Πώς γιόρταζαν την Πρωτοχρονιά πέντε αρχαίοι λαοί; Ποιοι εορτασμοί συνεχίζουν να υπάρχουν μέχρι σήμερα

Η Πρωτοχρονιά δεν τοποθετούνταν ημερολογιακά την 1η Ιανουαρίου από πάντα. Διάφοροι λαοί τη γιόρταζαν ως σύμβολο «αναγέννησης», όταν συνέβαινε ένα σημαντικό γεγονός για την κουλτούρα τους.

Η 1η Ιανουαρίου ως Πρωτοχρονιά καθιερώθηκε για πρώτη φορά από τους Ρωμαίους προς τιμήν του Ιανού, του θεού της αλλαγής και των ξεκινημάτων.

Οι αρχαίοι Βαβυλώνιοι γιόρταζαν την Πρωτοχρονιά τέλη Μαρτίου με αρχές Απριλίου και είχε θρησκευτική σημασία.

Περίπου την ίδια περίοδο γιορτάζεται το «Νοβρούζ», το οποίο αποκαλείται συχνά «Περσική Πρωτοχρονιά» και συμβολίζει την επιστροφή της άνοιξης. Γιορτάζεται μέχρι και σήμερα σε μέρη της Μέσης Ανατολής και της Ασίας.

Στην Αρχαία Αίγυπτο, η Πρωτοχρονιά ήταν κινητή και η ημερομηνία της βασιζόταν στο πότε θα πλημμύριζε ο Νείλος.

Από την άλλη, οι Κινέζοι γιορτάζουν το φεστιβάλ του Νέου Σεληνιακού Έτους, το οποίο έχει τις ρίζες του από την αρχαιότητα. Ξεκινά με την πρώτη νέα σελήνη του σεληνιακού ημερολογίου και τελειώνει την πρώτη πανσέληνο.

Γιορτή του Ιανού. Η Πρωτοχρονιά στην αρχαία Ρώμη

Αρχικά, το ρωμαϊκό έτος ξεκινούσε το Μάρτιο, τον μήνα που πήρε το όνομά του από το θεό Άρη. Μετά από πολλές αλλαγές που υπέστη το ηλιακό ημερολόγιο, η Πρωτοχρονιά καθιερώθηκε την 1η Ιανουαρίου.

Ο Ιανουάριος είχε μεγάλη σημασία για τους Ρωμαίους. Ο Ιανός, που έδωσε και το όνομά του στον μήνα, είχε δύο κεφάλια, που το ένα κοιτούσε μπροστά και το άλλο πίσω. Το πρόσωπο με το βλέμμα προς τα εμπρός θεωρούσαν ότι ατένιζε το μέλλον και αυτό με το βλέμμα προς τα πίσω το παρελθόν.

Γιόρταζαν την Πρωτοχρονιά, κάνοντας προσφορές στο θεό. Ήλπιζαν ότι έτσι θα αποκτούσαν καλοτυχία για το νέο έτος.

Πίστευαν ότι η πρώτη μέρα του χρόνου ήταν καθοριστικής σημασίας για την υπόλοιπη χρονιά. Για αυτό οι Ρωμαίοι αντάλλαζαν ευχές και δώρα μεταξύ τους με σύκα ή μέλι.

Σύμφωνα με τον ποιητή Οβίδιο, την Πρωτοχρονιά επέλεγαν να εργαστούν για κάποιες ώρες, γιατί η αδράνεια ήταν κακός οιωνός για το νέο έτος.

«Ακίτου». Η Πρωτοχρονιά στην αρχαία Βαβυλώνα

Για τους αρχαίους Βαβυλώνιους, η Πρωτοχρονιά είχε καθιερωθεί μετά την εαρινή ισημερία, με την πρώτη σοδειά. Τιμούσαν την αναγέννηση της φύσης με μια θρησκευτική γιορτή, η οποία διαρκούσε 12 ημέρες.

Ο πρώτος εορτασμός της Πρωτοχρονιάς από τους Βαβυλώνιους χρονολογείται το 2.000 π.Χ..

Θεωρούνται οι πρώτοι που έκαναν το «New Year’s Resolution», όπως είναι γνωστό σήμερα στη Δύση, με το οποίο κανείς θέτει τους νέους στόχους του για την καινούρια χρονιά, αφήνοντας πίσω τις παλιές κακές συνήθειες.

Οι Βαβυλώνιοι έδιναν την υπόσχεση στους θεούς ότι θα πλήρωναν τα χρέη τους και θα επέστρεφαν ότι αντικείμενα είχαν δανειστεί

Αν τηρούσαν τις υποσχέσεις τους, οι θεοί θα τους έδιναν χάρη για τη νέα χρονιά. Αν όχι, θα έχαναν την εύνοια των θεών.

