Στην περιοχή Κλεισούρα στην Πρέβεζα, στην κορυφή ενός κατάφυτου λόφου, βρίσκεται ένα μικρό φρούριο του 19ου αιώνα, που παραμένει σε πολύ καλή κατάσταση.
Το κάστρο Πέντε Πηγάδια είναι ένα μικρό διώροφο οχυρωματικό έργο. Από ψηλά όμως, φαίνεται ο ιδιαίτερος σχεδιασμός του, καθώς έχει σχήμα σταυρού.
Κοντά στο κάστρο Πέντε Πηγάδια που διατηρείται μέχρι σήμερα, υπήρχε ένα άλλο μικρό τετράγωνο οχυρό που είχε χτιστεί από τον πασά του Βερατίου και δερβέναγα της Ηπείρου Κουρτ Αχμέτ πασάς, το 1760.
Το πρώτο κάστρο καταστράφηκε, αλλά επειδή το σημείο στο οποίο βρισκόταν είχε μεγάλη στρατηγική σημασία, γύρω στο 1805 ο Αλή πασάς αποφάσισε να χτίσει εκεί ένα δεύτερο οχυρό, το Κάστρο Πέντε Πηγάδια.
Το κάστρο βρισκόταν σε πέρασμα, αφού ήταν στα μέσα της διαδρομής Ιωαννίνων-Άρτας. Τη σημαντικότητα της τοποθεσίας είχε αναγνωρίσει και ο Μακρυγιάννης, καθώς στα απομνημονεύματά του την περιέγραψε ως «δυνατή και αναγκαία».
Στο σημείο υπήρχαν ακόμα πηγάδια και ένα χάνι, στο οποίο μάλιστα, είχε διανυκτερεύσει ο γνωστός περιηγητής Hughes.
Ο θρύλος πίσω από την κατασκευή του κάστρου
Σύμφωνα με τον τοπικό θρύλο, το κάστρο χτίστηκε από Έλληνα τεχνίτη. Ο Τούρκος πασάς πίστεψε ότι ο τεχνίτης τον ξεγέλασε και το κατασκεύασε σε σχήμα σταυρού.
Ο τεχνίτης για να δικαιολογηθεί και να γλιτώσει από το ξέσπασμά του, του έδειξε την ημισέληνο από την τουρκική σημαία που είχε φτιάξει στην πύλη της εισόδου. Ο Τούρκος όμως, δεν πείστηκε και τον κρέμασε στο εσωτερικό του κάστρου. Αυτό αναφέρει ο θρύλος.
Οι αρχαιολόγοι πιστεύουν ότι η αρχική κατασκευή ήταν για χάνι που κατασκευάστηκε σαν κάστρο.
Το κάστρο βρισκόταν σε σημαντική στρατηγική θέση, αφού ήταν στα μέσα της διαδρομής Ιωαννίνων-Άρτας. Τη σημαντικότητα της τοποθεσίας είχε αναγνωρίσει και ο Μακρυγιάννης.
Οι σημαντικότερες μάχες
Η θέση «Πέντε Πηγάδια» ήταν κόμβος ανάμεσα σε Άρτα και Ιωάννινα. Τη θέση αυτή είχαν καταλάβει οι Σουλιώτες από τον Δεκέμβριο του 1820. Ο Σελήμ πασάς προσπάθησε να την επανακτήσει με 5.000 άντρες, αλλά ηττήθηκε με μεγάλες απώλειες από τον Μάρκο Μπότσαρη.
Όταν απειλήθηκε το Τοσκέσι, ο Χουρσίτ έστειλε 3.500 στρατό με τον Σούλτζη Κόρτσα να ενισχύσει τη φρουρά. Τότε ο Γεώργιος Δράκος με 350 Σουλιώτες και ο Αλβανός σύμμαχος Μουχουρδάρης με 200 άντρες του κατέλαβαν τα Πέντε Πηγάδια. Στις 15 Σεπτεμβρίου 1821 συγκρούστηκαν με τους Τούρκους και τους κατατρόπωσαν.
Δύο μέρες αργότερα οι Τούρκοι επιτέθηκαν πάλι. Έκαναν μάλιστα μία απόπειρα να τους περικυκλώσουν, αλλά ηττήθηκαν από τους άντρες του Μουχουρδάρη. Η επίθεση τους στοίχισε 200 νεκρούς και αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν. Οι Σουλιώτες έχασαν 3 ενώ οι Αλβανοί σύμμαχοι δώδεκα.
