Πώς απαξιώθηκαν τα σπίτια όπου έζησε ο Χίτλερ. Μετατράπηκαν σε αστυνομικά τμήματα, γραφείο τελετών και αποθήκη

του συνεργάτη ιστορικού Κωνσταντίνου Λαγού

Σήμερα διατηρούνται διάφορα κτήρια που υπήρξαν κατοικίες του Αδόλφου Χίτλερ για μεγάλο μέρος της ζωής του.

Απ’ αυτά, τα πιο σημαντικά είναι τo σπίτι που γεννήθηκε στην Αυστρία και το διαμέρισμά του στο Μόναχο που ήταν η μόνιμη κατοικία του από το 1929 μέχρι και το θάνατό του το 1945.

Στο διαμέρισμα στεγάζονται σήμερα τα κεντρικά γραφεία της περιφερειακής αστυνομίας του Μονάχου, ενώ στο πρώτο σπίτι του Χίτλερ πρόκειται να μεταφερθεί το τοπικό αστυνομικό τμήμα. Ένα άλλο σπίτι όπου έζησε ως παιδί στην Αυστρία, είναι σήμερα γραφείο τελετών, και ένα δωμάτιο που νοίκιαζε στο Μόναχο έχει γίνει αποθήκη.

Το σπίτι στο Μπρανάου

Ο Αδόλφος Χίτλερ γεννήθηκε το 1889 στο Μπρανάου αμ Ιν, μια μικρή πόλη της Αυστρίας, σ’ ένα σπίτι στην οδό Salzburger Vorstadt 15. Εκεί έζησε μέχρι τα τρία του χρόνια.

Eίχε σκοπό να το κάνει μουσείο μετά τον πόλεμο. Ευτυχώς, κάτι τέτοιο δεν έγινε, και μεταπολεμικά το κτήριο νοικιάστηκε από το αυστριακό δημόσιο. Είχε διάφορες χρήσεις ως δημόσια βιβλιοθήκη, τράπεζα, τεχνικό γυμνάσιο και αργότερα έδρα φιλανθρωπικού ιδρύματος και σχολείο για άτομα με μαθησιακές δυσκολίες.

Από το 2011 το κτήριο παραμένει άδειο. Μπροστά του έχει τοποθετηθεί μία πλάκα αφιερωμένη στα θύματα του Χίτλερ και του ναζισμού με την επιγραφή:

«Για την Ειρήνη, Ελευθερία και Δημοκρατία. Ποτέ ξανά Φασισμός. Εκατομμύρια νεκροί μας προειδοποιούν»

Το 2016 το αυστριακό κράτος το αγόρασε με την προοπτική να το γκρεμίσει ώστε να μη γίνει τόπος αναφοράς για τους νέο-ναζί.

Αστυνομικό τμήμα

Όμως, το 2020 αποφασίστηκε τελικά το κτήριο να αναπαλαιωθεί και να μεταφερθεί εκεί το κεντρικό αστυνομικό τμήμα του Μπανάου. Την απόφαση έλαβε ο τότε Υπουργός Εσωτερικών, Καρλ Νεχάμερ, ο οποίος το 2021 έγινε Καγκελάριος της Αυστρίας.

Όπως δήλωσε στους δημοσιογράφους:

«Μερικοί άνθρωποι μπορεί να ρωτήσουν, είναι αυτή η σωστή χρήση γι’ αυτό (το κτήριο), βάζοντας την αστυνομία εκεί; Είναι η πιο κατάλληλη χρήση! Γιατί; Η αστυνομία είναι ο θεματοφύλακας των βασικών ελευθεριών και δικαιωμάτων. Οι αστυνομικοί στην εκπαίδευσή τους (μαθαίνουν να) βλέπουν τους εαυτούς τους ως εταίρους των πολιτών και ως υπερασπιστές της ελευθερίας, το δικαίωμα του συνέρχεσθαι και την ελευθερία του λόγου».

Το διαμέρισμα του Μονάχου

Το ενδιαφέρον είναι ότι και ένα άλλο σπίτι του Χίτλερ που υπάρχει σήμερα, χρησιμοποιείται επίσης ως εγκατάσταση της αστυνομίας.

Πρόκειται για διαμέρισμα στο Μόναχο στην οδό Prinzregentenplatz 16, στο δεύτερο όροφο μία πολυτελούς πολυκατοικίας. Διέθετε οκτώ δωμάτια. Εκτός από κρεβατοκάμαρες και ένα μεγάλο σαλόνι, το διαμέρισμα είχε και δύο μπάνια και δύο κουζίνες.

Ο Χίτλερ εγκαταστάθηκε εκεί το 1929, όταν ο εκδότης του πλήρωσε την πρώτη δόση της αγοράς του διαμερίσματος με χρήματα από την πρώτη έκδοση του βιβλίου του Χίτλερ, «Ο Αγών μου». Ο Χίτλερ το γέμισε με παλιούς πίνακες, κυρίως Γερμανών ζωγράφων του 19^ου αιώνα που θαύμαζε, καθώς και έπιπλα διαφόρων εποχών και στυλ.

Το 1939 όταν ο Χίτλερ ήταν στο αποκορύφωμα της δύναμής του, πλήρωσε όλες τις υπόλοιπες δόσεις για το διαμέρισμα. Το ναζιστικό κόμμα τελικά αγόρασε ολόκληρο το κτήριο με την προοπτική να το κάνει τόπο προσκυνήματος μετά το τέλος του πολέμου!

Το διαμέρισμα έγινε διαβόητο από την αυτοκτονία εκεί της ανιψιάς του Χίτλερ, Άνγκέλα Μαρία Ραουμπάλ, με την οποία μάλλον είχε ερωτική σχέση.

