Πώς οι σάλπιγγες της Ρώμης υπέταξαν τους ελέφαντες του Αννίβα και συνέτριψαν το στρατό του. Η μάχη που έβαλε τα θεμέλια της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και κρίθηκε από ένα τέχνασμα

Η μάχη της Ζάμας το 202 π.Χ χαρακτηρίστηκε μια από τις σημαντικότερες μάχες στην παγκόσμια στρατιωτική ιστορία. Η ήττα του σπουδαίου στρατηγού Αννίβα, επικεφαλής του στρατού του Καρχηδονίων, σήμανε το τέλος της αυτοκρατορίας του. Παράλληλα οδήγησε στην άνοδο των Ρωμαίων.

Ρωμαίοι και Καρχηδόνιοι συγκρούονταν από τον 3^ο αιώνα π.Χ με μήλο της έριδος τη Σικελία.

Το 241 π.Χ οι Ρωμαίοι επικράτησαν των Καρχηδόνιων στη μεγάλη ναυμαχία, η οποία έγινε στα νησιά Αγιάτες. Έτσι τελείωσε ο Α΄ Καρχηδονιακός πόλεμος.

Η νίκη επί των Καρχηδόνιων μπορεί να ωφέλησε τους Ρωμαίους, καθώς τους έδωσε τον έλεγχο της θάλασσας, όμως είχε ελάχιστες συνέπειες στις χερσαίες δυνάμεις του καρχηδονιακού στρατού.

Το 218 π.Χ ο στρατηγός Αννίβας σε μια επίδειξη ισχύος οδήγησε τον καρχηδονιακό στρατό σε μεγάλη νίκη στην Ισπανία.

Την ίδια χρονιά, οι Ρωμαίοι κήρυξαν στον Αννίβα τον πόλεμο και έτσι ξέσπασε ο Β΄ Καρχηδονιακός Πόλεμος.

Ο Αννίβας ξεκίνησε τη προέλαση του προς τη Ρώμη με 50.000 άντρες και 40 ελέφαντες. Ο καρχηδόνιος στρατηγός έχασε ένα αξιόλογο μέρος του στρατού κατά τη διάρκεια της προέλασης του στις Άλπεις. Ο Αννίβας εκεί ενεπλάκη σε σκληρές συγκρούσεις με τις εχθρικές φυλές.

Κατάφερε να επικρατήσει αλλά με απώλειες. Στη συνέχεια κατέλαβε μεγάλο μέρος της νότιας πλευράς της Ρώμης.

Η έλλειψη πολιορκητικών μηχανών, αλλά και επαρκών στρατιωτικών δυνάμεων εμπόδισαν τον Αννίβα και τον στρατό του να καταλάβουν τη Ρώμη.

Αποφάσισε να κινηθεί προς τη Βόρεια Ιταλία και διέταξε τον αδερφό του Αρδούβα ο οποίος είχε παραμείνει στην Ισπανία, να έρθει με τις δυνάμεις του και να τον συναντήσει.

Όμως, οι Ρωμαίοι κατάφεραν να συντρίψουν τον στρατό του στο ποταμό Μέταυρο και έστειλαν το κεφάλι του Ασδρούβα στον Αννίβα.

Αν και συντετριμμένος ο Αννίβας, συνέχισε τις στρατιωτικές επιχειρήσεις.

Την ίδια στιγμή, ο διοικητής του ρωμαϊκού στρατού έγινε ο στρατηγός Σκιπίωνας, ένας από τους πιο έξυπνους αξιωματικούς που έβγαλε ποτέ η Ρώμη. Ο Σκιπίωνας κατανόησε αμέσως ότι για να νικήσει, έπρεπε να μεταφερθεί ο πόλεμος στο έδαφος του Αννίβα στην Αφρική. Αφού νίκησε πολύ γρήγορα τα εναπομείναντα τμήματα των Καρχηδόνιων στην Ισπανία, ξεκίνησε την εκστρατεία του στην Αφρική.

Αποβιβάστηκε σε αφρικανικό έδαφος με 30.000 στρατιώτες οι οποίοι ενισχύθηκαν με πολλούς πεζούς από φυλές που ήταν  εχθρικές προς την Καρχηδόνα. Ο Αννίβας έφυγε αμέσως από την Ιταλία και επέστρεψε για να υπερασπιστεί την πατρίδα του.

