Πόσες πολιορκίες “έζησε” το κάστρο της Μεθώνης. Οι πειρατές, οι προσκυνητές των Αγίων Τόπων και το Μπούρτζι που έγινε σκληρή φυλακή των Οθωμανών (βίντεο drone)

Στη νοτιοδυτική Μεσσηνία πάνω σε ένα ακρωτήρι που βρέχεται από τα νερά του Ιονίου Πελάγους, σώζεται μέχρι σήμερα ένα από τα μεγαλύτερα και πιο επιβλητικά μεσαιωνικά φρούρια της Ελλάδας.

Το κάστρο της Μέθωνης μοιάζει με σκηνικό ταινίας όπου διαδραματίζονται επικές μάχες για τη διεκδίκηση της εξουσίας. Ωστόσο, το κάστρο δεν χρειάζεται φανταστικά σενάρια, καθώς έχει τη δική του ιστορία που σημαδεύτηκε από αιματηρές μάχες και σφαγές χιλιάδων Ελλήνων.

Όπως αναφέρει ο αρχαιολόγος καθηγητή Πετρος Θέμελης η καταστροφή – εγκατάλειψη της Μεθώνης, οφείλεται πιθανότατα στο σεισμό του 365 μ.Χ. και στο τσουνάμι που ακολούθησε. Ο τρομακτικός αυτός σεισμός, που μαρτυρείται από τον συγγραφέα Μαρκελλίνο και έγινε αισθητός στην Κρήτη, καθώς και την Κύπρο, βεβαιώθηκε αρχαιολογικά και στην αρχαία Μεσσήνη. Ωστόσο, 20 μόλις χρόνια αργότερα, η πατρικία Παύλα με την κόρη της Ευτυχία διανυκτέρευσαν στη Μεθώνη, ταξιδεύοντας με πλοίο από τη Ρώμη προς του Αγίους Τόπους.

Η μαζική σφαγή και οι σκληροί νόμοι των Ενετών 

Κατά τη διάρκεια της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας το λιμάνι της Μεθώνης χρησιμοποιούνταν από πειρατές για να επιτίθενται σε βενετσιάνικα πλοία.  Το 881 ο Νάσαρ, ναύαρχος του βυζαντινού στόλου στα χρόνια του αυτοκράτορα Βασιλείου Α΄ (67-886), επιτέθηκε αιφνιδιαστικά στον αγκυροβολημένο στη Μεθώνη στόλο των Σαρακηνών πειρατών και τον κατέστρεψε με φωτιά. Πρόσφερε δε τα πειρατικά λάφυρα στην εκκλησία της Μεθώνης. Το 1125 μ.Χ. οι Βενετοί κατέστρεψαν τη Μεθώνη για να γλιτώσουν από τα χτυπήματα των πειρατών, αλλά και ως αντίποινα για την αιχμαλωσία Βενετών εμπόρων. Εκατοντάδες κάτοικοι σκοτώθηκαν. Αυτή ήταν η πρώτη μαζική σφαγή στον τόπο.

Το 1204 με την τέταρτη σταυροφορία, στη Μεθώνη επικράτησε Φραγκοκρατία. Αυτό το διάστημα η Μεθώνη έγινε σταθμός για όσους κατευθύνονταν στους Άγιους Τόπους.

Λίγα χρόνια αργότερα, η Μεθώνη κυριαρχήθηκε από τους Ενετούς. Οι Ενετοί γκρέμισαν τις οχυρωματικές κατασκευές που είχαν φτιάξει οι προηγούμενοι κυρίαρχοι της περιοχής και έχτισαν το κάστρο, με τη μορφή που έχει σήμερα.

Κατά την περίοδο της ενετοκρατίας, η Μεθώνη μετατράπηκε σε ακτοπλοϊκό κόμβο. Ήταν ένας σημαντικός εμπορικός και ναυτικός σταθμός ανάμεσα σε Δύση, Αίγυπτο και Συρία.

Όλα τα βενετικά πλοία που ταξίδευαν στην Ανατολική Μεσόγειο ήταν υποχρεωμένα να σταματούν στο λιμάνι της Μεθώνης. Εκείνη την εποχή, η περιοχή έγινε γνωστή και για το κρασί της. Οι Ενετοί για να αντιμετωπίσουν το λαθρεμπόριο επέβαλλαν σκληρά μέτρα. Ένα από αυτά αφορούσε τις γυναίκες λαθρέμπορους. Ως ποινή κρεμούσαν ένα μπουκάλι στον λαιμό και τις περιέφεραν στους δρόμους με έναν τελάλη, ώστε να τις ρεζιλέψουν.

