Ο Τσετσένος που αιματοκύλησε τη Ρωσία. Οργάνωσε την επίθεση στο θέατρο της Μόσχας με 800 ομήρους και στο σχολείο στο Μπεσλάν με 1200. Πώς ο Σαμίλ Μπασάγιεφ διαμελίστηκε από έκρηξη

«Βλαντίμιρ Βλαντιμίρεβιτς, βρίσκομαι στην ευχάριστη θέση να σας ανακοινώσω πως κατά τη διάρκεια χθεσινοβραδινής επιχείρησης ο Σαμίλ Μπασάγιεφ, σκοτώθηκε μαζί με τέσσερις ακόμα τρομοκράτες. Ετοίμαζαν μεγάλο χτύπημα», είπε με απερίγραπτη ικανοποίηση ο Νικολάι Πάτρουσεφ, αρχηγός της υπηρεσίας ασφαλείας στον Ρώσο Πρόεδρο Πούτιν. Ήταν μεσάνυχτα της 11^ης Ιουνίου 2006.

Ο Πούτιν ενθουσιασμένος, ζήτησε να ενταθούν οι επιχειρήσεις εναντίον της οργάνωσής του και να παρασημοφορηθούν όσοι συμμετείχαν. Η Ρωσία πανηγύριζε θεωρώντας ότι έκλεισε μια από τις χειρότερες σελίδες στην πρόσφατη ιστορία της.

Ποιος ήταν όμως Σαμίλ Μπασάγιεφ που σκόρπιζε τον τρόμο και τον θάνατο στη Ρωσία;

Ο Σαμίλ είχε γεννηθεί το 1965, σε ένα ορεινό χωριό της Τσετσενίας, το Βεντένο, και η οικογένειά του είχε διωχθεί την περίοδο του Στάλιν.

Ο Μπασάγιεφ από μικρός θαύμαζε την επαναστατική ταυτότητα του Τσε Γκεβάρα και την αντιστασιακή δράση των Τσετσένων την περίοδο του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου.

Το 1992 ο Μπασάγιεφ συμμετείχε με ομάδα Τσετσένων στον πόλεμο της Γεωργίας υπέρ  των αυτονομιστών της Αμπχαζίας. Σύμφωνα με τα υπάρχοντα στοιχεία, ο Μπασάγιεφ και η ομάδα του προχώρησαν σε σκληρές βιαιοπραγίες κατά του άμαχου πληθυσμού.

Η δράση του στον πόλεμο της Γεωργίας, τον ανέβασε στην ιεραρχία των αντάρτικων ομάδων της Τσετσενίας. Το 1993 έγινε διοικητής του τάγματος Αμπχάτζ της πιο επίλεκτης ομάδας των Τσετσένων αυτονομιστών στον πρώτο πόλεμο με τη Ρωσία το 1993.

Η Ρωσία προσπάθησε να εξοντώσει τον Μπασάγιεφ με κάθε τρόπο.

Η Ρωσική αεροπορία, στη διάρκεια του πρώτου πολέμου της Τσετσενίας βομβάρδισε το χωριό του. Ο απολογισμός για την οικογένειά του ήταν τρομερός. Σκοτώθηκε η σύζυγος, τα παιδιά τους και 17 μέλη της οικογένειάς του. Ο ίδιος όμως κατάφερε να επιβιώσει ως το τέλος του πρώτου πολέμου και να ιδρύσει κόμμα.

Οι πρώτες εκλογές στην Τσετσενία, μετά την αποχώρηση των ρωσικών στρατευμάτων, βρίσκει τον Μπασάγιεφ υποψήφιο πρωθυπουργό. Κατάφερε να πάρει το 23% των ψήφων αλλά έχασε από τον Ασλάν Μασχάντοφ, που είχε ένα προφίλ σαφώς πιο ήπιο και πολιτικά ορθό.

Όταν ξανάρχισαν οι ρωσικές επιχειρήσεις στην Τσετσενία, τη διετία 1999-2000 η δράση του ήταν καταιγιστική. Μάλιστα εκτέλεσε 9 Ρώσους αστυνομικούς που είχε αιχμαλωτίσει μετά την άρνηση της Μόσχας να απελευθερώσει τον Τσετσένο συνταγματάρχη Γιούργι Μποντάνοφ.

Η σφαγή του Μπεσλάν και στο θέατρο της Μόσχας

Με εντολή του Μπασάγιεφ, Τσετσένοι αντάρτες, ανάμεσά τους και οι περίφημες «μαύρες χήρες» εισέβαλαν  στο θέατρο της Μόσχας και κράτησαν πάνω από 800 ομήρους.

Οι μαύρες χήρες ήταν γυναίκες που έχασαν τους άντρες τους στη διάρκεια των επιχειρήσεων του ρωσικού στρατού.

Ο στρατός απάντησε στην ομηρία με εισβολή. Οι όμηροι, μέσω κινητών ενημέρωναν τις αρχές για την κατάσταση που επικρατούσε στο θέατρο.

Οι ρωσικές δυνάμεις πριν την εισβολή διοχέτευσαν δηλητηριώδες αέριο στο θέατρο με αποτέλεσμα να πεθάνουν οι περισσότεροι από τους τσετσένους. Ανάμεσά τους και ο επικεφαλής των 50 τσετσένων αυτονομιστών, Μοβσάρ Μπαράγιεφ. Συνολικές απώλειες: 125 νεκροί.

Η Ρωσία ουδέποτε αποκάλυψε τι είδους αέριο χρησιμοποίησε. Πολλοί από τους επιζώντες πάντως κατέθεσαν ότι για πολλές ώρες δεν μπορούσαν να περπατήσουν.

