένα δικαστήριο και στη συνέχεια εξαφανίζεται. Πηγή: Pinterest
Ένας έμεινε στο δικαστήριο και μετά ήταν τέσσερις.
Τέσσερις μικροί νέγροι που ανοίγονται στη θάλασσα.
Μια κόκκινη ρέγγα κατάπιε ένα και μετά ήταν τρεις.
Πηγή: Pinterest
Τρεις μικροί νέγροι που περπατούν στο ζωολογικό κήπο.
Μια μεγάλη αρκούδα αγκάλιασε ένα και μετά ήταν δύο.
Δύο μικροί νέγροι που κάθονται στον ήλιο.
Ο ένας φριζάρισε και μετά ήταν ένας.
Ένας μικρός νέγρος που έμεινε μόνος του.
Βγήκε έξω και κρεμάστηκε και μετά δεν ήταν κανένας»
Αγκάθα Κρίστι
Ο τίτλος του αστυνομικού μυθιστορήματος της Αγκάθα Κρίστι «Οι Δέκα Μικροί Νέγροι» αντιγράφει αυτό του παιδικού τραγουδιού. Θεωρείται από πολλούς το καλύτερο της Κρίστι και η πλοκή του έχει σχέση με το τραγούδι.
Η πρώτη απόδοση στα γερμανικά του τραγουδιού “Δέκα Μικροί Νέγροι” δεν είναι τυχαίο ότι εμφανίζεται σ’ ένα βιβλίο που κυκλοφόρησε στη Γερμανία το 1884 με θέμα το Καμερούν, την πρώτη γερμανική αποικία στην Αφρική. Πηγή: Pinterest
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι παρ’ όλο που το βιβλίο δεν είναι ρατσιστικό στις ΗΠΑ και τη Βρετανία ο τίτλος του έχει αλλάξει σε «Και τότε δεν ήταν κανένας» («And then there was none») που είναι ο τελευταίος στίχος του παιδικού τραγουδιού.
Ακολουθήστε την mixanitouxronou.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Διαβάστε τις σημαντικότερες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στη mixanitouxronou.gr