“20.679 γιατροί συνιστούν ότι τα τσιγάρα δεν ερεθίζουν τον λαιμό και μειώνουν τον βήχα”. Οι παραπλανητικές διαφημίσεις των καπνοβιομηχανιών που προωθούσαν το κάπνισμα μέσω των γιατρών!

“20.679 γιατροί συνιστούν ότι τα τσιγάρα της Lucky Strike ερεθίζουν λιγότερο τον λαιμό. Η προστασία σας από τον βήχα και κάθε ενόχληση”, έγραφε το 1930 η διαφήμιση της εταιρείας καπνού British American Tobacco, που έφτιαχνε τα τσιγάρα Lucky Strike. 

Κατά τη δεκαετία του ΄30, δεν είχε τεκμηριωθεί επιστημονικά ότι το κάπνισμα είναι επιβλαβές για την υγεία και ότι μπορεί να προκαλέσει καρκίνο του πνεύμονα. Παρόλο που τα κρούσματα αυξάνονταν χρόνο με τον χρόνο, κανένας δεν είχε συνδέσει τον καρκίνο με τον καπνό.

Έτσι, οι καπνοβιομηχανίες χρησιμοποιούσαν στις διαφημίσεις γιατρούς για να προωθήσουν τα τσιγάρα τους ως πιο “υγιεινά και ελαφριά”. Προσέφευγαν στην επιστημονική αυθεντία για να πείσουν το κοινό να τους προτιμήσει. Δεν απέρριπταν το γεγονός ότι το κάπνισμα προκαλούσε βήχα και ενόχληση στον λαιμό, αλλά ισχυρίζονταν ότι τα δικά τους τσιγάρα είναι λιγότερο “κακά”, με στόχο να επικρατήσουν έναντι των ανταγωνιστών.

Η πρώτη εταιρία που εφήρμοσε αυτή την τακτική ήταν η American Tobacco που παρήγαγε τα Lucky Strike. Η εταιρία έστειλε σε χιλιάδες γιατρούς μερικά πακέτα με τσιγάρα Lucky Strike. Τους ζήτησε να τα δοκιμάσουν για ένα διάστημα και μετά να εκφράσουν γραπτώς τη γνώμη τους για το αν ερεθίζουν λιγότερο τον λαιμό από τα άλλα τσιγάρα. Η εταιρία κατηύθυνε κατά κάποιο τρόπο τους γιατρούς, καθώς τους είπε ότι “ήδη πολλοί καπνιστές τα θεωρούσαν πιο ελαφριά από τα υπόλοιπα”. Όπως ήταν αναμενόμενο, 20.679 γιατροί απάντησαν θετικά και η εταιρία χρησιμοποίησε τις απαντήσεις τους για να δείξει ότι τα τσιγάρα της είναι καλύτερα.

Το 1937 την ίδια ιδέα χρησιμοποίησε η εταιρία Philip Morris. Η διαφήμισή της έλεγε ότι γιατροί διεξήγαγαν μια έρευνα, η οποία έδειξε ότι “όταν οι καπνιστές σταμάτησαν να καπνίζουν τα τσιγάρα από τις άλλες εταιρίες και έκαναν μόνο της Philip Morris, ο λαιμός τους καθάρισε”. Όμως, αυτό που δεν ανέφερε ήταν ότι η εταιρία είχε χρηματοδοτήσει αυτούς τους γιατρούς.

Λίγο αργότερα, μπήκε στο “παιχνίδι” και η Reynolds Tobacco Company. Το 1946 η εταιρία λάνσαρε μια καμπάνια με σλόγκαν: “Οι περισσότεροι γιατροί προτιμούν τα Camel από τα άλλα τσιγάρα”. Πράγματι, πολλοί γιατροί κάπνιζαν Camel εκείνη την περίοδο. Και αυτό γιατί η εταιρία τους είχε προσφέρει δωρεάν πακέτα.

