Πώς “σέρφαραν” οι Έλληνες το ’90; Πώς κατέβαζαν παιχνίδια μέσω ραδιοφώνου; Το Ελληνικό Μουσείο Πληροφορικής απαντά (βίντεο)

Παιχνιδοκονσόλες των 80s, arcade, δισκέτες, μονόχρωμες οθόνες, “φασαριόζικα” μόντεμ συντηρούνται και εκτίθενται στο Μουσείο Πληροφορικής στο Μοσχάτο.

Πολλοί έζησαν εποχές που ένας “σκληρός δίσκος” χωρητικότητας 300 mb είχε μέγεθος ψυγείου. Οι πιο ψαγμένοι ίσως “κατέβαζαν” ηλεκτρονικά παιχνίδια μέσω ραδιοφώνου!

Σε αυτές τις αναμνήσεις έρχεται να δώσει ζωή ένα μουσείο που αποτελεί το μοναδικό του είδους του σε όλη την νοτιοανατολική Ευρώπη.

Ιδρυτής και εμπνευστής του είναι ο Γιώργος Τσεκούρας. Παρέα με μία ομάδα ανθρώπων με πάθος για τους υπολογιστές και με τη βοήθεια εξίσου παθιασμένων συλλεκτών και δωρητών, το Ελληνικό Μουσείο Πληροφορικής άνοιξε τις πύλες του στο κοινό το 2009.

Πώς συνδέονταν οι άνθρωποι στο ίντερνετ το ’80 και το ’90;

Πριν το WWW, που έβαλε το διαδίκτυο στα σπίτια των ανθρώπων, το ίντερνετ είχε άλλη μορφή. Αρχικά, δεν ήταν δημόσιο. Ήταν προορισμένο για χρήση από πανεπιστήμια, οργανισμούς και εταιρείες. Ο ρόλος και η χρησιμότητά του περιοριζόταν σε ένα επαγγελματικό και ακαδημαϊκό πεδίο. Η σύνδεση γινόταν μέσω τηλεφώνου. Ο χρήστης καλούσε το δίκτυο που ήθελε να συνδεθεί, άκουγε τον χαρακτηριστικό ήχο και τοποθετούσε το ακουστικό στο μόντεμ.

Μετά το 1993, που με την άφιξη του WWW το ίντερνετ έγινε δημόσιο, τα πρώτα μοντεμάκια άρχισαν να κυκλοφορούν στην αγορά. Ο τρόπος σύνδεσης για τους απλούς χρήστες ήταν παρόμοιος. Έπρεπε μέσω τηλεφώνου να συντονιστούν με το εκάστοτε δίκτυο. Άκουγαν τον χαρακτηριστικό ήχο και ξεκινούσαν το “σερφάρισμα”.

Οικογενειακές τριβές και ήχοι που πρόδιδαν

Η διαδικασία της σύνδεσης μέσω τηλεφώνου είχε ως αποτέλεσμα να μην μπορεί να γίνεται ταυτόχρονη χρήση τηλεφώνου και ίντερνετ στο σπίτι. Σε πολλές οικογένειες αυτή ήταν η πρώτη αφορμή για τη δημιουργία τριβών. Αν το νεότερο μέλος ήθελε να συνδεθεί, ενώ η μητέρα να μιλήσει στο σταθερό, κάποιος έπρεπε να υποχωρήσει.

Αντίστοιχα, παιδιά της εποχής εκείνης θυμούνται ότι αν ήθελαν να συνδεθούν τη νύχτα, συχνά έπρεπε να καταστρώσουν ένα μίνι σχέδιο δράσης για να τα καταφέρουν. Πήγαιναν σιωπηλά μέχρι το σαλόνι όπου υπήρχε το μόντεμ.

Στη συνέχεια το σκέπαζαν με μεγάλα μαξιλάρια, έτσι ώστε να μην τους προδώσει ο χαρακτηριστικός ήχος. Αν τα κατάφερναν δίχως να ξυπνήσει κανείς, ξεκινούσαν να σερφάρουν με την ελπίδα ότι η “παρασπονδία” δε θα γινόταν αντιληπτή στον επόμενο λογαριασμό τηλεφώνου.

Χαμηλές ταχύτητες, υψηλές χρεώσεις

Στα μέσα του ’90, η σύνδεση στο ίντερνετ κόστιζε. Ακόμα και η αγορά του εξοπλισμού θεωρούταν μία μικρή επένδυση. Άλλωστε, την εποχή εκείνη δεν υπήρχαν πολλά πράγματα να κάνει κανείς online. Οι εταιρείες, ιδίως στην Ελλάδα, άργησαν να περάσουν στην ψηφιακή εποχή και να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα. Έννοιες όπως το ηλεκτρονικό εμπόριο και η συνεχής ενημέρωση άργησαν να μπουν στην ελληνική πραγματικότητα.

Εκτός αυτού, η μέση ταχύτητα σύνδεσης δεν ξεπερνούσε τα 100kbps. Για το κατέβασμα ενός τραγουδιού, μπορεί να χρειαζόταν περισσότερη από μισή ή μια ώρα.

Παράλληλα, υπήρχε χρονοχρέωση, ενώ η τιμή ήταν διαφορετική το βράδυ και διαφορετική κατά τη διάρκεια της ημέρας.

