Πώς τα Χριστούγεννα συνδέονται με το χειμερινό ηλιοστάσιο; Ποιο γερμανικό έθιμο υιοθετήθηκε σε όλο τον κόσμο

Η γέννηση του Χριστού δεν είναι απλώς μια θρησκευτική εορτή. Έχει εξελιχθεί σε έναν παγκόσμιο θεσμό, με λαμπερά στολίδια, οικογενειακές συγκεντρώσεις και χαρούμενες στιγμές. Με την πάροδο των αιώνων, κάθε λαός έχει αποκτήσει δικά του έθιμα και παραδόσεις.

Τα Ευαγγέλια δεν αναφέρουν την ημερομηνία γέννησης του Ιησού, απλά αφηγούνται τα γεγονότα. Σύμφωνα με αυτά, η Μαρία ήταν μια παρθένα που επιλέχθηκε από τον Θεό για να γεννήσει τον μονάκριβο γιο του.

Ο Ιωσήφ, ο αρραβωνιαστικός της, αφού έμαθε ότι η νεαρή ήταν έγκυος θέλησε να ακυρώσει τον αρραβώνα τους. Όμως ένας άγγελος του εμφανίστηκε σε όνειρο και του είπε να μην φοβάται. Στη συνέχεια, οι νεόνυμφοι έκαναν ένα αρκετά κουραστικό ταξίδι στη Βηθλεέμ, για να συμμετάσχουν σε μια υποχρεωτική απογραφή.

Το ζευγάρι δεν μπόρεσε να βρει κατάλυμα να μείνει, αλλά τους λυπήθηκε ένας ξενοδόχος και τους άφησε να κοιμηθούν στον στάβλο του, όπου γέννησε η Μαρία.

Οι γιορτές για το χειμερινό ηλιοστάσιο

Οι ιστορικοί διαφωνούν για το πώς η 25η Δεκεμβρίου συνδέθηκε με τα Χριστούγεννα. Ωστόσο, από το 336 μ.Χ., η χριστιανική εκκλησία στη Ρώμη καθιέρωσε να γιορτάζονται τα Χριστούγεννα εκείνη τη μέρα, η οποία συνέπεσε με τη ρωμαϊκή γιορτή της χειμερινής ισημερίας.

Αντίστοιχες γιορτές για το χειμερινό ηλιοστάσιο υπήρχαν και σε άλλους λαούς. Οι Γερμανοί είχαν το «Yule» ενώ οι κέλτες Δρυίδες διοργάνωναν εορταστικό διήμερο, κατά τη διάρκεια του οποίου άναβαν κεριά και διακοσμούσαν τα σπίτια τους με πουρνάρια και γκι.

Τα Χριστούγεννα στον Μεσαίωνα

Με την πάροδο των αιώνων, τα Χριστούγεννα απέκτησαν μεγάλη δημοτικότητα και κάθε λαός αποκτούσε τα δικά του έθιμα και παραδόσεις.

Στη μεσαιωνική Αγγλία, τα Χριστούγεννα ήταν μια γιορτή 12 ημερών, που περιελάμβανε στα οποία κανείς μπορούσε να δει θεατρικά έργα και να συμμετέχει σε ξέφρενα γλέντια ενώ μπορούσε να παρακολουθήσει και διάφορα θεάματα. Η μουσική, τα δώρα και οι διακοσμήσεις έγιναν απαραίτητα συστατικά του εορτασμού.

Τον 13ο αιώνα, αυτοί που τιμούσαν τα Χριστούγεννα και με το παραπάνω ήταν οι μονάρχες. Για παράδειγμα, ο Ερρίκος Γ’ διοργάνωνε δείπνο για τους καλεσμένους του, βάζοντας τους υπηρέτες του να μαγειρέψουν 600 βόδια.

Δεν γιόρταζαν όλοι τα Χριστούγεννα. Το 1644, οι άγγλοι πουριτανοί απαγόρευσαν τις 12ημερες εκδηλώσεις, προκαλώντας ταραχές. Ήταν ένας από τους λόγους που πυροδότησαν το ξέσπασμα του Β’ Εμφυλίου Πολέμου της Αγγλίας.

Η συμβολή της Γερμανίας στα Χριστούγεννα

Ο λαός που επηρέασε τα Χριστούγεννα και κατέστησε το δέντρο παγκόσμιο σύμβολο ήταν η Γερμανία. Λέγεται πως αποτελεί μετεξέλιξη της παγανιστικής παράδοσης, του στολισμού των δέντρων.

Οι Γερμανοί έπαιρναν έναν πεύκο και το στόλιζαν σε εσωτερικό χώρο με κεριά και δώρα.

Τον 19ο αιώνα, η βρετανική βασιλική οικογένεια, που είχε γερμανικές ρίζες, έστησε κι εκείνη χριστουγεννιάτικο δέντρο, το οποίο ξεκίνησε παγκόσμια τάση.

ΗΠΑ: Τα Χριστούγεννα ως η πρώτη επίσημη αργία

Όπως και στην Αγγλία, το 1659, οι αμερικανοί πουριτανοί απαγόρευσαν τα Χριστούγεννα στη Μασαχουσέτη. Ο περιορισμός άρθηκε μόνο το 1681.

Στις Ηνωμένες Πολιτείες, ο εορτασμός τους δεν ήταν διαδεδομένες μέχρι τον Εμφύλιο, ο οποίος ενίσχυσε το αίσθημα της «οικογένειας» στους Αμερικανούς. Το 1870, μετά το τέλος του πολέμου, το Κογκρέσο έκανε τα Χριστούγεννα την πρώτη ομοσπονδιακή αργία του έθνους.

Το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα, στις ΗΠΑ έφτασε μεγάλο κύμα μεταναστών, οι οποίοι έφεραν μαζί τους και τις παραδόσεις τους. Όπως γράφει ο ιστορικός Γουίλιαμ Κραμπ στην «Εγκυκλοπαίδεια των Χριστουγέννων», αυτό δημιούργησε ένα είδος αφομοίωσης διαφόρων πολιτισμών δημιουργώντας πιο ομοιογενή έθιμα και παραδόσεις. Από αυτή τη διαδικασία προέκυψε και ο Άγιος Βασίλης.

O Άγιος Βασίλης ήρθε στις ΗΠΑ με τους Γερμανούς και τους Ολλανδούς μετανάστες, τον 18ο και 19ο αιώνα. Η καθιερωμένη εμφάνισή του δημιουργήθηκε από τον εικονογράφο Θόμας Ναστ, ο οποίος άντλησε έμπνευση από τις ευρωπαϊκές λαϊκές παραδόσεις.

Αρχική εικόνα: ΑΙ