Καρύταινα. Η πρώτη τακτική μάχη του Αγώνα. Ποιοι εγκατέλειψαν τον Κολοκοτρώνη και η νίκη έγινε πανωλεθρία

Τέλη Μαρτίου 1821, η Πελοπόννησος φλέγεται από το ξέσπασμα της Επανάστασης. Στις 26 του μήνα στη γέφυρα της Καρύταινας, οι επαναστάτες σκότωσαν έναν Τούρκο αγγελιοφόρο.

Επάνω του ανακάλυψαν μια επιστολή των Φαναριτών Τούρκων προς τους Τούρκους της Καρύταινας.

Τους διεμήνυαν ότι την επόμενη ημέρα θα περνούσαν από την Καρύταινα για να μεταβούν και να ασφαλισθούν στην Τριπολιτσά και τους καλούσαν να ενωθούν μαζί τους.

γράφει ο ιστορικός  Νίκος Γιαννόπουλος 

Οι Έλληνες ειδοποίησαν αμέσως τον Κολοκοτρώνη που βρισκόταν στο Δεδέμπεη (χωριό ανάμεσα στο Λεοντάρι και την Καρύταινα). Ο Γέρος χωρίς χρονοτριβή κατέλαβε έναν στενό δρόμο που βρισκόταν στην τοποθεσία Άγιος Αθανάσιος έξω από την Καρύταινα.

Οι Φαναρίτες έπρεπε να εξοντωθούν με κάθε θυσία, καθώς ήταν από τους πλέον αξιόλογους ντόπιους Τούρκους πολεμιστές.

Στις 28 Μαρτίου εμφανίσθηκε η μακρά φάλαγγα των Φαναριτών. Αποτελείτο από 1.700 άνδρες με τις γυναίκες και τα παιδιά τους και 3.000 φορτωμένα υποζύγια. Οι ένοπλοι αποτελούσαν την εμπροσθοφυλακή και την οπισθοφυλακή. Στη μέση βρίσκονταν τα γυναικόπαιδα. Όταν η φάλαγγα έφθασε σε απόσταση βολής άρχισε η μάχη.

Η παλαιά γέφυρα της Καρύταινας βρίσκεται ακριβώς από κάτω από την νεότερη. Διαβάστε ακόμα: Το «γεφύρι του πεντοχίλιαρου». Ονομάστηκε έτσι επειδή εικονιζόταν στο χαρτονόμισμα με τον Κολοκοτρώνη. Έφτανε τα 12 μέτρα ύψος και στα θεμέλια του «χτίστηκε» η γυναίκα του άρχοντα του κάστρου

Οι Έλληνες που υπεράσπιζαν τα στενά μόλις που έφθαναν σε αριθμό τους 300. Μετά από έξι ώρες η νίκη άρχισε να χαμογελά προς την πλευρά των επαναστατών. Όμως, εκείνη τη στιγμή τραυματίσθηκαν οι οπλαρχηγοί των Μανιατών, Βοϊδης Μαυρομιχάλης και Παναγιώτης Δουράκης.

Οι Μανιάτες έσπευσαν να περιθάλψουν τους αρχηγούς τους και να τους μεταφέρουν εκτός πυρός. Με την αποχώρησή τους “αδυνάτισε” επικίνδυνα η ήδη ολιγάριθμη ελληνική παράταξη.

Η έφοδος του Κολοκοτρώνη

Επιπλέον, είχαν εξαντληθεί τα πολεμοφόδια των επαναστατών. Οι Τούρκοι, μη συναντώντας πλέον αντίσταση, ήταν έτοιμοι να διασχίσουν τη γέφυρα. Όμως, ο Κολοκοτρώνης με 20 άνδρες τους πρόλαβε και την κατέλαβε. Η αιφνιδιαστική αυτή ενέργεια αναστάτωσε τους Φαναρίτες. Ταυτόχρονα, αφίχθησαν στην περιοχή οδηγημένοι από τον θόρυβο της μάχης, οι Πλαπουταίοι.

