Πώς η αδελφή του Γεωργίου Α΄ έκανε τις Αγγλίδες αριστοκράτισσες να περπατούν κουτσά; Η μόδα που χλεύασε ο λαός

του συνεργάτη ιστορικού Κωνσταντίνου Λαγού

Από την αρχαιότητα οι βασιλικές οικογένειες καθόριζαν τη μόδα για τα μέλη των ανώτερων τάξεων. Αυτό ισχύει ακόμη και στη σύγχρονη εποχή.

Έτσι, εκατομμύρια γυναίκες σε όλο τον κόσμο αντέγραφαν τα ρούχα και τα αξεσουάρ της πριγκίπισσας Νταϊάνας. Ένα αιώνα νωρίτερα, οι αριστοκράτισσες αντέγραφαν το στυλ ντυσίματος και τα αξεσουάρ μίας άλλης νέας και ωραίας πριγκίπισσας της Ουαλίας.

Όμως, ο μιμητισμός τους έφθασε στο σημείο να αντιγράψουν ακόμη και τον κουτσό τρόπο που περπατούσε! Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να χλευαστούν από τα μέλη των κατώτερων τάξεων.

Οι Δανοί πρίγκιπες

Το 1863 τη χρονιά που ο Δανός πρίγκιπας, Γεώργιος, έγινε βασιλιάς της Ελλάδας, η αδελφή του, Αλεξάνδρα, παντρεύτηκε τον Αλβέρτο Εδουάρδο, γιο και διάδοχο της Βικτωρίας, βασίλισσας της Μεγάλης Βρετανίας.

Τα δύο αυτά γεγονότα δεν είναι άσχετα μεταξύ τους. Ο Γεώργιος έγινε βασιλιάς της Ελλάδας κυρίως με τη διαμεσολάβηση των Βρετανών που μετά τον γάμο της αδελφής του με τον διάδοχό τους θεωρούνταν «δικός» τους άνθρωπος που θα εξυπηρετούσε τα συμφέροντά τους στην Ελλάδα.

Η «Νταϊάνα» του 19^ου αιώνα

Η Αλεξάνδρα ήταν μόλις 16 χρονών όταν παντρεύτηκε τον Αλβέρτο Εδουάρδο. Εκτός από νέα ήταν ιδιαίτερα όμορφη, κομψή και χαριτωμένη. Αυτά τα χαρακτηριστικά την έκαναν σχεδόν αμέσως δημοφιλή στη Βρετανία, ιδιαίτερα στις Αγγλίδες της ανώτερης τάξης.

Αυτές αντέγραψαν το στυλ ντυσίματος της νέας τους πριγκίπισσας καθώς και τους τρόπους και άλλες συνήθειές της.

Η Αλεξάνδρα είχε τη συνήθεια να φορά στο λαιμό της ένα τόσο στενό κολιέ με μαργαριτάρια και πέρλες που την έσφιγγε.

Ήταν κάτι εντελώς ασυνήθιστο και έμοιαζε με περιλαίμιο σκύλου. Η Αλεξάνδρα το φορούσε για να κρύψει μια ουλή που είχε στο λαιμό της και που μάλλον της είχε μείνει από μία εγχείρηση όταν ήταν μικρή.

Όμως, οι γυναίκες στην Αγγλία άρχισαν να φορούν παρόμοια κολιέ, παρά το γεγονός ότι σχεδόν πνίγονταν ! Σύντομα η μόδα αυτή διαδόθηκε στις γυναίκες των ανωτέρων τάξεων σε όλες τις δυτικές χώρες και κυριάρχησε για τον επόμενο μισό αιώνα.

«Κούτσαμα της Αλεξάνδρας»

Το 1867 η Αλεξάνδρα προσβλήθηκε από ρευματικό πυρετό. Επιβίωσε, αλλά η ασθένεια είχε σαν αποτέλεσμα να αδυνατήσει ένα από τα πόδια της. Αρχικά περπατούσε με τη βοήθεια δύο μπαστουνιών. Ύστερα από εντατική φυσιοθεραπεία κατάφερε να περπατήσει ξανά, αλλά μ’ ένα ελαφρύ κούτσαμα.