Η άγρια σφαγή των χριστιανών από τους Τούρκους

Το 1449 τα πρώτα τουρκικά καράβια έφτασαν στο λιμάνι της Μεθώνης. Κατά τη διάρκεια μιας ναυμαχίας, ο Βενετός αρχηγός Αντρέα Λορεντάνο αιχμαλωτίστηκε από τους Τούρκους και δολοφονήθηκε. Μετά από 28 μέρες συνεχόμενης πολιορκίας στις 9 Αυγούστου 1500, η Μεθώνη έπεσε. Εκείνη την μέρα, ο σουλτάνος Βαγιαζήτ Β΄ μπήκε στην πόλη με το στράτευμά του και 500 κανόνια και άρχισε την άγρια σφαγή των χριστιανών μέσα σε φωτιές και αλαλαγμούς.

Κάποια γυναικόπαιδα κατέφυγαν στη Ζάκυνθο. Διοικητής της περιοχής ορίστηκε ο Σαντζάκμπεης, ο οποίος διέταξε να χτιστούν στο κάστρο της Μεθώνης δυο πύργοι, στους οποίους θα κρεμούσαν τα κεφάλια των χριστιανών που είχαν σφαγιαστεί.

Οι Τούρκοι έχτισαν στο κάστρο της Μεθώνης το Μπούρτζι, το μικρό εξωτερικό οχυρό που είναι κτισμένο πάνω σε μια μικρή νησίδα στα νότια του κάστρου. Το 1571 περίπου 1.500 Έλληνες έχασαν τη ζωή τους από τους εξοργισμένους Τούρκους, μετά την ήττα τους στη ναυμαχία της Ναυπάκτου. Αργότερα, χρησιμοποίησαν το Μπούρτζι ως φυλακή και χώρο βασανιστηρίων.

Σήμερα, οι κάτοικοι της περιοχής λένε ότι τον χειμώνα όταν φυσάει πολύ, ακούγονται οι φωνές εκείνων που χάθηκαν στο Μπούρτζι.

Το 1770 κατά την περίοδο των Ορλωφικών, ο ρωσικός στρατός βομβάρδισε την Κορώνη και κατευθύνθηκε προς την Πύλο. Επόμενος σταθμός θα ήταν η Μεθώνη. Οι Τούρκοι της Μεθώνης εξαγριωμένοι κατευθύνθηκαν προς την Πύλο. Όμως, προς την Πύλο είχαν κατευθυνθεί και πολλοί κάτοικοι της Μεθώνης για να γλιτώσουν από την οργή των Τούρκων, με αποτέλεσμα να παγιδευτούν. Όταν έφτασαν στο κάστρο της Πύλου, ζητούσαν από τους Ρώσους να ανοίξουν τις πύλες για να μπουν μέσα. Όμως, ο στόλος του Ορλώφ δεν έκανε τίποτα. Τότε χιλιάδες Έλληνες για να σωθούν άρχισαν να πέφτουν μέσα στη θάλασσα. Οι περισσότεροι πνίγηκαν. Η επιφάνεια της θάλασσας είχε γεμίσει πτώματα. Όσοι επέζησαν και έφτασαν στη νήσο Σφακτηρία κολυμπώντας, πέθαναν αργότερα από έλλειψη φαγητού και νερού.

Η αποτυχημένη προσπάθεια κατάληψης του κάστρου το 1821

Τον Μάρτιο του 1821 ξέσπασε η ελληνική επανάσταση στη νότια Πελοπόννησο. Κάτοικοι της Μεθώνης, της Πύλου και νησιών του Ιονίου άρχισαν να πολιορκούν το κάστρο της Μεθώνης και της Πύλου για να τα πάρουν πίσω. Στην Πύλο η πολιορκία ήταν αποτελεσματική και οι Τούρκοι που είχαν μείνει στο κάστρο υπέφεραν από την πείνα. Όμως, το κάστρο της Μεθώνης είχε μεγάλη αντίσταση. Οι Τούρκοι ξεκίνησαν να βομβαρδίζουν τη Μεθώνη. Στη συνέχεια “με τουφέκια στα χέρια και μαχαίρια στα δόντια” ξεχύθηκαν στην πόλη. Τελικά, λόγω της σθεναρής αντίστασης των τουρκικών δυνάμεων το κάστρο παρέμεινε στα χέρια των Τούρκων.

Το 1825 έφτασε στο λιμάνι της πόλης ο Ιμπραήμ πασάς και εγκαταστάθηκε στο κάστρο, το οποίο έγινε ορμητήριο της στρατιάς των Αιγυπτίων που είχαν φτάσει στην Πελοπόννησο για να βοηθήσουν τους Οθωμανούς και να καταπνίξουν την επανάσταση.