Στη συλλογή του Ελληνικού Μουσείου Πληροφορικής υπάρχει ένας κατάλογος του 1996, ο οποίος περιέχει όλες τις ιστοσελίδες της εποχής εκείνης. Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά ο κ. Τσεκούρας: ” Είναι σαν ένας Χρυσός Οδηγός. Στην ουσία, κρατάω στα χέρια μου όλο το τότε γνωστό διαδίκτυο. Σήμερα η καταγραφή όλων των ιστοσελίδων είναι κάτι το αδιανόητο”.

Οι πρώτοι gamers – πειρατές

Τα ηλεκτρονικά παιχνίδια ασφαλώς προϋπήρχαν του διαδικτύου. Αυτό που πολλοί δεν γνωρίζουν είναι ότι η έννοια του “παράνομου κατεβάσματος” (downloading) επίσης προϋπήρχε.

Τη δεκαετία του ’80, ορισμένοι μικροί σταθμοί, κυρίως στο εξωτερικό, μετέδιδαν παιχνίδια μέσω ραδιοφώνου προκειμένου οι ακροατές να τα “κατεβάσουν”.

Οι υπολογιστές της περιόδου δεν δέχονταν ακόμα δισκέτες ή CD. Λειτουργούσαν με κασέτες και συχνότητες. Εκμεταλλευόμενοι αυτό, οι παραγωγοί που ήταν γνώστες, ενημέρωναν τους ακροατές τους ότι μια συγκεκριμένη ώρα θα μετέδιδαν ένα συγκεκριμένο παιχνίδι.

Έτσι, οι επίδοξοι gamers φρόντιζαν να συντονιστούν στο σταθμό με το κασετόφωνό τους έτοιμο να καταγράψει. Όταν άρχιζαν να ακούγονται οι ακατάληπτοι ήχοι συχνοτήτων από το ηχείο, πατούσαν REC και περίμεναν υπομονετικά να ολοκληρωθεί η μετάδοση.

Έπειτα, έβαζαν την κασέτα στον υπολογιστή, πατούσαν LOAD και οι ηχητικές συχνότητες μεταφράζονταν σε κώδικα.

Άλλοι, λίγα χρόνια αργότερα, έκαναν την ίδια διαδικασία χειροκίνητα. Στην αγορά κυκλοφορούσαν βιβλία και περιοδικά με σελίδες γεμάτες κώδικα. Οι χρήστες αντέγραφαν τον εκάστοτε κώδικα στον υπολογιστή και, από το μηδέν, δημιουργούσαν οι ίδιοι το παιχνίδι.

Έπειτα είχαν την επιλογή να το σώσουν σε κασέτα ή δισκέτα προκειμένου να μην χαθεί. Ήταν ίσως οι πρόγονοι των πρώτων ψηφιακών “πειρατών”.

Οι έννοιες του online παιχνιδιού και του διαδικτυακού downloading θα έμπαιναν πολύ αργότερα.

Οι υπολογιστές αφής είναι κάτι σύγχρονο;

Ανάμεσα στα σπάνια εκθέματα του μουσείου, υπάρχει ένας υπολογιστής αφής που χρονολογείται το 1984! Οι δυνατότητές του ήταν πολύ περιορισμένες και τα γραφικά του απλοϊκά.

Όμως δεν παύει να προξενεί θαυμασμό το γεγονός ότι ο χρήστης έδινε εντολές αγγίζοντας συγκεκριμένα σημεία της οθόνης. Φυσικά, την εποχή εκείνη κόστιζε μια περιουσία.

Άλλα εντυπωσιακά εκθέματα περιλαμβάνουν ένα αποθηκευτικό μέσο χωρητικότητας 300-500 mb και μεγέθους ενός ψυγείου, μία ακριβή ρέπλικα του πρώτου ποντικιού, τα πρώτα μοντέλα προσωπικών υπολογιστών, καθώς και έναν χώρο αφιερωμένο στο gaming και τις παιιχνδοκονσόλες.

Μάλιστα, όσοι επιθυμούν να πάρουν μια γεύση από τα παιχνίδια του παρελθόντος, οι υπολογιστές είναι πλήρως λειτουργικοί και ανοιχτοί για χρήση από τον επισκέπτη.

Το Ελληνικό Μουσείο Πληροφορικής βρίσκεται στην οδό Πέτρου Σπυρόπουλου 2 στο Μοσχάτο. Είναι ανοικτό και πραγματοποιεί ξεναγήσεις καθημερινά 10:00-18:00 κατόπιν συνεννόησης.

Σήμερα διαθέτει περισσότερα από 6.500 εκθέματα, συλλογή που διαρκώς εμπλουτίζεται. Ταξινομημένα χρονολογικά και θεματικά, η περιήγηση μετατρέπεται αμέσως σε ένα ταξίδι στο χρόνο. Σε αντίθεση με άλλους μουσειακούς χώρους, το ταξίδι είναι πιο προσωπικό και συγκινησιακά φορτισμένο. Κι αυτό διότι αναφέρεται σε εποχές που πολλοί από τους επισκέπτες έζησαν.

Για τους νεότερους, η ξενάγηση στο μουσείο είναι η ιδανική ευκαιρία να αντιληφθούν ότι πολλά από τα πράγματα που σήμερα θεωρούν δεδομένα, πριν λίγες δεκαετίες φάνταζαν εξωπραγματικά.

Ταυτόχρονα δίνει απαντήσεις σε ερωτήματα που ίσως ποτέ ως τώρα δεν σκέφτηκαν να θέσουν…