Η Αλεξάνδρα χρησιμοποιούσε δημόσια ένα μπαστούνι ή μία ομπρέλα για να περπατά ώστε να κρύβει όσο μπορούσε το ανατομικό πρόβλημα. Φυσικά αυτό δεν έμεινε κρυφό.

Σύντομα νεαρές γυναίκες της αγγλικής αριστοκρατίας, ενώ δεν είχαν κανένα κινητικό πρόβλημα, άρχισαν να περπατούν κουτσαίνοντας, όπως ακριβώς και το ίνδαλμά τους!

Η μόδα εξαπλώθηκε και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, ακόμη και στις Ηνωμένες Πολιτείες προκαλώντας αμηχανία στους άντρες τους. Έγινε γνωστό ως το «Κούτσαμα της Αλεξάνδρας» και το απόγειο της περίεργης αυτής μόδας ήταν τα τέλη της δεκαετίας του 1860.

Ειδικά παπούτσια

«Το Κούτσαμα της Αλεξάνδρας» συνεπήρε σε τέτοιο βαθμό τις Αγγλίδες αριστοκράτισσες που θεωρούσαν ότι θα έπρεπε να περπατούν πάντα δημόσια με αυτό τον τρόπο. Όμως, ένας άνθρωπος που δεν έχει πρόβλημα με τα πόδια του δεν μπορεί να περπατά συνέχεια κουτσά. Κάποια στιγμή θα ξεχαστεί και θα περπατήσει και φυσιολογικά.

Προκειμένου να αποφύγουν κάτι τέτοιο, οι Αγγλίδες αριστοκράτισσες είτε αφαιρούσαν τη φτέρνα από το ένα παπούτσι τους είτε φορούσαν αταίριαστα παπούτσια.

Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να περπατούν όλη την ώρα σαν την «κουτσή Αλεξάνδρα»!

Κάποιοι κατασκευαστές πολυτελών γυναικείων παπουτσιών εκμεταλλεύτηκαν τη νέα μόδα.

Λάνσαραν ασορτί παπούτσια φτιαγμένα που τα τακούνια τους δεν είχαν το ίδιο ύψος.

Όποια τα φορούσε θα περπατούσε εγγυημένα συνέχεια σαν την Αλεξάνδρα. Καθώς τα παπούτσια αυτά προορίζονταν αποκλειστικά για γυναίκες της ανώτερης τάξης ήταν πανάκριβα.

Το τέλος της μόδας

Η μόδα των αριστοκρατισσών προκαλούσε θυμηδία στις γυναίκες και τους άνδρες των λαϊκών τάξεων. Βρετανικές εφημερίδες δημοσίευαν συνεντεύξεις εργατών και υπαλλήλων όπου χαρακτήριζαν τον τρόπο που περπατούσαν οι γυναίκες αυτές ως «ηλίθιο και γελοίο».

Το χειρότερο ήταν οι απαντήσεις που έδιναν ανώνυμες υπηρέτριες που δήλωναν ότι λυπούνταν να βλέπουν τις κυράδες τους να «υποφέρουν» ώστε να μπορούν να περπατούν κουτσά.

Τα δημοσιεύματα αυτά εξευτέλιζαν τις Αγγλίδες αριστοκράτισσες αφού τις παρουσίαζαν ως αντικείμενα γελοιότητας αλλά και λύπησης των κατωτέρων τάξεων.

Η μόδα τελικά άρχισε να περιορίζεται από το 1870, όταν τα περιοδικά μόδας την κατέκριναν.

Το χαριστικό χτύπημα ήλθε από ένα δημοσίευμα που δήλωνε ότι είχε περάσει πια η μόδα του “Κουτσάματος της Αλεξάνδρας”. Ίσως είναι από τις λίγες φορές στην ιστορία που μία μόδα στην αριστοκρατία σταμάτησε εξαιτίας της περιφρόνησης των κατώτερων τάξεων.