Πώς βγήκε από τους Βυζαντινούς η λέξη «Γύφτος». Η ιστορική ανακρίβεια που καθιέρωσε τον όρο, ο οποίος δεν είχε καμία υποτιμητική χροιά

Σήμερα, η λέξη «γύφτος» θεωρείται υποτιμητική. Την ίδια αρνητική χροιά έχει και στις περισσότερες γλώσσες του δυτικού κόσμου. Στην πραγματικότητα προέρχεται από τα ελληνικά και δεν είναι παρά ένας απλός γεωγραφικός προσανατολισμός.

Υπολογίζεται ότι οι πρώτοι Αθίγγανοι έφτασαν στην Ευρώπη πριν από 1500 χρόνια και για πολλούς αιώνες ήταν εγκατεστημένοι κυρίως στα Βαλκάνια. Μία μεγάλη μερίδα επέλεξε την Πελοπόννησο.

Λόγω του μελαψού δέρματος και των σκούρων χαρακτηριστικών τους, στον ελλαδικό χώρο επικράτησε η εσφαλμένη αντίληψη ότι είχαν έρθει από την Αίγυπτο. Μάλιστα, όσο τα χρόνια περνούσαν, οι νέες γενιές Ρομά πίστευαν ότι πράγματι είχαν τις ρίζες τους στην Αίγυπτο.

Η αλήθεια ήταν ότι η συντριπτική πλειοψηφία των φύλων Ρομά προερχόταν από τη Βόρεια Ινδία και είχε κατέβει στην Ευρώπη μέσω Περσίας και Αρμενίας. Ωστόσο, η ονομασία Αιγύπτιοι, στην Ελλάδα είχε ήδη επικρατήσει. Περί τον 15ο αιώνα που οι τσιγγάνοι άρχισαν να μετακινούνται μαζικά προς τη Δύση, ο όρος εξαπλώθηκε ραγδαία. Σε επίσημα ελληνικά κείμενα της περιόδου, αναφέρονταν κανονικά ως Αιγύπτιοι. Στην καθομιλουμένη, είχε προκύψει μία απλοποιημένη παραλλαγή της λέξης, Αίγυπτος. Η λέξη «γύφτος».

Διαβάστε ακόμα: Χατζή Αλή Χασεκή, ο σωματοφύλακας που ερωτεύτηκε η αδελφή του σουλτάνου και έγινε τύραννος της Αθήνας. Το σπίτι – φρούριο και το αγρόκτημα στο Βοτανικό

Οι Ευρωπαίοι, ακολουθώντας τη λογική των Βυζαντινών, υιοθέτησαν τον ίδιο όρο. Στα αγγλικά επικράτησε το “gypsies”, στα ισπανικά το “gitanos” (από το Egiptanos), στα γαλλικά το “gitans”, στα αλβανικά το “evgjit”.

Με τα χρόνια, η ρατσιστική διάθεση των ντόπιων έναντι στα τσιγγάνικα φύλα και η έκδηλη απόρριψη του νομαδικού και άναρχου τρόπου ζωής που είχαν επιλέξει, έδωσαν στον όρο «γύφτος» αρνητική χροιά. Σήμερα, προτιμάται το «τσιγγάνος» ή το «αθίγγανος», ενώ η επίσημη ονομασία που έχει καθιερωθεί παγκοσμίως είναι «Ρομά» -από το σανσκριτικό «ρομ» που σημαίνει περιπλανώμενος μουσικός.

Πηγή χαρακτηριστικής εικόνας: Flickr

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Ο υπνωτιστής των Αμπελοκήπων, που «θεράπευε» επιληπτικούς και δαιμονισμένους στον φούρνο του. Οι ανταγωνίστριες καφετζούδες και οι τσιγγάνες που «έλυναν» μάγια