Πώς σώθηκε ένας από τους αξιωματικούς που προσπάθησε να δολοφονήσει τον Χίτλερ. Βομβαρδίστηκε η δικαστική αίθουσα

του συνεργάτη ιστορικού Κωνσταντίνου Λαγού

Ένας από τους τυχερότερους ανθρώπους στην ιστορία ήταν ο Γερμανός Φάμπιαν φον Σλάβρεντορφ (Fabian von Schlabredorff).

Δεν κέρδισε κάποιο τζάκποτ σε τυχερό παιχνίδι, αλλά γλύτωσε τη ζωή του από ένα φριχτό θάνατο από μία απίστευτη σύμπτωση.

Ο αντιναζί αξιωματικός

Ο Σλάμπρεντορφ ήταν ένας από τους μεγαλύτερους Γερμανούς αντιναζί και είχε άμεση συμμετοχή στις δύο σοβαρότερες απόπειρες δολοφονίας κατά του Χίτλερ, στις 15 Μαρτίου 1943, και την πιο διάσημη, στις 20 Ιουλίου 1944 («Επιχείρηση Βαλκυρία»).

Υπήρξε υπασπιστής του στρατηγού Χένινγκ φον Τρέσκοου, που από το 1939 ήταν ο πιο δραστήριος αντιστασιακός κατά του ναζισμού στο σώμα των ανωτάτων Γερμανών αξιωματικών. Όταν το 1941 ο Τρέσκοου στάλθηκε στο Ανατολικό Μέτωπο, ο Σλάμπρεντορφ ενεργούσε ως μυστικός σύνδεσμός του με τους λιγοστούς αντικαθεστωτικούς πολιτικούς και στρατιωτικούς που βρίσκονταν στο Βερολίνο.

Με αυτούς οι Σλάμπρεντροφ και Τρέσκοου απεργάζονταν διάφορα σχέδια για τη δολοφονία του Χίτλερ και την ανατροπή του καθεστώτος του.

Η βόμβα στο αεροπλάνο του Χίτλερ

Η σοβαρότερη απόπειρα πριν το 1944 έγινε στις 13 Μαρτίου 1943, κατά τη διάρκεια επίσκεψης του Χίτλερ στο στρατηγείο των γερμανικών δυνάμεων στο Σμολένσκ. Ο Τρέσκοου και ο Σλάμπρεντορφ κατασκεύασαν μια ωρολογιακή βόμβα που έκρυψαν σ’ ένα κουτί με μπουκάλι Κουαντρό.

Ο Σλάμπρεντορφ κανόνισε να μπεί η βόμβα στο αεροσκάφος που μετέφερε τον Χίτλερ στο Βερολίνο. Αυτή δεν εξερράγη, πιθανότατα γιατί δεν λειτούργησε ο πυροκροτητής της εξαιτίας του κρύου στο χώρο αποσκευών του αεροσκάφους. Την επόμενη μέρα, ο Σλάμπρεντορφ ταξίδεψε στο Βερολίνο και πήρε πίσω τη βόμβα πριν αυτή εντοπιστεί.

Επιχείρηση «Βαλκυρία»

Στις 20 Ιουλίου 1944 έγινε άλλη μία απόπειρα εναντίον του Χίτλερ. Αυτή τη φορά, η βόμβα που τοποθέτησε ο συνταγματάρχης Κλάους φον Στάουφενμπεργκ στο αρχηγείο του, τη «Φωλιά του Λύκου»,  εξερράγη.

Όμως, ο Χίτλερ επιβίωσε με ελαφρά τραύματα. Η απόπειρα των συνωμοτών να καταλάβουν το Βερολίνο και να ανατρέψουν το ναζιστικό καθεστώς, επίσης απέτυχε οικτρά. Αμέσως τα SS και η Γκεστάπο ξεκίνησαν τις συλλήψεις των αντικαθεστωτικών. Κάποιοι όπως ο Στάουφενμπεργκ εκτελέστηκαν με συνοπτικές διαδικασίες, ή αυτοκτονήσαν όπως ο Τρέσκοου.

Ο διαβόητος δικαστής

Οι υπόλοιποι συνωμότες της 20^ης Ιουλίου βασανίστηκαν για να ομολογήσουν τη συμμετοχή τους. Μόλις γινόταν αυτό, οδηγούνταν στο «Λαϊκό Δικαστήριο» που είχαν συστήσει οι ναζί. Εκεί ο δικαστής Ρόλαντ Φρέισλερ αφού τους περιέπαιζε, τους καταδίκαζε σε θάνατο ύστερα από μία σύντομη διαδικασία.

