Πώς ο Άγγελος Έβερτ απέτρεψε την επίθεση με χειροβομβίδα στο σπίτι του Γεωργίου Παπανδρέου μετά το αιματοβαμμένο συλλαλητήριο των Δεκεμβριανών

O Δεκέμβριος του 1944 ξεκινούσε με την καταιγίδα του εμφυλίου πολέμου έτοιμη να ξεσπάσει στην Αθήνα. 

Στις 2 Δεκεμβρίου, το ΕΑΜ αποφάσισε τη διοργάνωση συλλαλητηρίου στην πλατεία Συντάγματος για την επόμενη ημέρα, καθώς και την κήρυξη γενικής απεργίας στις 4 Δεκεμβρίου. Η κυβέρνηση έδωσε αρχικά την άδεια. Όταν όμως έγιναν γνωστές, η κήρυξη γενικής απεργίας και η κινητοποίηση των δυνάμεων του ΕΛΑΣ προς την πρωτεύουσα, η άδεια ανακλήθηκε.

Το συλλαλητήριο πραγματοποιήθηκε, το πρωί της 3ης Δεκεμβρίου, με τον κύριο όγκο των διαδηλωτών που ξεκίνησαν την πορεία τους από τη λεωφόρο Βασιλίσσης Αμαλίας, να προσεγγίζει γύρω στις δέκα το πρωί την πλατεία Συντάγματος.

Η αστυνομική δύναμη που είχε αναπτυχθεί στην περιοχή είχε εντολές να προστατεύσει τόσο το ξενοδοχείο «Μεγάλη Βρετανία», στο οποίο έμεναν μέλη της κυβέρνησης καθώς και διάφορες ξένες αποστολές.

Επίσης ήταν εκεί είχαν την έδρα τους η Διεύθυνση της Αστυνομίας, το Υπουργείο Στρατιωτικών και άλλα δημόσια κτίρια που βρίσκονταν κοντά στην πλατεία.

Σύμφωνα με αριστερές πηγές, οι διαδηλωτές δεν είχαν όπλα.

Αντίθετα, σύμφωνα με την κυβερνητική πλευρά αρκετοί είχαν κρυμμένα κάτω από τα ενδύματά τους, ελαφρά όπλα. Πάντως το ΕΑΜ συνήθιζε να περιφρουρεί τις διαδηλώσεις του με οπλισμένα μέλη.

Η πρώτη επαφή αστυνομικών και διαδηλωτών έγινε επί της λεωφόρου Βασιλίσσης Αμαλίας.

Παρά τις συστάσεις των επικεφαλής αστυνομικών προς τους διαδηλωτές, αυτοί συνέχισαν να κινούνται προς την πλατεία Συντάγματος, υποχρεώνοντας τον αστυνομικό κλοιό να οπισθοχωρεί.

Γύρω στις 10.30 οι διαδηλωτές είχαν πλέον φθάσει στη διασταύρωση των οδών Βασιλίσσης Σοφίας και Πανεπιστημίου. Με την αστυνομική δύναμη να μην είναι διατεθειμένη να υποχωρήσει άλλο, σημειώθηκαν εκτεταμένες συμπλοκές, σώμα με σώμα, με τους διαδηλωτές.

Οι τελευταίοι τραυμάτισαν αρκετούς αστυνομικούς και από κάποιους τους πήραν και τα όπλα.

Σύμφωνα με την εκδοχή του ΕΑΜ, πολλοί αστυνομικοί πέταξαν τα όπλα τους και ενώθηκαν με τους διαδηλωτές. Από χειροβομβίδα που εκτοξεύθηκε από κάποιο διαδηλωτή, κατά τη διάρκεια των επεισοδίων σκοτώθηκε ένας υπαρχιφύλακας της Τροχαίας.

Σχεδόν ταυτόχρονα οι διαδηλωτές άρχισαν να κινούνται προς το κτίριο της Διεύθυνσης της Αστυνομίας. Όταν βρέθηκαν σε απόσταση 30 μέτρων από το κτίριο, οι περίπου 20 αστυνομικοί της φρουράς  πυροβόλησαν εναντίον τους.

Η διαταγή για την εκτέλεση των πυρών δόθηκε από τον αρχηγό της Αστυνομίας Άγγελο Έβερτ.

Το αποτέλεσμα ήταν 33 νεκροί και 148 τραυματίες.

Την ημέρα του αιματοβαμμένου συλλαλητηρίου σύμφωνα με μαρτυρία του πρωθυπουργού Γεωργίου Παπανδρέου, μέλη του ΕΑΜ προσπάθησαν να εισβάλλουν στο σπίτι του με χειροβομβίδα. Ωστόσο η επίθεση αποτράπηκε από τους χωροφύλακες της Αστυνομίας των Πόλεων, στην οποία διοικητής ήταν ο Έβερτ.

Στη φωτογραφία απεικονίζεται ο διοικητής Έβερτ, με διμοιρία αστυνομικών στην Πλατεία Συντάγματος, όταν επέστρεφε από το σπίτι του Παπανδρέου. Σύμφωνα με το ΚΚΕ, οι άντρες της φρουράς του Παπανδρέου επιτέθηκαν στους διαδηλωτές με αποτέλεσμα να υπάρξουν 5 νεκροί.

Διαβάστε επίσης στη “ΜτΧ”: Τα Δεκεμβριανά, ο εμφύλιος της Αθήνας. Το αιματοβαμμένο συλλαλητήριο του ΕΑΜ. Πυροβόλησαν εναντίον των διαδηλωτών και γέμισαν την πλατεία Συντάγματος με πτώματα