Πως δημιουργήθηκαν οι καταρράκτες της Έδεσσας. Το πιο πολυφωγραφημένο μέρος της πόλης κάποτε έδινε ρεύμα στα εργοστάσια (βίντεο)

Οι καταρράκτες θεωρούνται από τα πιο εντυπωσιακά φαινόμενα της φύσης. Ο τόπος όπου μπορεί κανείς να τους θαυμάσει  στην Ελλάδα, είναι αναμφισβήτητα η Έδεσσα.

Η πρωτεύουσα της Πέλλας  έχει συνδέσει άρρηκτα το όνομά της με τους καταρράκτες που αποτελούν το κορυφαίο αξιοθέατο της πόλης.

Σχεδόν σε κάθε γωνιά της Έδεσσας υπάρχουν κανάλια που διασχίζονται πάνω από μικρά γεφυράκια. Ο ήχος των νερών, άλλοτε ήρεμος και κελαριστός, άλλοτε ορμητικός και ασυγκράτητος αποτελεί  μόνιμη μελωδική υπόκρουση. Φυσικός δημιουργός ο ποταμός Εδεσσαίος, του οποίου τα νερά διασχίζουν την πόλη προτού χυθούν ορμητικά στους καταρράκτες.

Το κυρίως ποτάμι ρέει από τον Υγροβιότοπο Άγρα – Νησίου, ενώ το Γεωπάρκο των Καταρρακτών εκτείνεται σε μια περιοχή πάνω από 100.000 τμ και σε μία διαδρομή πάνω στο βράχο για 1,1χλμ.

Οι Καταρράκτες της Έδεσσας αποτελούν ένα φυσικό φαινόμενο το οποίο δημιουργήθηκε έπειτα από ισχυρό σεισμό που έπληξε την γύρω περιοχή το 14ο αιώνα. Με την πάροδο του χρόνου σημειώθηκαν αρκετές αλλαγές στην μορφολογία τους εξαιτίας μικρότερων σεισμών.

Έως τα τέλη του 14ου αιώνα, ο κύριος όγκος νερού συγκεντρωνόταν σε μία μικρή λεκάνη στα δυτικά της πόλης. Τότε τα νερά, εξαιτίας κάποιου γεωλογικού φαινομένου, διέρχονταν από την πόλη και ξεχύνονταν θεαματικά από το βράχο της.

Αυτό είχε σαν συνέπεια να δημιουργηθούν πολλά μικρά ποτάμια και παράλληλα να εξαφανιστεί η λίμνη απ’ όπου προήλθαν. Πολλοί περιηγητές του 17ου και 18ου αιώνα αποτυπώνουν την εικόνα της πόλης ως ένα βράχο απ’ όπου έπεφταν πολλοί καταρράκτες.

Κατά το τέλος του 19ου αιώνα αρκετά εργοστάσια κατασκευάστηκαν στον βράχο της πόλης, καθώς οι υδατοπτώσεις μπορούσαν να αξιοποιηθούν για την παραγωγή ηλεκτρισμού χωρίς κόστος, κάτι το σημαντικό για την βιωσιμότητά τους.

Συνολικά ανεγέρθηκαν πέντε μεγάλα εργοστάσια κλωστοϋφαντουργίας, αρκετά εργαστήρια και βυρσοδεψεία. Κάθε ένα εργοστάσιο χρησιμοποιούσε έναν καταρράκτη για την παραγωγή ρεύματος και την δημιουργία ενός αυτόνομου συστήματος ηλεκτρισμού

Για πολλές δεκαετίες η πρόσβαση στο πιο πολυφωτογραφημένο σημείο αξιοθέατο της πόλης, ήταν ιδιαίτερα δύσκολη. Η απότομη εδαφική κλίση και η οργιώδης βλάστηση, καθιστούσαν το υπέροχο θέαμα σχεδόν απαγορευτικό.