Ο θάνατός τους ήταν αργός και βασανιστικός. Κρέμονταν με σύρμα πιάνου από τσιγκέλια κρεάτων με αποτέλεσμα να στραγγαλίζονται για αρκετά λεπτά.

Ως υπασπιστής του Τρέσκοου, ο Σλάμπρεντορφ θεωρήθηκε από τους πρωτεργάτες της συνομωσίας της 20ης Ιουλίου  1944. Βασανίστηκε άγρια για να αποκαλύψει το ρόλο του. Όμως, άντεξε τα πάντα και ήταν ένας από τους ελάχιστους αντικαθεστωτικούς που δεν μίλησαν. Οι ναζί αποφάσισαν να τον κρατήσουν στη ζωή μέχρι να ομολογήσει.

Η δίκη ξεκινά….

Στις 3 Φεβρουαρίου 1945, σχεδόν επτά μήνες μετά τη σύλληψή του, οι ναζί αποφάσισαν ότι ο Σλάμπρεντορφ δεν θα «έσπαγε».

Έτσι εκείνη τη μέρα ήταν από τους τελευταίους συνωμότες της 20^ης Ιουλίου  που οδηγήθηκε ενώπιον του «Λαϊκού Δικαστηρίου» και του προέδρου του, Ρόλαντ Φρέισλερ.

Αν και ο Σλάμπρεντροφ δεν είχε ομολογήσει, η συμμετοχή του στην απόπειρα κατά του Χίτλερ είχε στοιχειοθετηθεί από τις ομολογίες άλλων αντικαθεστωτικών. Η καταδίκη του σε θάνατο και η εκτέλεσή του ήταν βέβαιη.

Μέσα στην αίθουσα όλοι περίμεναν να ξεκινήσει η δίκη.

Απρόσμενη διακοπή

Την ώρα που ο Φρέισλερ και τα άλλα μέλη του δικαστηρίου έδιναν τον καθιερωμένο όρκο στον Χίτλερ, ακούστηκε ο αντιαεροπορικός συναγερμός στο Βερολίνο. Αμέσως εκκένωσαν την αίθουσα του δικαστηρίου και πήγαν σ’ ένα κοντινό καταφύγιο.

Ο συναγερμός προειδοποιούσε για την έλευση πολλών αμερικανικών βομβαρδιστικών που είχαν αποστολή να βομβαρδίσουν το κέντρο του Βερολίνου. Καθώς οι βόμβες άρχισαν να πέφτουν από τον ουρανό, ο Φρέισλερ συνειδητοποίησε ότι είχε ξεχάσει πάνω στο έδρανο του τον φάκελο με τα έγγραφα για τον Σλάμπρεντορφ.

Έτρεξε πίσω στην αίθουσα του δικαστηρίου για να το φέρει στο καταφύγιο. Τη στιγμή που πήρε τον φάκελο και κατευθυνόταν προς το καταφύγιο, μία από τις αμερικανικές βόμβες χτύπησε το κτίριο του Λαϊκού Δικαστηρίου. Εξερράγη πάνω σε μία δοκό που καταπλάκωσε τον Φρέισλερ. Αυτός πέθανε ακαριαία. Όταν μετά από λίγο βρήκαν το πτώμα του, κρατούσε ακόμη στα χέρια του τον φάκελο του Φάμπιαν φον Σλάμπρεντορφ.

Αν έχεις τύχη…

Εξαιτίας του θανάτου του Φρέισλερ, ο Σλάμπρεντορφ θεωρήθηκε ότι δεν είχε περάσει από δίκη. Έτσι στάλθηκε σ’ ένα στρατόπεδο συγκέντρωσης μέχρι να δικαστεί. Αυτό έγινε στις 16 Μαρτίου 1945. Αυτή τη φορά πρόεδρος του δικαστηρίου ήταν ο Βίλχελμ Κρόχνε, ο οποίος είχε διαδεχθεί τον Φρέισλερ ως Πρόεδρος του Λαϊκού Δικαστηρίου.

Αν και ναζί, δεν είχε καμία ψευδαίσθηση για το πως θα τελείωνε ο πόλεμος. Ήταν η εποχή που πολλοί ομοϊδεάτες του είχαν αρχίσει να αλλάζουν στρατόπεδο ενόψει της επικείμενης ήττας. Ο Κρόχνε αθώωσε τον Σλάμπρεντορφ, αλλά τα SS τον έκλεισαν σε διάφορα στρατόπεδα συγκέντρωσης.