Οι δυο ισχυρότεροι στρατοί συναντήθηκαν το 202 π.Χ στη πόλη Ζάμα, μόλις έξι χιλιόμετρα από τη Καρχηδόνα. Ο Αννίβας διέθετε 42.000 άντρες οι οποίοι όμως είχαν εξαντληθεί από τις συνεχείς πολεμικές επιχειρήσεις. Ο Σκιπίωνας έκανε μια αρκετά έξυπνη κίνηση και τοποθέτησε το πεζικό του στο κέντρο, σε 4 γραμμές: μπροστά τοποθέτησε τους άπειρους στρατιώτες και πίσω τους βετεράνους. Το Ιππικό του Αννίβα μπήκε στη δεξιά και αριστερή πλευρά της διάταξης, με μια σαφή απόσταση από τα υπόλοιπα τμήματα.

Ο Αννίβας παράταξε τον στρατό του τοποθετώντας το μεγαλύτερο μέρος των δυνάμεων του και αυτός στο κέντρο, ενώ έβαλε του ελέφαντες μπροστά από το πεζικό του. Ο Αννίβας προχώρησε σε αυτή τη κίνηση γιατί ήθελε να επιτεθεί πρώτος. Θεώρησε ότι με μια ταχύτατη προέλαση των ελεφάντων που είχε, ίσως προκαλούσε σύγχυση στις τάξεις του αντιπάλου.

Ο Σκιπίωνας στην έναρξη της μάχης προχώρησε σε μια κίνηση η οποία στην ουσία του έδωσε τη νίκη. Έδωσε εντολή να ακουστούν στην αρχή της σύγκρουσης οι μεγάλες ρωμαϊκές σάλπιγγες.

Το αποτέλεσμα της κίνησης αυτής ήταν να προκληθεί φόβος στους ελέφαντες των Καρχηδόνιων που επιτίθονταν και έτσι να αχρηστευθούν και η επίθεση να μην έχει τα αναμενόμενα αποτελέσματα.

Συγκεκριμένα, ο Αννίβας άφησε απόσταση 10-20 μέτρων από κάθε λόχο. Οι ελέφαντες που άκουσαν τις σάλπιγγες είτε επέστρεψαν πίσω είτε επιτέθηκαν από τον φόβο στις μονάδες των Καρχηδόνιων, είτε περικυκλώθηκαν από τους Ρωμαίους στα κενά που είχε αφήσει ο Σκιπίωνας.

Ο Αννίβας παρόλο που η μάχη δεν εξελίσσονταν θετικά για αυτόν κατάφερε να σταθεροποιήσει το μέτωπο στο κέντρο και απέκρουσε μάλιστα και επίθεση της τρίτης σειράς του ρωμαϊκού στρατού, στην οποία βρίσκονταν οι επίλεκτες δυνάμεις του Σκιπίωνα.

Το Ιππικό του Σκιπίωνα όμως συνέτριψε το Ιππικό του Αννίβα και στη συνέχεια έκανε κυκλωτική κίνηση προς τις δυνάμεις πεζικού των Καρχηδόνιων τις οποίες κατέστρεψε μετά από συντονισμένη επίθεση. Ο Αννίβας έχασε 20.000 άντρες δηλαδή τον μισό του στρατό και ένας άγνωστος αριθμός Καρχηδόνιων αιχμαλωτίστηκε.

Οι απώλειες του ρωμαϊκού στρατού ανήλθαν σε 2.000 νεκρούς και τραυματίες. Ο Σκιπίωνας προχώρησε προς τη Καρχηδόνια, ωστόσο δε θέλησε να καταλάβει τη πόλη. Έκανε λοιπόν μια γενναία ειρήνη στη Καρχηδόνια που διήρκεσε 50 χρόνια. Παρόλα αυτά ο Αννίβας συνέχισε να δρα κατά της Ρώμης και εξορίστηκε στη Συρία, εκεί συμμάχησε με μια εχθρική προς τη Ρώμη φυλή.

Οι Ρωμαίοι όμως επικράτησαν και πάλι, με τον Αννίβα να αυτοκτονεί, επειδή δεν ήθελε να πιαστεί αιχμάλωτος. Η νίκη των Ρωμαίων στη Ζάμα σήμανε την έναρξη της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, εξασφαλίζοντας την κυριαρχία της Ρώμης στη Μεσόγειο.

Πηγή χαρακτηριστικής εικόνας: Wikimediamtx Commons

Διαβάστε επίσης: Ο θρυλικός στρατηγός Αννίβας και το ολέθριο λάθος του. Με μία κίνηση σκότωσε 25 χιλιάδες στρατιώτες. Μόνο που ανήκαν στον δικό του στρατό, που προσπαθούσε να κατακτήσει τη Ρώμη