Που σχεδίαζε να ρίξει η Βρετανία τη δεύτερη ατομική βόμβα το 1953; Οι καταστροφικές συνέπειες των δοκιμών στους στρατιώτες και στους κατοίκους της περιοχής. “Αποζημιώθηκαν” το 1994…

Το 1953 βρετανοί επιστήμονες σκέφτονταν σοβαρά να πυροδοτήσουν ένα πυρηνικό όπλο δίπλα στο μικρό χωριό Σκίπσι, στον παραλιακό δρόμο του ανατολικού Γιόρκσιρ μεταξύ Μπρίντλινγκτον και Χόρνσι.

Το χωριό έχει μόλις 630 κατοίκους και φιλοξενεί μια μεσαιωνική εκκλησία, τα ερείπια ενός νορμανδικού κάστρου και τίποτε άλλο.

Ακριβώς αυτός ο απομονωμένος, ράθυμος χαρακτήρας- μαζί με τη βολική εγγύτητα στη βάση της Βασιλικής Αεροπορίας του Χαλ-οδήγησε το Ίδρυμα Ατομικών Ερευνών του Ολντερμάστον να το επιλέξει.

Οι επιστήμονες εξέταζαν διάφορες παραθαλάσσιες τοποθεσίες στη Βρετανία για την επίγεια δοκιμή μιας ατομικής βόμβας, μετά την πετυχημένη υποθαλάσσια δοκιμή κοντά στα Νησιά Μόντε Μπέλλο, βορειοδυτικά της Αυστραλίας, το 1952. Το Σκίπσι πληρούσε όλες τις προδιαγραφές.

Όπως ήταν αναμενόμενο, οι τοπικοί άρχοντες τάχθηκαν ομόφωνα κατά της ιδέας, επισημαίνοντας ότι το πεδίο δοκιμής ήταν επικίνδυνα κοντά σε αγροικίες και καμπίνες λουομένων, ενώ το διέσχιζε και ένα δημόσιο μονοπάτι.

Η ομάδα του Ολντερμάστον τελικά υποχώρησε, στρέφοντας και πάλι την προσοχή της στην Αυστραλία.

Τα αποτελέσματα των δοκιμών στη Μαραλίνγκα της νότιας Αυστραλίας, όπου επτά υπέργειοι ατομικοί μηχανισμοί πυροδοτήθηκαν μεταξύ 1956 και 1957, μαρτυρούν πόσο κοντά στην απόλυτη καταστροφή βρέθηκαν το Σκίπσι και η υπόλοιπη Βρετανία.

Το εσωτερικό ολόκληρης της αυστραλιανής ηπείρου μολύνθηκε σοβαρά- σταθμοί δοκιμών που απείχαν μεταξύ τους 3.200 χιλιόμετρα ανέφεραν εκατονταπλάσια αύξηση της ραδιενέργειας.

Σημαντικές ποσότητες ραδιενεργού σκόνης έφτασαν μέχρι τη Μελβούρνη και την Αδελαίδα.

Η Μαραλίνγκα ήταν ένας τόπος μεγάλης πνευματιστικής σπουδαιότητας για τις φυλές των Πιτζαντζάρα και Γιανκουνιτζαγιάρα, που η απομάκρυνση τους έγινε με τρόπο πλημμελή. Μετά τις δοκιμές δεν έγινε σχεδόν καμία προσπάθεια να ασφαλιστεί η περιοχή, ενώ όλες οι προειδοποιητικές πινακίδες ήταν στα αγγλικά. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα πολλοί Αβοριγίνες να επιστρέψουν σχεδόν αμέσως στα πάτρια εδάφη.

Ακόμη πιο σοκαριστικό είναι το γεγονός ότι Βρετανοί και Αυστραλοί στρατιώτες στάλθηκαν εσκεμμένα να εργαστούν εκεί, προκειμένου να διαπιστωθεί η επίδραση της ραδιενέργειας στο ενεργό στράτευμα.

Υπολογίζεται ότι το 30% από τους 7.000 άντρες των ενόπλων δυνάμεων που εργάστηκαν στην περιοχή πέθανε από διάφορες μορφές καρκίνου πριν κλείσει τα εξήντα.

Η επίδραση στους Αβορίγινες ήταν ακόμη χειρότερη-στον τοπικό πληθυσμό αναφέρθηκαν υψηλά επίπεδα τύφλωσης, παραμορφώσεων και καρκίνου.

Ύστερα από πιέσεις ενώσεων βετεράνων και ομάδων Αβοριγίνων, το 1948 συστάθηκε η Βασιλική Επιτροπή ΜακΚλιλλαντ.

Κατέληξε στο συμπέρασμα ότι και οι επτά δοκιμές είχαν πραγματοποιηθεί “υπό ακατάλληλες συνθήκες” και διέταξε τον εξονυχιστικό καθαρισμό της περιοχής, ο οποίος ολοκληρώθηκε το 2000.

Το 1994 συγκεντρώθηκε ένα ποσό αποζημιώσεων ύψους 3,5 εκατομμυρίων δολαρίων για τον τοπικό πληθυσμό, ενώ δόθηκαν και περιορισμένες αποζημιώσεις σε Αυστραλούς βετεράνους.

Πηγή: “Το βιβλίο της ολικής άγνοιας”, Τζον Λόυντ & Τζον Μίτσινσον, Εκδόσεις Πατάκη

Διαβάστε επίσης στη “ΜτΧ”: Οι Νεάντερταλ είχαν αρκετές ομοιότητες με τον σύγχρονο άνθρωπο. «Αν κουρεύονταν και φορούσαν αθλητική φόρμα δε θα μπορούσαμε να τους ξεχωρίσουμε σε ένα λεωφορείο» λένε οι επιστήμονες