Όμως, στα μέσα της δεκαετίας του ΄50 τα πράγματα άλλαξαν. Άρχισαν να δημοσιεύονται έρευνες που έδειχναν ότι ο καρκίνος του πνεύμονα μπορούσε να προκληθεί από το κάπνισμα. Ωστόσο, οι έρευνες βασίζονταν στις συνήθειες που είχαν όσοι ήδη έπασχαν από καρκίνο του πνεύμονα συγκριτικά με υγιείς ανθρώπους. Τα αποτελέσματα των ερευνών δεν θεωρούνταν ασφαλή, καθώς οι ερευνητές έπρεπε να παρακολουθήσουν τη ζωή υγιών ατόμων και να δουν σε βάθος χρόνου ποιοι από αυτούς πέθαιναν από καρκίνο και ποιοι όχι.

Αυτό έδωσε το πάτημα στις καπνοβιομηχανίες να αμφισβητήσουν τη σχέση του καπνίσματος με τον καρκίνο του πνεύμονα. Οι εταιρίες που μέχρι εκείνη τη στιγμή ήταν σε αντίθετα μέτωπα, ενώθηκαν ενάντια στην επιστήμη. Δημοσίευσαν ένα κείμενο στο οποίο έγραφαν:

“Παρόλο που οι έρευνες έγιναν από επαγγελματίες γιατρούς, τα αποτελέσματά τους δεν είναι καταληκτικά. Δεν υποστηρίζουμε ότι οι έρευνές τους πρέπει να αγνοηθούν, αλλά την ίδια στιγμή δεν είναι κάτι σίγουρο.

Διακεκριμένοι γιατροί τόνισαν ότι υπάρχουν διάφορες αιτίες πρόκλησης καρκίνου του πνεύμονα και δεν έχουν βρει αποδείξεις ότι το κάπνισμα είναι μια από αυτές. Εμείς έχουμε ως βασική μας προτεραιότητα την υγεία των πολιτών. Πιστεύουμε ότι τα προϊόντα μας δεν είναι επιβλαβή για την υγεία”.

Και συνέχισαν “για περισσότερα από 300 χρόνια ο καπνός έχει προσφέρει ηρεμία, χαλάρωση και απόλαυση στην ανθρωπότητα. Κατά καιρούς έχει κατηγορηθεί ότι προκαλεί διάφορες ασθένειες, αλλά δεν υπάρχουν αρκετές αποδείξεις”.

Μετά από την αναταραχή που προκλήθηκε με τις έρευνες, οι καπνοβιομηχανίες σταμάτησαν να κάνουν διαφημίσεις με γιατρούς, καθώς άρχιζαν να στρέφονται εναντίον τους.

Οι έρευνες συνεχίστηκαν. Το 1964 η Υπηρεσία Δημόσιας Υγείας των Ηνωμένων Πολιτειών ανέλυσε τα στοιχεία ενός εκατομμυρίου πολιτών που συμμετείχαν σε 16 διαφορετικές έρευνες πέντε χωρών για ένα διάστημα 18 ετών. Κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το κάπνισμα μπορεί να προκαλέσει καρκίνο στους πνεύμονες, στο λάρυγγα, αλλά και χρόνια βρογχίτιδα.

“Το κάπνισμα είναι επικίνδυνο για την υγεία και είναι σημαντικό να ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα”, ανέφεραν.

Το 1958 οι καπνοβιομηχανίες είχαν ιδρύσει ένα “Ινστιτούτο Καπνού”, το οποίο διεξήγαγε έρευνες που προωθούσαν τις θετικές πλευρές του τσιγάρου. Μέχρι το 1998 που το Ινστιτούτο έκλεισε, οι εταιρίες καπνού αμφισβητούσαν το πόσο ανθυγιεινό είναι το κάπνισμα.

Δείτε τη διαφήμιση της Reynolds Tobacco Company, που έδειχνε ότι οι γιατροί προτιμούν τα Camel: 

Διαβάστε επίσης στην ΜτΧ: Οι καουμπόις της Marlboro, πέθαναν και οι τρεις πρωταγωνιστές των διαφημίσεών της, εξαιτίας του καπνίσματος! (βίντεο)