Η θέση «Πέντε Πηγάδια» ήταν κόμβος και την είχαν καταλάβει οι Σουλιώτες από τον Δεκέμβρη του 1820. Παρά τις αλλεπάλληλες αιματηρές μάχες οι Οθωμανοί δεν μπόρεσαν να την καταλάβουν
Ο Χουρσίτ πασάς είχε διατάξει τη φρουρά που βρισκόταν στην Άρτα να μεταφερθεί στα Πέντε Πηγάδια. Ο Μακρυγιάννης, Σουλιώτες και δυνάμεις του Αλή πασά ενημερώθηκαν για την κίνηση του Χουρσίτ και έτσι αποφάσισαν να αντεπιτεθούν όλοι μαζί. Η μάχη έληξε με την ήττα του Χουρσίτ πασά και τον θάνατο περίπου 200 Οθωμανών.
“Γίνη ένας σκοτωμός των Τούρκων και πήραμε ως διακόσους ζωντανούς και λάφυρα και έντεκα μπαϊράκια και όλους τους ζαϊρέδες και πολεμοφόδια. Και διαλυθήκανε οι Τούρκοι κακώς κακού,” έγραφε ο Μακρυγιάννης.
Η επομένη σημαντική μάχη που έγινε στην περιοχή ήταν κατά τους Βαλκανικούς Πολέμους.
Μετά την κατάληψη της Νικοπόλεως και την απελευθέρωση της Πρεβέζης, ο ελληνικός στρατός κινούνταν προς τα Ιωάννινα. Τον Οκτώβριο του 1912, Έλληνες στρατιώτες και αντάρτες επιτέθηκαν στο Φρούριο των Πέντε Πηγαδιών, όπου βρισκόταν ο τούρκος διοικητής των Ιωαννίνων και κατηύθυνε τις επιχειρήσεις.
Η μάχη συνεχιζόταν για επτά ημέρες χωρίς να έχει τελική έκβαση. Τελικά, οι Τούρκοι τράπηκαν σε φυγή. Οι ελληνικές απώλειες ήταν 26 νεκροί και 222 τραυματίες.
Όταν ο Εσάτ πασάς έμαθε την οπισθοχώρηση της φρουράς του στο Κάστρο Πέντε Πηγάδια, αλλά και την κατάληψη των Ανωγείων στην Κρήτη από τον ελληνικό στρατό, διέταξε τη γρήγορη υποχώρηση του τουρκικού στρατού που βρισκόταν στην περιοχή Φιλιππιάδος – Αμμότοπου προς τα Γιάννενα.
Έτσι, η Φιλιππιάδα απελευθερώθηκε χωρίς αιματοχυσία.
Το κεντρικό διώροφο οικοδόμημα είχε μόνο μία πύλη. Εντυπωσιακές είναι οι τυφεκιοθυρίδες, οι οποίες σε συνδυασμό με τα κανόνια που ήταν τοποθετημένα στους προμαχώνες, έκαναν το κάστρο απόρθητο. Φωτο: ΑΠΕ-ΜΠΕ
Η δομή και αρχιτεκτονική του κάστρου
Ο Μακρυγιάννης στα απομνημονεύματά του αναφέρει ότι «είναι σαν κάστρο, ήταν χάνι και το ‘φκειασαν οι Τούρκοι σαν κάστρο». Το κάστρο χτίστηκε με βάση το πολυγωνικό σύστημα, μια οχυρωματική τεχνική που προερχόταν από τη Γαλλία των αρχών του 19ου αιώνα.
Το σύστημα βασιζόταν στην κατασκευή μικρών, αλλά πολλών φρουρίων, τα οποία θα βρίσκονταν σε μικρή απόσταση το ένα από το άλλο. Θεωρούσαν ότι έτσι, η άμυνα της περιοχής θα ήταν πιο αποτελεσματική.
Δείτε τον σταυρό που σχηματίζει το κάστρο Πέντε Πηγάδια, όπως το κατέγραψε το drone
Ειδήσεις σήμερα:
- Πέθανε η παλαίμαχος βολεϊμπολίστρια Μαργαρίτα Οικονομοπούλου σε ηλικία 34ων ετών. Ήταν αντιπρόεδρος του ΔΣ του ΟΑΚΑ
- Εκτός γηπέδου για τέσσερις μήνες ο Λουτσέσκου του ΠΑΟΚ, μετά το επεισόδιο στο πάρκινγκ της OPAP Arena
- Οι Ταλιμπάν κλείνουν όλες τις ΜΚΟ στο Αφγανιστάν που απασχολούν γυναίκες
- Πέθανε σε ηλικία 98 ετών ο δισεκατομμυριούχος ιδρυτής του HBO, Τσαρλς Ντόλαν
Ακολουθήστε τη mixanitouxronou.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Διαβάστε τις σημαντικότερες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στη mixanitouxronou.gr
ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΣΧΟΛΙΟΥ