Πως το αρχαίο σπήλαιο στον Πειραιά μετατράπηκε σε διάσημο κέντρο διασκέδασης. Το απρόβλεπτο γλέντι του Ωνάση

Γράφει ο συνεργάτης μας, ιστορικός ερευνητής Στέφανος Μίλεσης

Η Σπηλιά του Παρασκευά αποτέλεσε ένα προνομιακό κέντρο νυχτερινής διασκέδασης στην Καστέλλα. Ήταν ένα τεχνικά κατασκευασμένο όρυγμα από τους αρχαίους Μινύες, που όμως έστεκε εγκαταλειμμένο σε μια ακτή της Καστέλλας.

Ξαφνικά βρέθηκε στην κορυφή της νυχτερινής διασκέδασης, όταν η οικογένεια Παρασκευά την διαμόρφωσε σε κέντρο διασκέδασης.  Το πρώτο στοιχείο που έλκυε τον κόσμο ήταν η προνομιακή της θέση, δίπλα ακριβώς στη θάλασσα.

Τότε η ακτή δεν είχε επιχωματωθεί ακόμα και τα νερά του Σαρωνικού έσκαγαν ακριβώς εκεί του τελείωναν τα τραπέζια. Ο αφρός των κυμάτων ανακατευόταν με την κεχριμπαρένια κι ανόθευτη ακόμα ρετσίνα.

Το δεύτερο χαρακτηριστικό της γνώρισμα, ήταν η άπλετη θέα που εξασφάλιζαν οι θαμώνες έξω από τη Σπηλιά, προς τον ορίζοντα του Σαρωνικού. Ειδικά τις φεγγαρόλουστες νύχτες το φως του φεγγαριού αντανακλούσε στη θάλασσα προσφέροντας αξέχαστες νοσταλγικές στιγμές.

Τρίτο και κυριότερο ίσως χαρακτηριστικό της ήταν ο μαγευτικός ήχος του μπουζουκιού του Μανώλη Χιώτη, σε συνδυασμό με τη μελωδική φωνή της Μαίρης Λίντα που συνέδεσαν άμεσα το όνομά τους με την Σπηλιά. Τέλος ήταν οι «άνθρωποι του Σπηλαίου»…  οι θαμώνες δηλαδή που τις περισσότερες φορές δεν ήταν τυχαίοι.

Οι συνδυασμοί Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών πραγματικά ήταν παράξενοι και συχνά αναρωτιέται κάποιος πώς ήταν δυνατόν να γνωρίζονται τόσο διαφορετικοί άνθρωποι μεταξύ τους σε μια εποχή που οι επικοινωνίες ήταν δύσκολες. Η Μελίνα Μερκούρη συντροφιά με τον Άντονι Πέρκινς, που χαϊδευτικά τον αποκαλούσε Αντωνάκη…

Συνεργάστηκαν στην ταινία  «Φαίδρα» με τον Πέρκινς μαγεμένο από την προσωπικότητα της Μελίνας να γελά όπως και αν τον αποκαλούσε. Ο Μανώλης Χιώτης υπήρξε μια βασική προσωπικότητα της Σπηλιάς, που πάντα πλησίαζε στα τραπέζια τις μεγάλες ξένες προσωπικότητες Έλληνες εξηγώντας τους τα μυστικά της δεξιοτεχνίας και της κατασκευής του μπουζουκιού.

Αρχές Σεπτεμβρίου του 1961, λίγο πριν ολοκληρωθεί η σαιζόν και κλείσει η Σπηλιά για τη χειμερινή περίοδο, έφτασε στην Ελλάδα με τη θαλαμηγό του Αριστοτέλη Ωνάση «Χριστίνα» η Μαρία Κάλλας, ο Πρίγκιπας του Μονακό Ρενιέ με την κατάξανθη και γοητευτική πριγκίπισσα την Γκρέις Κέλι. Πίσω ο πατέρας του Ρενιέ, ο Πρίγκιπας Πέτρος και άλλες κοσμικές προσωπικότητες.

Στην Σπηλιά τότε συμβαίνει και το εξής περιστατικό. Ο Αριστοτέλης Ωνάσης ήταν εκείνος που πήρε το ζευγάρι του Μονακό και την Μαρία Κάλλας στο αυτοκίνητό του και τους οδήγησε στην Σπηλιά.

Όλοι διασκέδαζαν και περνούσαν ωραία και ο Ωνάσης μετέφραζε στην Γκρέις τα όσα της έλεγαν ο Μανώλης Χιώτης με την Μαίρη Λίντα. Η ώρα πέρασε και λίγο αργότερα πλησίασε τον Ωνάση ξανά ο Μανώλης Χιώτης και του είπε ότι κάποιοι τον ζητάνε στο τηλέφωνο από Λονδίνο.

Τότε ο Ωνάσης σηκώθηκε και κατευθύνθηκε προς το τηλέφωνο. Μόλις επέστρεψε είχε χάσει το κέφι του και αφού ζήτησε συγνώμη από τους φιλοξενούμενους αναχώρησε επειγόντως προς άγνωστη κατεύθυνση.

Η επείγουσα αναχώρηση του Ωνάση όμως, έγινε αιτία να μείνουν χωρίς αυτοκίνητο οι υπόλοιποι.

Μόλις τελείωσε το πρόγραμμα ανέβηκαν όλοι τη σκάλα που μέχρι σήμερα υπάρχει για να βγούνε στον δρόμο και να πάρουν κάποιο από τα ταξί που περίμεναν εκεί. Ο Πρίγκιπας Ρενιέ με την Γκρέις και την Κάλλας, μπήκαν στο ταξί χωρίς φυσικά ο οδηγός να τους αναγνωρίσει.

Την επομένη ημέρα έμαθαν ότι ο Αριστοτέλης Ωνάσης είχε αναχωρήσει για το Λονδίνο αεροπορικώς ενώ είχε αφήσει στην διάθεσή τους τη θαλαμηγό του «Χριστίνα» για κρουαζιέρα στα νησιά.

Δεν υπήρχε ξένη προσωπικότητα που να έφτανε στην Ελλάδα και να μη φρόντιζε τουλάχιστον μια βραδιά να διασκεδάσει στην Σπηλιά του Παρασκευά. Όλο το διεθνές τζετ σετ τα πρωινά έκανε μπάνιο στα «Αστέρια» της Γλυφάδας ή επισκέπτονταν τα διάφορα αξιοθέατα των Αθηνών. Τα βράδια όμως…. ήταν αφιερωμένα στη Σπηλιά!

Η Σπηλιά λειτουργούσε και τον χειμώνα αλλά η «γυάλινη αίθουσα» όπως αποκαλούσαν το χειμερινό χώρο, από τον εσωτερικό διάκοσμο που επικρατούσαν καθρέπτες και γυάλινες προθήκες, ήταν μικρός με περιορισμένες δυνατότητες.

Πριν από την άφιξη των διασημοτήτων έπεφτε πάντα τηλέφωνο ειδοποίησης στον ιδιοκτήτη της, τον επιχειρηματία Δημήτρη Παρασκευά (Μήτσο),  για να κρατήσει τραπέζι ανάλογων θέσεων σε προνομιακή θέση και να ανέβει να υποδεχθεί τους υψηλούς προσκεκλημένους στην κεντρική είσοδο που βρισκόταν στην κορυφή της σκάλας πάνω στον δρόμο της Ακτής Κουντουριώτου.

Από την Σπηλιά πέρασε και ο Ρόμπερτ Μίτσαμ αρχές Ιουνίου του 1958, όταν έφτασε στον Πειραιά για τα γυρίσματα της ταινίας «Οργισμένοι λόφοι».

Δύο χρόνια νωρίτερα, το 1956, στη Σπηλιά είχε βρεθεί και η Σοφία Λόρεν για τις ανάγκες της ταινίας «Το παιδί και το Δελφίνι». Ο κόσμος παραληρούσε όταν την έβλεπε στο Πασαλιμάνι και φώναζε ρυθμικά «Λόρεν, Λόρεν, Λόρεν».

Η αστυνομία λάμβανε μέτρα σε κάθε μετακίνησή της. Έφτασε κι αυτή να τραγουδήσει στα ελληνικά «Τι είναι αυτό που το λένε αγάπη» με τον Τόνι Μαρούδα, ένα επίσης αστέρι που έλαμψε με την παρουσία του στην Σπηλιά, να τη συνοδεύει με την κιθάρα του.

Ένα τραγούδι της Λόρεν στη «γυάλινη αίθουσα» στη Σπηλιά, πούλησε δυόμισι εκατομμύρια δίσκους παγκοσμίως! Η Σπηλιά είχε γίνει παγκόσμιος προορισμός με ταχυδρομική διεύθυνση και κώδικα!  Ακτή Κουντουριώτου αρ. 1!

Δεν ήταν μόνο το ζευγάρι Χιώτη με την Λίντα που ταύτισαν το όνομά τους με την Σπηλιά. Προηγήθηκε το ζευγάρι Τόνι Μαρούδα – Μάγια Μελάγια.

Η Σπηλιά εισήγαγε για πρώτη φορά θεματικές βραδιές, όπως ισπανικές φιέστες με τους Trio Solera με χορούς και καστανιέτες ή βραδιές νοσταλγίας με τον δημοφιλή στην δεκαετία του 1950 Φώτη Πολυμέρη.

Και ο Πολυμέρης με το ρεπερτόριό του «Ακρόπολη Πλάκα», «Για μας κελαηδούν τα πουλιά» ή  το «Τελευταίο Ταγκό», έκανε και τις πιο δύσκολες και αναποφάσιστες γυναίκες να λυγίσουν στην επίθεση ρομαντισμού που δέχονταν από τους συνοδούς τους. Αν η γυναίκα δεν λύγιζε σε τραπεζάκι στη θάλασσα, νύχτα με φεγγάρι, συνοδεία ρετσίνας κάτω από τους ήχους του Πολυμέρη, τότε ο υποψήφιος όφειλε να εγκαταλείψει κάθε άλλη προσπάθεια.

Ήδη στις αρχές του 1950 η Σπηλιά είχε δημιουργήσει τη φήμη της. Το 1954 ο στιχουργός Στέλιος Χρυσίνης γράφει το τραγούδι «Οι ομορφιές του Πειραιά» που ερμηνεύει η Καίτη Γκρέυ και αναφέρει σε αυτό «Το Τουρκολίμανο έχει καμάρι και την Καστέλλα με την ξακουστή σπηλιά».

Το 1954 εμφανίστηκε το δίδυμο Γεωργίας Βασιλειάδου, Ρένας Βλαχοπούλου, το 1957 το πρόγραμμα στηριζόταν στους «Τρίο Μπελκάντο», το 1959 εμφανίστηκε η Μάρθα Καραγιάννη, ενώ το 1961 ο Τέρι Χρυσός εισήγαγε στο πρόγραμμα το λεγόμενο νεανικό ή αλλιώς μοντέρνο τραγούδι.

Το καλοκαίρι του 1963 η Σπηλιά άνοιξε υπό τους ήχους της πολυάριθμης ορχήστρας του Γιώργου Κατσαρού και πρόγραμμα αποτελούμενο από Μαρούδα, Ρένα Βλαχοπούλου και Μπελίντα. Στην Σπηλιά του Παρασκευά ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης το 1966 τραγούδησε τη «Ρωμιοσύνη». Κάθε χρονιά και μια έκπληξη!