Στη διάρκεια της 12ημερης γιορτής, διοργανώνονταν παρελάσεις με αγάλματα στους δρόμους και τελετές που συμβόλιζαν τη νίκη των Βαβυλώνιων απέναντι στις δυνάμεις του χάους.

«Νοβρούζ» ή αλλιώς Περσική Πρωτοχρονιά

Το «Νοβρούζ« (Nowruz) στα περσικά σημαίνει «νέα μέρα». Οι πρώτες αναφορές για τον εορτασμό του έγιναν τον 2ο αιώνα, αν και οι περισσότεροι ιστορικοί θεωρούν ότι ο εορτασμός του χρονολογείται από τον 6ο αιώνα π.Χ.. Κατά το Γρηγοριανό εορτολόγιο, ο εορτασμός του ξεκινάει συνήθως στις 21 Μαρτίου και διαρκεί 13 ημέρες.

Οι βασιλιάδες σε αυτό το χρονικό διάστημα έκαναν συμπόσια, μοίραζαν δώρα και έκαναν συζητήσεις με τους υπηκόους τους. Οι οικογένειες αντάλλαζαν δώρα μεταξύ τους, άναβαν φωτιά, έβαφαν αυγά και ράντιζαν με νερό για να συμβολίσουν τη Δημιουργία. Τον 10ο αιώνα προέκυψε ένα παράξενο έθιμο:

Ένας πολίτης, που εκλεγόταν, προσποιούταν τον βασιλιά για αρκετές μέρες, μέχρι να «εκθρονιστεί» στο τέλος της γιορτής.

Σήμερα, το Νοβρούζ γιορτάζουν σχεδόν 300.000.000 άνθρωποι ετησίως, κρατώντας κάποια αρχαία έθιμα, όπως τις φωτιές και τα χρωματιστά αυγά.

Η αρχαία αιγυπτιακή Πρωτοχρονιά ως «Γουίπετ Ρένπετ»

Ο αρχαίος αιγυπτιακός πολιτισμός ήταν στενά συνδεδεμένος με τον ποταμό Νείλο και η Πρωτοχρονιά του (Wepet Renpet) βασιζόταν σε αυτόν.

Σύμφωνα με τον Ρωμαίο συγγραφέα Censorinus, ο εορτασμός του νέου έτους προβλεπόταν όταν ο Σείριος, το λαμπερότερο αστέρι, εμφανιζόταν και πάλι στον ουρανό μετά από 70 ημέρες απουσίας. Αυτό το φαινόμενο συνέβαινε συνήθως στα μέσα Ιουλίου, λίγο πριν πλημμυρίσει ο Νείλος.

Η πλημμύρα βοηθούσε τις καλλιέργειες της επόμενης χρονιάς, κάνοντας το έδαφος γόνιμο.

«Wepet Renpet» κυριολεκτικά σημαίνει «άνοιγμα της χρονιάς».

Η πλημμύρα ήταν λόγος για γιορτή και θρησκευτικές τελετές. Συμβόλιζε το θάνατο και την αναγέννηση του ιδιαίτερα αγαπητού θεού των Αιγυπτίων, Όσιρι, και την αναγέννηση της γης και των ανθρώπων.

Κινεζική Πρωτοχρονιά

Η Κινεζική Πρωτοχρονιά, αν και δεν υπάρχουν επίσημες αναφορές για το πότε ξεκίνησε να εορτάζεται, ορισμένοι ισχυρίζονται ότι οι ρίζες της κρατούν από τη δυναστεία Σανγκ, όταν οι άνθρωποι έκαναν θυσίες προς τιμήν των θεών τους και των προγόνων τους στην αρχή ή το τέλος του έτους.

Η γιορτή διακατέχεται από έναν θρύλο, με το μυθικό τέρας Νιαν. Την παραμονή της Πρωτοχρονιάς έτρωγε ζώα, καλλιέργειες, ακόμη και ανθρώπους.

Οι κάτοικοι για να το τρομάξουν άρχισαν να στολίζουν τα σπίτια τους με κόκκινα στολίδια, να καίνε μπαμπού και να κάνουν δυνατούς θορύβους.

Η κινεζική Πρωτοχρονιά βασίζεται στο σεληνιακό ημερολόγιο

Σήμερα στην Κίνα οι γιορτές διαρκούν 15 μέρες , με τους ανθρώπους να περνούν χρόνο στο σπίτι με την οικογένειά τους.

Οι Κινέζοι καθαρίζουν τα σπίτια τους για να τα απαλλάξουν από την κακοτυχία ξεπληρώνουν παλιά χρέη ως τρόπο διευθέτησης των υποθέσεων του προηγούμενου έτους.

Επίσης, ήταν οι πρώτοι που έφτιαξαν πυροτεχνήματα για την Πρωτοχρονιά μετά την εφεύρεση της πυρίτιδας.

Με πληροφορίες από το History.com

Πηγή αρχικής εικόνας: Wikipedia