Πώς ο Ανδρέας Συγγρός δημιούργησε το τεράστιο κτήμα στα σύνορα Κηφισιάς και Αμαρουσίου. Την έπαυλη έχτισε ο Τσίλερ μαζί με έναν ορθόδοξο ναό γοτθικού τύπου

Το 1881 ο Ανδρέας Συγγρός αγόρασε ένα πρώην τσιφλίκι χιλίων στρεμμάτων για να χτίσει μια θερινή κατοικία αντάξια των θερινών ανακτόρων.

Λέγεται ότι το προόριζε για γαμήλιο δώρο στη γυναίκα του, Ιφιγένεια. Τόσο ο ίδιος, όσο και εκείνη, είχαν στενές σχέσεις με το βασιλικό ζεύγος και είχαν «ζηλέψει» την γαλήνια και συνάμα εντυπωσιακή εξοχική κατοικία του Γεωργίου Α’ στο Τατόι.

Το αγαπημένο σπίτι του Συγγρού

Η συγκεκριμένη έκταση, που βρισκόταν στα σημερινά σύνορα του Αμαρουσίου και της Κηφισιάς, κέντρισε το ενδιαφέρον του Συγγρού για διάφορους λόγους. Αρχικά, επρόκειτο για ένα μεγάλο κτήμα 950 στρεμμάτων με αρχαιολογικό ενδιαφέρον. Πριν περιέλθει στην κυριότητα του ευεργέτη, είχε περάσει από τα χέρια ονομαστών ξένων αρχαιολόγων που είχαν κάνει ανασκαφές και είχαν εντοπίσει σημαντικά ευρήματα. Εκτός αυτού, το κτήμα βρισκόταν σε μικρή απόσταση από την Αθήνα, ενώ κοντά στεγαζόταν και το Αμαλίειον οικοτροφείο, το οποίο η Ιφιγένεια Μαυροκορδάτου-Συγγρού συνήθιζε να επισκέπτεται και να περνάει χρόνο με τα παιδιά.

Έτσι, το 1881 ο Ανδρέας Συγγρός αποφάσισε να επικοινωνήσει με τους ξένους ιδιοκτήτες και να το αγοράσει. Έπειτα, προσέλαβε τον διάσημο γερμανό αρχιτέκτονα Ερνέστο Τσίλλερ για να σχεδιάσει την εξοχική του έπαυλη. Μέσα σε λίγα χρόνια ο Συγγρός είχε διαμορφώσει τον χώρο όπως ακριβώς τον φανταζόταν. Το μεγαλοπρεπές κτίριο της κύριας κατοικίας περιβαλλόταν από προσεγμένους κήπους, λιμνούλες, βοηθητικά κτήρια, ενώ υπήρχε ακόμα και οργανωμένο σύστημα καλλιέργειας. Ανάμεσα στα δέντρα και την πλούσια βλάστηση, δέσποζε ένα μικρό παρεκκλήσι. Ο Άγιος Ανδρέας, δείγμα σπάνιας αρχιτεκτονικής, αποτελεί τον μοναδικό ορθόδοξο ναό γοτθικού ρυθμού στην Ελλάδα.

Το ζεύγος διέθετε κι άλλα εξοχικά στον Ωρωπό, στο Φάληρο και στον Αυλώνα. Ωστόσο, από το 1881 έως και τον θάνατο του Συγγρού το 1899, το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου τους το περνούσαν στο κτήμα του Αμαρουσίου. Ακόμα και μετά το θάνατο του συζύγου της, η Ιφιγένεια, όντας πια χήρα, δεν έπαψε να επισκέπτεται την αγαπημένη της κατοικία. Όταν κι εκείνη άφησε την τελευταία της πνοή, το 1921, φρόντισε να εκπληρώσει το όραμα της ίδιας και του άντρα της.

Ένα μέρος «για την εκπαίδευση καλών γεωργών και κηπουρών»

Η επιθυμία του Ανδρέα Συγγρού ήταν να παραχωρηθεί το κτήμα στο ελληνικό δημόσιο με σκοπό την ίδρυση γεωργικής σχολής «για την εκπαίδευση καλών γεωργών και κηπουρών». Η επιθυμία αυτή ήρθε να εκπληρωθεί από τη γυναίκα του. Με βάση τα οριζόμενα στη διαθήκη της Ιφιγένειας, τα χίλια στρέμματα κληροδοτήθηκαν στην Ελληνική Γεωργική Εταιρεία προκειμένου να ιδρυθεί σχολή κηπουρικής, πτηνοτροφίας, μελισσοκομίας, σηροτροφίας και κτηνοτροφίας.

Και πράγματι, από το 1921 μέχρι σήμερα, η διαχείριση του κτήματος Συγγρού εξακολουθεί να βρίσκεται στη δικαιοδοσία του διαδόχου της Γεωργικής Εταιρείας, που είναι το Ινστιτούτο Γεωπονικών Επιστημών. Πλέον, κατά μήκος των 950 στρεμμάτων του, εκτός από τις εγκαταστάσεις του Ινστιτούτου, στεγάζονται επίσης το Γυμνάσιο και Λύκειο των Αναβρύτων με τις σύγχρονες υποδομές τους (μαθητικό θέατρο, γήπεδα, γυμναστήριο, παλαιές κατοικίες καθηγητών), η ΕΠΑΣ Συγγρού,  ένα ΤΕΕ με ειδικότητες γεωργικής εκπαίδευσης, καθώς και τα δύο ιστορικότερα μνημεία του κτήματος: η αγαπημένη βίλα του ζεύγους και ο γοτθικός ναός του Αγίου Ανδρέα.

Το 1991, ολόκληρο το Δάσος χαρακτηρίσθηκε ως τοπίο «ιδιαιτέρου φυσικού κάλλους και εύρεσης αρχαιολογικών ευρημάτων».

Τις τελευταίες δεκαετίες αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους και πιο προσεγμένους πνεύμονες πράσινου του λεκανοπεδίου.

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Ο μεγάλος καρόδρομος που έγινε η Λεωφόρος Συγγρού. Πότε σχεδιάστηκε, πότε έγινε το πρώτο θανατηφόρο τροχαίο και γιατί ασφαλτοστρώθηκε μέσα σε μια ημέρα