Πότε αρχίζουν τα παιδιά να σκέπτονται σαν ενήλικες και πώς αναπτύσσεται η γνώση; Η έρευνα του επιστήμονα που στα 21 του είχε τελειώσει το διδακτορικό του

ΠΗΓΗ: 50 Ψυχολογικές θεωρίες που επηρέασαν την ανθρωπότητα, Christian Jarrett, εκδόσεις Κλειδάριθμος 

Σύμφωνα με τον Ζαν Πιαζέ, τα παιδιά αρχίζουν να σκέπτονται όπως οι ενήλικες ανάμεσα στα 11 και στα 15. Επομένως δεν είναι περίεργο που η αρχή της δικής του ενήλικης συνείδησης χρονολογείται σε γεγονότα που συνέβησαν όταν ήταν περίπου σε αυτή την ηλικία περίπου.

Στα 11 του χρόνια (είχε πρώιμη ευφυϊα) ο μικρός Πιαζέ έγραψε ένα άρθρο μιας σελίδας για ένα περιστέρι με αλμπινισμό που είχε δει στην πόλη του, το Νεσατέλ της Ελβετίας.

Το άρθρο δημοσιεύτηκε σε ένα περιοδικό φυσικής ιστορίας κι έτσι ξεκίνησε η πρώτη καριέρα του Πιαζέ. Με την καθοδήγηση του διευθυντή του μουσείου φυσικής ιστορίας έγινε ειδικός στα μαλάκια και όταν πέθανε ο μέντοράς του λίγα χρόνια μετά, έγραψε άρθρα για διάφορα επιστημονικά περιοδικά, οι επιμελητές των οποίων θεωρούσαν ότι ήταν ενήλικας. Σε ηλικία 21 ετών του απονεμήθηκε διδακτορικό δίπλωμα από το Πανεπιστήμιο του Νεσατέλ για τις μελέτες του στα μαλάκια.

Όμως, ο Πιαζέ ήρθε σε επαφή με το αντικείμενο που θα του χάριζε την παγκόσμια αναγνώριση, ενώ σπούδαζε ψυχολογία στη Σορβόνη, στο Παρίσι.

Αφού γνώρισε τον Τεοντόρ Σιμόν, έναν από τους δημιουργούς του τεστ νοημοσύνης Μπινέ Σιμόν, του ζητήθηκε να εφαρμόσει το σύστημα στα παιδιά ενός σχολείο του Παρισιού στο οποίο ο Άλφρεντ Μπινέ πραγματοποιούσε έρευνα.

Αν και ο Πιαζέ επέκρινε την άκαμπτη φύση των τεστ, του έκανε εντύπωση το γεγονός ότι τα παιδιά έκαναν συστηματικά λάθος σε ορισμένες ερωτήσεις. Διατυπώνοντας ερωτήσεις στα παιδιά, ανακάλυψε όχι μόνο το αντικείμενο που θα μελετούσε για την υπόλοιπη ζωή του- πως αναπτύσσεται η γνώση- αλλά και μεθοδολογία με την οποία θα το έκανε: συνεντεύξεις ένας προς έναν με τα υποκείμενά του.

Στη συνέχεια, ο Πιαζέ έγραψε περισσότερα από 50 βιβλία και εκατοντάδες άρθρα τα περισσότερα για την ανάπτυξη του παιδιού, αν και πάντα υποστήριζε ότι δεν είναι παιδοψυχολόγος, αλλά γενετικός επιστημολόγος, καθώς αυτό που τον ενδιέφερε πραγματικά ήταν η ανάπτυξη της γνώσης. Τα αγαπημένα του υποκείμενα ήταν τα τρία παιδιά του, μέχρι και μετά την ηλικία των 12, στα οποία βασίστηκε μεγάλο μέρος της πρώτης φάσης του έργου του.

Ο Πιαζέ θεωρούσε τη νοημοσύνη το μέσο με το οποίο προσαρμοζόμαστε στο περιβάλλον. Πίστευε ότι η αντίληψη που έχει το παιδί για την πραγματικότητα δημιουργείται με τη συνεχή αλληλεπίδραση με τον κόσμο και ότι η γνώση οργανώνεται σε γνωστικά σχήματα τα οποία γίνονται όλο και πιο σύνθετα, καθώς το παιδί μεγαλώνει.

Τα στάδια του Πιαζέ

Αισθησιοκινητικό στάδιο (0-2): Το παιδί “σκέπτεται” αντιλαμβανόμενο τα αντικέιμενα και ενεργώντας πάνω τους.

Προσυλλογιστικό στάδιο (2-7): Καθορίζεται κυρίως από την ανάπτυξη και χρήση νοητικών εικόνων, των συμβόλων και της γλώσσας. Το παιδί είναι εγωκεντρικό και δεν μπορεί να κατανοήσει ότι οι άλλοι μπορεί να βλέπουν τα πράγματα διαφορετικά.

Στάδιο συγκεκριμένων λογικών ενεργειών (7-110): Το παιδί γίνεται λιγότερο εγωκεντρικό και μπορεί να σκεφτεί λογικά, συνεχίζει όμως να πρέπει να χειριστεί αντικείμενα για να το κάνει.

Στάδιο των τυπικών λογικών ενεργειών (11-15): Το παιδί αποκτά την ικανότητα χειρισμού ιδεών και της υποθετικής σκέψης για να καταστάσεις που δεν έχουν βιωθεί ακόμη.

ΠΗΓΗ: 50 Ψυχολογικές θεωρίες που επηρέασαν την ανθρωπότητα, Christian Jarrett, εκδόσεις Κλειδάριθμος 

Διαβάστε επίσης: «Το πρώτο παιδί είναι ευφυές και δεσποτικό, το δεύτερο διπλωματικό και ανταγωνιστικό και το τρίτο εγωιστικό και απαιτητικό». Θεωρίες για το πως η σειρά γέννησης ενός παιδιού επηρεάζει τον χαρακτήρα του