Το 1828 ο Γάλλος στρατηγός Μαιζόν απελευθέρωσε την Πελοπόννησο από την οθωμανική κυριαρχία και κατέλαβε τη Μεθώνη. Τότε άρχισε και το ρυμοτομικό σχέδιο της πόλης. Ο οικισμός μεταφέρθηκε εκτός των τειχών του κάστρου. Αυτό οδήγησε στην ερήμωσή του και στην μετατροπή του από ένα σημαντικό πολεμικό και οικονομικό κέντρο σε ένα ιστορικό μνημείο.

Το εντυπωσιακό κάστρο της Μεθώνης

Το κάστρο της Μεθώνης καταλαμβάνει μια έκταση περίπου 93 στρεμμάτων. Στη νότια πλευρά απλώνεται η πόλη, η οποία προστατευόταν από ένα απλό τείχος με μερικούς πύργους σε διάφορα σημεία. Η βόρεια πλευρά ήταν περισσότερο οχυρωμένη, καθώς ήταν πιο εύκολο να δεχτεί τα χτυπήματα των εχθρών. Εκεί ήταν το ισχυρό φρούριο της πόλης. Τα τείχη του προστατεύονταν από τη μεριά της στεριάς με μια μεγάλη τάφρο. Αρχικός στόχος των Βενετών που το έχτισαν ήταν η θάλασσα να εισχωρήσει στην τάφρο και να δημιουργηθεί ένα κάστρο-νησί. Όμως, η θάλασσα εισχώρησε μόνο από την ανατολική πλευρά και έτσι χρειάστηκαν να γίνουν περισσότερα οχυρωματικά έργα.

Το δυτικό τμήμα του κάστρου προστατευόταν μόνο από πέντε πύργους και πολλοί το θεωρούσαν την “αχίλλειο πτέρνα” του οχυρού. Όμως, έκαναν λάθος. Γύρω από τα τείχη υπήρχαν απότομα βράχια που σε συνδυασμό με τους δυνατούς ανέμους του πελάγους, ήταν σχεδόν αδύνατο να καταφέρει κάποιος να πλησιάσει.

Μια τεράστια γέφυρα με 14 καμάρες περνούσε πάνω από την τάφρο και οδηγούσε στην κύρια είσοδο. Οι δύο πλευρές της πύλης ήταν στολισμένες περίτεχνα. Πέρα από την κεντρική πύλη, υπήρχαν ακόμη έξι πύλες.

Σήμερα, στο εσωτερικό της καστροπολιτείας σώζεται ένα πέτρινο πηγάδι, μια στήλη φτιαγμένη από κόκκινο μάρμαρο που λέγεται ότι κατασκευάστηκε προς τιμήν του Μοροζίνι το 1686. Υπάρχουν επίσης, μερικά μικρά κτίρια που χρησιμοποιούνταν ως χαμάμ κατά την οθωμανική περίοδο.

Δίπλα στη στήλη του Μοροζίνι υψώνεται η εκκλησία της Αγίας Σωτήρας. Στην καστροπολιτεία της Μεθώνης βρίσκονται και τα ερείπια του ναού της Αγίας Σοφίας. Όταν οι Οθωμανοί κατέλαβαν το κάστρο μετέτρεψαν την εκκλησία σε τζαμί, ερείπια του οποία υπάρχουν ακόμα.

Το σημείο αναφοράς, όμως, όλου του κάστρου είναι το Μπούρτζι, το οποίο ακόμη στέκει πάνω στους βράχους στα νότια του κάστρου και θυμίζει την ένδοξη ιστορία της περιοχής.

Δείτε το εντυπωσιακό κάστρο της Μεθώνης μέσα από το βίντεο που δημοσιεύτηκε από το κανάλι στο Youtube Drakopoulou Theodora DroneGr: Συμμετέχει στο διαγωνισμό The Best Aerial Video 2018 που γίνεται από το travelwithdrone. Ψηφίστε το εδώ 

Όλες οι πτήσεις drone ανεβαίνουν με την υποστήριξη του καταστήματος DJI Store Greece που διαθέτει και υποστηρίζει με επίσημο σέρβις τα κορυφαία μοντέλα Phantom και Mavic. Μάθε να πετάς στην Σχολή εκπαίδευσης Drone pilot school

Αντλήθηκαν πληροφορίες από το βιβλίο Κάστρα και Θρύλοι στην Ελλάδα του Νικόλαου Κουμαρτζή, Εκδόσεις Διαδάλεος

Διαβάστε επίσης στη ΜτΧ: Πόσα «Μπούρτζι» έχει η Ελλάδα εκτός από το Ναύπλιο. Που βρίσκονται τα άλλα θαλασσινά οχυρά που «έζησαν» πολιορκίες και επιδρομές. Πότε κατασκευάστηκαν και σε τι χρησίμευαν