Πώς απελευθερώθηκε η Καλαμάτα χωρίς να πέσει ούτε ένας πυροβολισμός! Οι Τούρκοι κάλεσαν τον Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη σε βοήθεια και αυτός εισέβαλε στην πόλη με επικεφαλής τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη

Ένα πρωινό του Μαρτίου ο ιπποκόμος του Αρναούτογλου Σουλεϊμάν αγά, βοεβόδα της Καλαμάτας, πηγαίνοντας να ποτίσει τα άλογα σε πηγάδι έξω από την πόλη, ανακάλυψε ένα σπασμένο κιβώτιο γεμάτο πυρίτιδα και γύρω του πλήθος από ίχνη ανθρώπων και ζώων. Ανέφερε το γεγονός στον Αρναούτογλου και εκείνος συνέλαβε αμέσως όλους τους προκρίτους της Καλαμάτας.

Την ίδια ημέρα, τούρκοι ανιχνευτές εντόπισαν ένα μεγάλο καραβάνι (250 υποζύγια) συνοδευόμενο από 250 ένοπλους άνδρες. Ήταν ο Νικηταράς και μετέφερε πυρομαχικά που είχε παραλάβει από την Καρδαμύλη.

Ο Αρναούτογλου ρώτησε τους αιχμάλωτους πρόκριτους για το καραβάνι. Εκείνοι τού απάντησαν ότι ήταν χωρικοί που μετέφεραν ελαιόλαδο και αλάτι και ότι ήταν οπλισμένοι για να αποτρέψουν πιθανή ληστρική ενέργεια από τους κλέφτες.

Ο Αρναούτογλου όμως δεν τους πίστεψε και ειδοποίησε τους Τούρκους της Καλαμάτας να ετοιμαστούν για να φύγουν. Με τους ολιγάριθμους άνδρες (150) που διέθετε δεν ήταν δυνατόν να υπερασπισθεί την πόλη. Όταν έμαθε όμως ότι τα περάσματα είχαν καταληφθεί από πολυάριθμες ομάδες κλεφτών, άλλαξε γνώμη και διέταξε να σταματήσουν οι προετοιμασίες για αναχώρηση.

Εν τω μεταξύ, πολλοί καπετάνιοι επικεφαλής των ομάδων τους, περικύκλωσαν την πόλη και μαθαίνουν για τη σύλληψη των προκρίτων. Τους στέλνουν, λοιπόν, ένα ψεύτικο απειλητικό γράμμα, με το οποίο απαιτούσαν μεγάλες ποσότητες τροφίμων και πυρομαχικών. Σε αντίθετη περίπτωση, η πόλη θα παραδιδόταν στις φλόγες.

Οι πρόκριτοι έδωσαν το γράμμα στον Αρναούτογλου και όταν τον βεβαίωσε και ο Κύριλλος, ηγούμενος του μοναστηρίου του Αγίου Ηλία, ότι στα περίχωρα είχαν συγκεντρωθεί 2.000 κλέφτες, αποφυλάκισε τους προκρίτους. Αμέσως τους κάλεσε σε σύσκεψη για να αποφασίσουν τι θα πράξουν. Εκείνοι τού πρότειναν να ζητήσει τη βοήθεια του Πετρόμπεη, ο οποίος ήταν ηγεμόνας αναγνωρισμένος από την κεντρική διοίκηση.

Οι Τούρκοι καλούν τον Μαυρομιχάλη σε βοήθεια και πέφτουν σε παγίδα 

Μην έχοντας άλλη επιλογή, ο τούρκος βοεβόδας ζήτησε ενισχύσεις από τον Πετρόμπεη, ώστε να προστατεύσει την πόλη από τους κλέφτες. Πράγματι, ο Μανιάτης πρόκριτος έστειλε τον γιο του, Ηλία Μαυρομιχάλη (19 ή 20 Μαρτίου) με 150 Μανιάτες που οχυρώθηκαν σε,  στρατηγικής σημασίας, οικήματα της Καλαμάτας. Αυτό το σύνθημα περίμεναν οι οπλαρχηγοί, που είχαν συγκεντρωθεί στις Κιτριές και είχαν πείσει τον Πετρόμπεη να ηγηθεί του Αγώνα. Στην Αρεόπολη της Μάνης, ήδη από τις 17 Μαρτίου, στον ναό των Ταξιαρχών, έλαβε χώρα δοξολογία για την Επανάσταση.

Στις 22 Μαρτίου 2.000 ένοπλοι με επικεφαλής τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη, τους Μούρτζινους, τους Καπετανάκηδες, τους Κουμουντουράκηδες, τους Κυβέλλους, τους Χρηστέηδες και τον Παναγιώτη Βενετσανάκη, σφίγγουν τον κλοιό γύρω από την πόλη. Παράλληλα πλησιάζουν ο Παπαφλέσσας, με τον Νικηταρά και τον Αναγνωσταρά.

Ο Αρναούτογλου εξαπέλυσε και αγγελιαφόρους προς όλες τις κατευθύνσεις ζητώντας βοήθεια, αλλά αυτοί συλλαμβάνονταν στον δρόμο από τους επαναστάτες. Οι Τούρκοι, θεωρώντας μικρή τη δύναμη που έστειλε ο Πετρόμπεης, ζήτησαν να έλθει ο ίδιος με περισσότερους άνδρες. Τότε ξεκίνησε και ο Πετρόμπεης με 2.000 Μανιάτες απ΄ όλα τα καπετανάτα της Μάνης και εισήλθε στην Καλαμάτα στις 23 Μαρτίου 1821. Μαζί του ήταν και οι Κολοκοτρώνης, Παπαφλέσσας, Νικηταράς, Αναγνωσταράς, Μούρτζινος και πολλοί άλλοι. Αμέσως, έστειλαν τελεσίγραφο στον Αρναούτογλου να παραδώσει τα όπλα μέσα σε διάστημα τριών ωρών. Οι Τούρκοι, έχοντας πέσει σε αυτήν την ευφυή παγίδα, αναγκάσθηκαν να παραδοθούν.