Η ανάδειξη της περιοχής ξεκίνησε το 1942, από τους Γερμανούς και με τη συνεργασία των ντόπιων κατασκευάστηκαν λιμνούλες, παρτέρια και ζαρντινιέρες. Η ανάπλαση ολοκληρώθηκε από το Δήμο τη δεκαετία του ’60.

Κατασκευάστηκαν μεγάλοι κήποι και μονοπάτια, ενώ σταθμός στην πορεία ανάδειξης του σημείου, υπήρξε το 1953 όταν άρχισε να λειτουργεί το δημοτικό εστιατόριο με το όνομα “ΠΙΣΙΝΕΣ”, στην νησίδα ανάμεσα στους δυο μεγάλους καταρράκτες. Έως τις αρχές του 1960 κατασκευάζονται προσβάσεις και σημεία τύπου “μπελβεντερέ” για να μπορεί ο επισκέπτης να προσεγγίζει με ασφάλεια.

Ο Δήμος από τότε έχει προχωρήσει σε σημαντικές παρεμβάσεις που αποδείχτηκαν σωτήριες για την τοπική οικονομία. Από το 1993 στην περιοχή έχει ιδρυθεί το Μουσείο Υδροκίνησης και στη συνέχεια το Υπαίθριο Μουσείο Νερού και το Ενυδρείο.

Από το 2003 οι καταρράκτες φωταγωγούνται στα χρώματα του ουράνιου τόξου κατά την διάρκεια της νύχτας. Έτσι είναι εφικτή και η νυχτερινή επίσκεψη, κάτι που δίνει ζωή στην πόλη και τις επιχειρήσεις εστίασης.

Το Πάρκο των Καταρρακτών

Σε μια καταπράσινη τοποθεσία με υπέροχη θέα, στα βορειοανατολικά της πόλης, έχει διαμορφωθεί ένα υπέροχο πάρκο γεμάτο ψηλά πλατάνια και ανθισμένα παρτέρια.

Στο Πάρκο των Καταρρακτών βρίσκεται ο Κάρανος, ο μεγάλος καταρράκτης, ύψους 70 μέτρων, ενώ στο κάτω μέρος του εντοπίζεται ένα σπήλαιο με σταλακτίτες και θολωτή οροφή. Η είσοδος, κατά το μεγαλύτερο μέρος της, καλύπτεται από τα νερά του καταρράκτη.

Σε χαμηλότερο επίπεδο μέσα από λιθόστρωτα μονοπάτια, ακολουθεί ο διχαλωτός καταρράκτης Λάμδα. Αυτός ο καταρράκτης πέφτει ορμή στους βράχους  και ανοίγει στα δυο για να καταλήξει αφρισμένος σε δύο καταπράσινες λίμνες.

Στα μονοπάτια του Πάρκου Καταρρακτών συγκαταλέγεται και η λιθόστρωτη διαδρομή προς την Αρχαία Έδεσσα μέσα από τον κάμπο της πόλης.

Η δίοδος αυτή αποτελούσε τμήμα της αρχαίας Εγνατίας Οδού, που ένωνε την Αρχαία Έδεσσα, την Ακρόπολη της Έδεσσας (συνοικία Βαρόσι) και τη Θεσσαλονίκη, ως τις αρχές του 20ού αιώνα.

Οι καταρράκτες της Έδεσσας είναι πασίγνωστο θέαμα σπάνιας ομορφιάς.  Αποτελούν το βασικό πόλο έλξης επισκεπτών της πόλης και είναι ένα από τα σημαντικότερα αξιοθέατα στην Ελλάδα. Σε αριθμό οι καταρράκτες είναι δώδεκα, αλλά μόνο οι τέσσερις είναι θεατοί. Οι υπόλοιποι εξαιτίας της πλούσιας βλάστησης δεν μπορούν να θεαθούν εύκολα.

Δείτε στο βίντεο του συνεργάτη μας Point Of View GR τους εντυπωσιακούς καταρράκτες της Έδεσσας:

Όλες οι φωτογραφίες είναι του  συνεργάτη μας Point Of View GR