Όταν ο Χίτλερ έμαθε ότι δεν είχε καταδικαστεί σε θάνατο, διέταξε τη δολοφονία του. Όμως, η διαταγή δόθηκε όταν η Γερμανία κατέρρεε και οι Σύμμαχοι είχαν εισβάλει σε Δύση και Ανατολή. Δεν εκτελέστηκε ποτέ, και έτσι ο Φάμπιαν φον Σλάμπρεντορφ επιβίωσε μετά το τέλος του πολέμου.

Στη Δίκη της Νυρεμβέργης

Πριν τον πόλεμο, ο Σλάμπρεντορφ υπήρξε δικηγόρος. Επιστρατεύτηκε ως έφεδρος αντισυνταγματάρχης και έγινε υπασπιστής του στρατηγού Τρέσκοου. Μετά τον πόλεμο, επανήλθε στη δικηγορία.

Στη Δίκη της Νυρεμβέργης το 1946, συμβούλευε την ομάδα των Αμερικανών νομικών που μαζί με Βρετανούς, Ρώσους και Γάλλους θα στήριζαν την κατηγορία εναντίον των ναζί. Ο Σλάμπρεντορφ έδωσε αναλυτικές πληροφορίες για ναζιστικά εγκλήματα που γνώριζε.

Ο “σωτήρας” του Σλάμπεντορφ

Στην ίδια δίκη, ένας άλλος δικηγόρος που βοηθούσε τους Αμερικανούς εισαγγελείς ήταν ο Ρόμπερτ Ρόζενθαλ. Ο Ρόζενθαλ στον πόλεμο υπήρξε αξιωματικός της Αμερικανικής Πολεμικής Αεροπορίας. Ήταν ο επικεφαλής του βομβαρδισμού του Βερολίνου στις 3 Φεβρουαρίου 1945, ως κυβερνήτης του πρώτου βομβαρδιστικού που έπληξε την πόλη εκείνη τη μέρα.

Δεν αποκλείεται μάλιστα η βόμβα που σκότωσε τον Φρέισλερ να είχε προέλθει από το βομβαρδιστικό του Ρόζενθαλ.

Τα γερμανικά αντιαεροπορικά έριξαν το αεροπλάνο του Ρόμπερτ Ρόζενθαλ, αλλά αυτός και το πλήρωμά του γλύτωσαν και έπεσαν με αλεξίπτωτα στις γραμμές των Σοβιετικών. Δίχως να το γνωρίζει ο Ρόζενθαλ, χάρη σε αυτόν την ίδια μέρα σώθηκε η ζωή του Φάμπιαν φον Σλάμπρεντορφ.

Αργότερα, ο Σλάμπρεντορφ έγινε δικαστής στην Δυτική Γερμανία. Μεταξύ 1967 και 1975 ήταν μέλος του Ανώτατου (Συνταγματικού) Δικαστηρίου της χώρας. Πέθανε το 1980. Ο Σλάβρεντορφ έζησε άλλα 35 χρόνια, καθώς η μοίρα τον ευνόησε.

Οι ανακρίβειες της «Βαλκυρίας»

Η κατά τ’ άλλα καλή ταινία «Βαλκυρία» του 2008, με πρωταγωνιστή τον Τομ Κρουζ στο ρόλο του συνταγματάρχη Κλάους φον Στάουφενμπεργκ, έχει παραλείψει κάθε αναφορά στον Σλάμπρεντορφ. Έτσι αντί γι’ αυτόν, παρουσιάζει τον στρατηγό Τρέσκοου -στο ρόλο ο Κένεθ Μπράνα- να κανονίζει να μεταφερθεί η βόμβα στο αεροσκάφος του Χίτλερ και την επόμενη μέρα να την παίρνει πίσω στο Βερολίνο.

Επιπλέον, η ταινία δείχνει τον Τρέσκοου να αυτοκτονεί μόνος του, ενώ στην πραγματικότητα κοντά του ήταν ο υπασπιστής του, Σλάμπρεντορφ, με τον οποίο είχε μία σύντομη συνομιλία πριν αυτοχειριαστεί με τη χειροβομβίδα.

Δείτε εδώ τη σκηνή από την ταινία “Βαλκυρία” όπου παρουσιάζεται λανθασμένα ο Τρέσκοου (Κένεθ Μπράνα) να κανονίζει να μπει η βόμβα στο αεροπλάνο του Χίτλερ στο Σμολένσκ.