Η Καλαμάτα ήταν η πρώτη μεγάλη πόλη η οποία ελευθερώθηκε από τους επαναστατημένους Έλληνες. Την επόμενη ημέρα πραγματοποιήθηκε επίσημη δοξολογία για να εορτασθεί το γεγονός. Τους Τούρκους της πόλης τούς διασκόρπισαν σε διάφορα χωριά της Μάνης και της Μεσσηνίας, όπου τελικά θανατώθηκαν (ακόμη και ο Αρναούτογλου έτυχε της ίδιας μοίρας).

Στις 25 Μαρτίου ο Πετρόμπεης συνέστησε τη Μεσσηνιακή Γερουσία και εξέδωσε προκήρυξη προς τις ευρωπαϊκές Αυλές, εξηγώντας τους λόγους της επανάστασης των Ελλήνων και ζητώντας τη συμπαράστασή τους.

Το κείμενο της Προκήρυξης, το πρωτότυπο της οποίας σώζεται στα αρχεία του Foreign Office (βρετανικού Υπουργείου Εξωτερικών):

Προειδοποίησις εις τας Ευρωπαϊκάς Αυλάς, εκ μέρους του φιλογενούς αρχιστρατήγου των Σπαρτιατικών στρατευμάτων Πέτρου Μαυρομιχάλη και της Μεσσηνιακής Συγκλήτου.

Ο ανυπόφορος ζυγός της Οθωμανικής τυραννίας εις το διάστημα ενός και επέκεινα αιώνος, κατήντησεν εις μίαν ακμήν, ώστε να μην μείνη άλλο εις τους δυστυχείς Πελοποννησίους Γραικούς, ει μη μόνον πνοή και αυτή δια να ωθή κυρίως τους εγκαρδίους των αναστεναγμούς.

Εις τοιαύτην όντες κατάστασιν στερημένοι από όλα τα δίκαιά μας, με μίαν γνώμην ομοφώνως απεφασίσαμεν να λάβωμεν τα άρματα, και να ορμήσωμεν κατά των τυράννων. Πάσα προς αλλήλους μας φατρία και διχόνοια, ως καρποί της τυραννίας απερρίφθησαν εις τον βυθόν της λήθης, και άπαντες πνέομεν πνοήν ελευθερίας.

Αι χείρες ημών αι δεδεμέναι μέχρι του νυν από τας σιδηράς αλύσσους της βαρβαρικής τυραννίας, ελύθησαν ήδη, και υψώθηκαν μεγαλοψύχως και έλαβον τα όπλα προς μηδενισμόν της βδελυράς τυραννίας.

Οι πόδες ημών οι περιπατούντες εν νυκτί και ημέρα εις τας εναγκαρεύσεις τας ασπλάγχνους τρέχουν εις απόκτησιν των δικαιωμάτων μας. Η κεφαλή μας η κλίνουσα τον αυχένα υπό τον ζυγόν τον απετίναξε και άλλο δεν φρονεί, ει μη την Ελευθερίαν.

Η γλώσσα μας η αδυνατούσα εις το να προφέρη λόγον, εκτός των ανωφελών παρακλήσεων, προς εξιλέωσιν των βαρβάρων τυράννων, τώρα μεγαλοφώνως φωνάζει και κάμνει να αντηχή ο αήρ το γλυκύτατον όνομα της Ελευθερίας.

Εν ενί λόγω απεφασίσαμεν, ή να ελευθερωθώμεν, ή να αποθάνωμεν. Τούτου ένεκεν προσκαλούμεν επιπόνως την συνδρομήν και βοήθειαν όλων των εξευγενισμένων Ευρωπαίων γενών, ώστε να δυνηθώμεν να φθάσωμεν ταχύτερον εις τον Ιερόν και δίκαιον σκοπόν μας και να λάβωμεν τα δίκαιά μας.

Να αναστήσωμεν το τεταλαιπωρημένον Ελληνικόν γένος μας. Δικαίω τω λόγω η μήτηρ μας Ελλάς, εκ της οποίας και υμείς εφωτίσθητε, απαιτεί ως εν τάχει την φιλάνθρωπον συνδρομήν σας, και ευέλπιδες, ότι θέλει αξιωθώμεν, και ημείς θέλομεν σας ομολογή άκραν υποχρέωσιν, και εν καιρώ θέλομεν δείξη πραγματικώς την υπέρ της συνδρομής σας ευγνωμοσύνην μας.

1821 Μαρτίου 23 εν Καλαμάτα. Εκ του Σπαρτιατικού Στρατοπέδου

Πέτρος Μαυρομιχάλης, αρχιστράτηγος του Σπαρτιατικού και Μεσσηνιακού στρατού.

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: «Οι Θερμοπύλες» του 1821. Η μάχη στην Αρκαδία, όπου αναμετρήθηκαν για πρώτη φορά ο Κολοκοτρώνης κι ο Ιμπραήμ. Οι ομοιότητές της με τη μάχη των Θερμοπυλών. Πολέμησαν ακόμη και γυναίκες