Πως η Μαρία Κάλλας και η κομπάρσος της κινδύνευσαν να καούν ζωντανές στην ταινία “Μήδεια” του Παζολίνι. Τα επεισοδιακά γυρίσματα έγιναν στην Τουρκία

17 Ιουνίου 1969. «Η Μαρία Κάλλας ολίγον έλειψε να καή ζωντανή». Η θεατρική Μήδεια την είχε ανυψώσει. Η κινηματογραφική της εκδοχή παραλίγο να της στοιχίσει την ζωή.

Τη δεκαετία του ’50, η μεγάλη Ελληνίδα υψίφωνος συνέδεσε το όνομά της με το ρόλο της αρχαίας Μήδειας. Για εννέα συνεχόμενα χρόνια, από το Μάιο του 1953 μέχρι και τον Ιούνιο του 1962, με ένα μεγαλοπρεπές φινάλε στη Σκάλα του Μιλάνου, η Μαρία Κάλλας ερμήνευσε με τεράστια επιτυχία την μυθική παιδοκτόνο.

Όταν δεν έδινε παραστάσεις στις μεγάλες σκηνές της Ιταλίας, περιόδευε στην Αμερική, στο Λονδίνο, καθώς και στο σπίτι της αρχαίας τραγωδίας, την Επίδαυρο.

Το 1968, ο Ιταλός σκηνοθέτης Πιερ Πάολο Παζολίνι θέλησε να αναβιώσει το θρυλικό ρόλο στη μεγάλη οθόνη. Μετά από παρότρυνση του παραγωγού, Ρομπέρτο Ροσελίνι, που είχε θαυμάσει την Κάλλας στη λυρική, ο Παζολίνι πρότεινε στην Ελληνίδα σταρ να ενσαρκώσει τον πρωταγωνιστικό ρόλο.

Διαβάστε ακόμα: Η Μαρία Κάλλας αποτεφρώθηκε στο Παρίσι και οι στάχτες της σκορπίστηκαν στο Αιγαίο. Γιατί ο πρώην σύζυγός της Μενεγγίνι κατήγγειλε ότι εξαφανίσθηκε η τεφροδόχος

Η ταινία αποτέλεσε την παρθενική και μοναδική εμφάνιση της Κάλλας στον κινηματογράφο. Σήμανε παράλληλα την επιστροφή της στην ενεργό δράση. Μια σειρά απογοητεύσεων, κυρίως στην προσωπική της ζωή, την είχαν κάνει να απέχει για μερικά χρόνια από τα κοσμικά και τα καλλιτεχνικά δρώμενα.

Τα επεισοδιακά γυρίσματα στην Τουρκία

Τα γυρίσματα της «Μήδειας» δεν έγιναν στην Ελλάδα. Ο Ιταλός σκηνοθέτης επέλεξε το Νέβσεχιρ της Τουρκίας, ενώ ορισμένες σκηνές γυρίστηκαν στο Χαλέπι της Συρίας, στην Πίζα και στη Ρώμη.

Τα γυρίσματα στην Τουρκία ήταν τα πιο δύσκολα. Ως φυσικό σκηνικό επιλέχθηκαν χαμόσπιτα στις φτωχογειτονιές της Πόλης. Πολλοί από τους κομπάρσους ήταν ντόπιοι.

Ο Φαρούκ, ένας τούρκος έφηβος που κλήθηκε να συμμετάσχει σε μία επικίνδυνη σκηνή κατά την οποία το άρμα της Μήδειας ανετράπη, πληρώθηκε μόλις 20 τουρκικές λίρες. Αυτή ήταν η αμοιβή που δινόταν και σε όσους χωρικούς προσκόμιζαν στην παραγωγή αρουραίους, για τις ανάγκες των θυσιών της αρχαίας μάντιδος.

Μία από τις πλέον απαιτητικές σκηνές ήταν η πορεία της Μήδειας μέσα από τα ύδατα της Στυγός. Σύμφωνα με το σενάριο, η πρωταγωνίστρια, με τη βαριά της αμφίεση, θα βάδιζε περιτριγυρισμένη από φλόγες, μέχρι τελικά να βυθιστεί στον ποταμό.

Αρχικά, στη σκηνή θα έπαιζε η Ντανιέλα Ροσελίνι που ντούμπλαρε την Κάλλας στα δύσκολα γυρίσματα. Κατά την πρώτη απόπειρα όμως, η Ντανιέλα σκόνταψε και τα ρούχα της έπιασαν φωτιά. Η επέμβαση των τεχνικών ήταν άμεση και η γυναίκα διακομίσθηκε στο νοσοκομείο με ελαφρά εγκαύματα.

Τότε, η Κάλλας αποφάσισε να γυρίσει η ίδια την σκηνή. Η τύχη της δεν ήταν καλύτερη. Παρότι δεν σκόνταψε όπως η κομπάρσος, ο χιτώνας της, καθώς προχωρούσε, άρχισε να καίγεται. Αυτή τη φορά, ο ίδιος ο παραγωγός, Ρομπέρτο Ροσελίνι, όρμησε στη μάχη με τις φλόγες για να σώσει την πρωταγωνίστρια.

Η Μαρία Κάλλας βγήκε αλώβητη, αρνήθηκε όμως να επαναλάβει το γύρισμα.

Τότε, σύμφωνα με τον τύπο της εποχής, ο σκηνοθέτης αποφάσισε να ντύσει με την αμφίεση της Μήδειας έναν νεαρό τούρκο. Ο άντρας ρίχθηκε στο φλογερό σκηνικό και η τρίτη απόπειρα στέφθηκε με επιτυχία. Ο ερασιτέχνης κομπάρσος ολοκλήρωσε τη σκηνή.

Την επόμενη μέρα, η Κάλλας βρισκόταν ήδη στην Άγκυρα εν αναμονή μίας πτήσης με προορισμό τη Ρώμη. Λίγους μήνες αργότερα, η παραγωγή της ταινίας είχε ολοκληρωθεί και η «Μήδεια» ήταν έτοιμη να προβληθεί στις αίθουσες. Ωστόσο, όταν τελικά κυκλοφόρησε, δε γνώρισε την αναμενόμενη επιτυχία.

Οι κριτικοί φάνηκαν δυσαρεστημένοι από την προσέγγιση του αρχαίου δράματος από τον Παζολίνι. Εκθείασαν όμως, την ερμηνεία της Κάλλας. Παρότι αποτελούσε το πρώτο εγχείρημα της καλλιτέχνιδας, στο οποίο δεν «κρυβόταν» πίσω από την ασφάλεια της φωνής της, οι ερμηνευτικές της ικανότητες και το διαπεραστικό βλέμμα της κατέπληξαν τους θεατές.

«Η Κάλλας επιδίδεται σε μία ερμηνεία υπνωτιστική, που όμοιά της δεν απαντά στις μέρες μας, διαποτισμένη από γνήσια μαγνητική δύναμη. Είναι ένας συνδυασμός δεξιοτεχνικής σωματικότητας και ψυχολογικού θριάμβου. Θα μπορούσε να πει κανείς ότι σε αυτή τη νέα Μήδεια εμπεριέχεται συμπυκνωμένη υποκριτική τέχνη υπέρτατης δραματικής έντασης», ήταν το δημοσίευμα του The New Yorker, 21/2/1970.

αρχική εικόνα: YouTube

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Η σκληρή δίαιτα της Μαρίας Κάλλας που τη μεταμόρφωσε σε μια κομψή γυναίκα. Η κορυφαία υψίφωνος είχε αδυναμία στα γλυκά, αλλά έχασε 30 κιλά