Καταδίκη της Ρωσίας

Το 2011, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων δικαιωμάτων καταδίκασε τη Μόσχα για «κακοσχεδιασμένη» επιχείρηση που στοίχισε τη ζωή σε πολλούς ομήρους.

Η Ρωσία δεν καταδικάστηκε όμως για τη χρήση χημικών καθώς το Δικαστήριο έκρινε ότι η συγκεκριμένη ενέργεια δεν παραβίασε το δικαίωμα στη ζωή.

Παρ’ όλα αυτά το ρωσικό κράτος πλήρωσε 1,2 εκ. ευρώ σε 64 οικογένειες που προσέφυγαν στη δικαιοσύνη.

Η σφαγή στο σχολείο Μπεσλάν

Η 2^α Σεπτεμβρίου του 2004, είκοσι Τσετσένοι αντάρτες με εντολή του Μπασάγιεφ κατέλαβαν το σχολείο Μπεσλάν της Βόρειας Οσετίας και οι όμηροι έφθασαν τα 1200  άτομα.

Μετά το «μάθημα» του θεάτρου στη Μόσχα, οι αντάρτες κατάσχεσαν όλα τα κινητά από τους ομήρους.

Ο Μπασάγιεφ παραδέχτηκε ότι σχεδίασε την επιχείρηση και επικηρύχτηκε για 10 εκατομμύρια δολάρια.

Ο αρχηγός των ανταρτών παρέδωσε μια επιστολή του Μπασάγιεφ προς τον Πούτιν, μέσω του διαπραγματευτή. Ο Μπασάγιεφ ζητούσε ανεξαρτησία της Τσετσενίας και εγγυόταν για την παύση της χρηματοδότησης των αντάρτικων ομάδων και των εχθροπραξιών κατά της Μόσχας.

Μεταξύ των 20 ανταρτών ήταν και 2 «μαύρες χήρες» που είτε εκτελέστηκαν είτε αυτοκτόνησαν γιατί τελικά διαφώνησαν με την ομηρία παιδιών.

Στις 5 Σεπτεμβρίου αποφασίζεται η εισβολή του στρατού στο σχολείο για να λήξει η ομηρία. Δύο εκρήξεις, που λένε ότι έγιναν κατά λάθος, λειτούργησαν ως σύνθημα για να μπουν οι ρωσικές δυνάμεις. Ο απολογισμός ξεπέρασε τους 380 νεκρούς.

Το 2005 σε συνέντευξή του, στο ABC, ο Μπασάγιεφ παραδέχθηκε ότι υπήρξε «κακό παιδί, ένας ληστής, ένας τρομοκράτης» και είπε ότι το ίδιο είναι και οι ρωσικές αρχές. Απείλησε ότι μπορεί να γίνουν και άλλες επιθέσεις σε σχολεία εκτός αν σταματήσει η γενοκοτνία στη Τσετσενία

Ο θάνατος του Μπασάγιεφ

Μετά το Μπεσλάν άρχισε ένα ανελέητο κυνηγητό για τη σύλληψη ή εξόντωση του Μπασάγιεφ. Πάνω από 3.000 αστυνομικοί και στρατιώτες πήραν μέρος.

Πέρασαν σχεδόν δύο χρόνια όταν 4 αυτοκίνητα της συνοδείας του Μπασάγιεφ, ξεκίνησαν για την πόλη Ναζράν. Το Κρεμλίνο ήξερε ότι ετοίμαζαν κάποιο χτύπημα.

Κατά τη μεταφορά κάποιων κουτιών με εκρηκτικά δημιουργήθηκε κάποιο πρόβλημα. Ο Μπασάγιεφ ζήτησε να τα ελέγξουν. Οι ρώσοι κομάντος παρακολουθούσαν αθέατοι.

Την ώρα που ο Μπασάγιεφ επιθεωρούσε τα εκρηκτικά μια τεράστια έκρηξη τον κομμάτιασε. Στη συνέχεια οι ρώσοι κομάντος εξόντωσαν ολόκληρη την ομάδα.

Βρέθηκε το κεφάλι και το στέρνο του που στάλθηκαν στον ιατροδικαστή για να γίνει η αναγνώριση. Οι ειδικοί που έφτασαν στο σημείο της έκρηξης λένε ότι βρήκαν κομμάτια του σώματός του σε πολύ μεγάλη ακτίνα γύρω από τον κρατήρα που δημιούργησε η έκρηξη.

Ο επικεφαλής της ομοσπονδιακής υπηρεσίας ασφάλειας της Ρωσίας, FSΒ, τόνισε ότι η δολοφονία του Μπασάγιεφ ήταν πράξη εκδίκησης για το Μπεσλάν και για τα τρομοκρατικά χτυπήματα που είχε προκαλέσει καθ’ όλη τη διάρκεια του πολέμου της Τσετσενίας, στη Ρωσική επικράτεια.

Μετά τον θάνατο του Μπασάγιεφ, η τέταρτη γυναίκα του, Ελίνα Έρσενέγε, έπεσε θύμα απαγωγής, ένα μήνα μετά την φονική έκρηξη. Δεν βρέθηκε κανένα ίχνος της.

Διαβάστε στη “ΜτΧ”:«Αν μάθεις πως αυτοκτόνησα, να είσαι σίγουρη ότι ήταν φόνος». Η ζωή της Μάινχοφ, που θεωρήθηκε ο Νο 1 δημόσιος κίνδυνος στη Γερμανία. Οι τρομοκρατικές της ενέργειες