Λίγο αργότερα πύκνωσαν την ελληνική παράταξη και 300 Δημητσανίτες με επικεφαλής τον Σπηλιωτόπουλο.

Στα γυναικόπαιδα, που ήδη υφίσταντο επίθεση από τα πλάγια των Ολύμπων με αρχηγούς τον Τζανέτο Χριστόπουλο και τον Νικόλαο Ζαριφόπουλο, προκλήθηκε σύγχυση και ταραχή. Οι Φαναρίτες, μη επιτυγχάνοντας να καταλάβουν τη γέφυρα, υποχώρησαν προς τη θέση Χαλήλι-αγά.

Εκεί ο Αλφειός ήταν διαβατός κατά τους καλοκαιρινούς μήνες. Την εποχή εκείνη όμως από το λιώσιμο του χιονιού τα νερά ήταν διογκωμένα, γεγονός που καθιστούσε τη διάβαση του ποταμού ιδιαίτερα επικίνδυνη. Αυτό το παρέβλεψαν οι Φαναρίτες και υπέστησαν πανωλεθρία.

Άνδρες και γυναίκες, είτε τραυματισμένοι από τους Έλληνες που τους πυροβολούσαν, είτε παρασυρόμενοι από το ορμητικό ρεύμα, ανατρέπονταν και πνίγονταν.

Οι Τούρκοι της Καρύταινας επιχείρησαν έξοδο για να βοηθήσουν τους συμπατριώτες τους, αλλά το πυκνό πυρ των Ελλήνων τους υποχρέωσε να επιστρέψουν στο κάστρο. Σε 500 άτομα ανέρχονταν οι απώλειες των Φαναριτών. Οι υπόλοιποι υποχώρησαν προς την Καρύταινα.

Προς αυτήν την κατεύθυνση βάδισε και ο Κολοκοτρώνης μετά τη μάχη. Έξω από την πόλη σχηματίσθηκε το πρώτο ελληνικό στρατόπεδο του Αγώνα.

Οι οπλαρχηγοί εγκαταλείπουν το Κολοκοτρώνη και η νίκη γίνεται πανωλεθρία

Ο Κολοκοτρώνης πεισμώνει και λέει στους υπόλοιπους καπεταναίους να εγκαταστήσουν προφυλακές μάχης σε τρία καταράχια για να χτυπήσουν τους επερχόμενους Τούρκους, ενώ ο ίδιος ιππεύει προς το μέρος των Τούρκων για να κάνει αναγνώριση με το κιάλι του. Μέχρι να γυρίσει όμως ο Κολοκοτρώνης από την αναγνώριση, οι Έλληνες είχαν αρχίσει να φεύγουν πανικόβλητοι.

Το τουρκικό ιππικό διενεργεί αστραπιαία και θυελλώδη επέλαση εναντίον των Ελλήνων που καταρρέουν και σκορπίζουν

Ο Κολοκοτρώνης αντιλαμβάνεται ότι ο Μπεηζαντές (ο Ηλίας Μαυρομιχάλης, ο Ζάντες του Μπέη, πρωτότοκος γιός του Πετρόμπεη, αποκαλούμενος και «νεραϊδογέννητος» λόγω της μοναδικής ομορφιάς του) έχει απομείνει και πολεμά μόνος του και σπεύδει να τον απαγκιστρώσει πριν σκοτωθεί. Ο ίδιος ο Κολοκοτρώνης μόλις που προλαβαίνει να σωθεί…

Το Χρυσοβίτσι, από την έξοδο της Λαγκάδας

Το 1821 στη ΜΗΧΑΝΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ: Ο διχασμός των Ελλήνων και η δίκη του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη στο COSMOTE HISTORY.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΣΤΗΝ "ΜΤΧ"

Σε ποια μάχη ο Νικηταράς απέκτησε το προσωνύμιο “Τουρκοφάγος”. Ο άθλος του ανιψιού του Κολοκοτρώνη που άνοιξε το δρόμο για Τριπολιτσά