Η Ραουμπάλ αυτοπυροβολήθηκε μέσα στο διαμέρισμα το 1931. Τα επόμενα χρόνια, ο Χίτλερ διατήρησε τα δωμάτια που είχε παραχωρήσει στην ανιψιά του όπως τα είχε αφήσει με τα πράγματά της στη θέση τους.

Μόνιμη κατοικία

Το διαμέρισμα ήταν η πιο σημαντική κατοικία για τον Χίτλερ αφού την είχε στα χρόνια του Γ΄ Ράιχ, όταν εξουσίαζε τη Γερμανία και αργότερα ένα μεγάλο μέρος της Ευρώπης.

Βέβαια, το ίδιο διάστημα είχε μία εξοχική κατοικία και στις Άλπεις, το Μπέργκοφ, όπου από το 1935 διέμενε για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Όμως δεν υπήρξε ποτέ επίσημη κατοικία του, και το 1952 η κυβέρνηση της Βαυαρίας γκρέμισε το κτήριο. Αντίθετα, οι άλλες δύο κατοικίες που είδαμε, υπάρχουν και σήμερα.

Από το 1934 και μετά, ο Χίτλερ περνούσε τον περισσότερο χρόνο του στο Βερολίνο ή στο εξοχικό του στις Άλπεις. Πάρα ταύτα, το διαμέρισμά του στο Μόναχο παρέμενε επισήμως η μόνιμη κατοικία του και μερικές φορές το χρησιμοποιούσε για διπλωματικές συναντήσεις υψηλού επιπέδου.

Σημαντικά γεγονότα

Στις 25 Σεπτεμβρίου 1937, συναντήθηκε εκεί με τον Μπενίτο Μουσολίνι, όταν προσπαθούσε να τον κάνει να συμφωνήσει με το σχέδιό του να προσαρτήσει την Αυστρία στη Γερμανία. Oι δύο τους συμφώνησαν τότε να ενισχύσουν τη συνεργασία τους.

Επίσης, στις 30 Σεπτεμβρίου 1938, ο Χίτλερ συνάντησε στο διαμέρισμά του στο Μόναχο τον Βρετανό πρωθυπουργό Νέβιλ Τσάμπερλεν, μετά την υπογραφή της Συμφωνίας του Μονάχου με την οποία η Μεγάλη Βρετανία και η Γαλλία ουσιαστικά παραχωρούσαν την Τσεχοσλοβακία στον Χίτλερ.

Όταν οι Σύμμαχοι κατέλαβαν το Μόναχο το 1945, βρήκαν το διαμέρισμα ακριβώς όπως το είχε αφήσει ο Χίτλερ. Η φωτορεπόρτερ του περιοδικού Vogue, Λι Μίλερ, που απαθανάτισε τα στρατόπεδα εξόντωσης των Ναζί, ήταν αυτή που φωτογραφήθηκε γυμνή στην μπανιέρα του Χίτλερ. Στη συνέχεια, το διαμέρισμα χρησιμοποιήθηκε από υπηρεσίες του αμερικανικού στρατού κατοχής.

Σήμερα στεγάζει τα κεντρικά γραφεία της περιφερειακής αστυνομίας του Μονάχου και απαγορεύεται η πρόσβαση στο κοινό.

Το σπίτι που έγινε γραφείο τελετών

Άλλα δύο κτήρια υπάρχουν σήμερα στα οποία ο Χίτλερ κατοίκησε κάποια χρόνια. Στο Λεοντίγκ της Αυστρίας το 1899 ο πατέρας του Χίτλερ, Αλόις, αγόρασε ένα σπίτι όταν μετατέθηκε εκεί.

Ο Χίτλερ έζησε σε αυτό για κάποια χρόνια μέχρι το 1903, όταν πήγε για σπουδές σε άλλες αυστριακές πόλεις και τελικά κατέληξε στη Βιέννη. Παρά ταύτα, το σπίτι αυτό ήταν η επίσημη κατοικία του Χίτλερ μέχρι και το θάνατο της μητέρας του, το 1907.

 Το δωμάτιο με το άγαλμα της Παναγία

Τέλος, όταν το 1920 ο Χίτλερ απολύθηκε από το γερμανικό στρατό, στον οποίο κατατάχθηκε το 1914 στην έναρξη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, εγκαταστάθηκε στο Μόναχο και βρήκε δουλειά στο νεοσύστατο ναζιστικό κόμμα («Εθνικοσοσιαλιστικό Γερμανικό Εργατικό Κόμμα»), που είχε την έδρα του σε αυτή την πόλη.

Ο Χίτλερ τότε νοίκιασε ένα μικρό υπνοδωμάτιο στην οδό Thierschstrasse 41, όπου έζησε μεταξύ 1920 και 1929. Αργότερα, νοίκιασε ένα δεύτερο δωμάτιο στο ίδιο κτήριο για να το χρησιμοποιήσει ως γραφείο.

Το 1936, το δημοτικό συμβούλιο του Μονάχου τοποθέτησε μια πλάκα στον τοίχο του κτηρίου δίπλα στο παράθυρο του δωματίου του Χίτλερ, που έγραφε: «Ο Αδόλφος Χίτλερ έζησε σε αυτό το σπίτι από την 1η Μαΐου 1920 έως τις 5 Οκτωβρίου 1929».

Το κτήριο υπάρχει ακόμη και σήμερα και το δωμάτιο όπου ο Χίτλερ κοιμόταν χρησιμοποιείται ως χώρος αποθήκης. Είναι ενδιαφέρον ότι διατηρείται ακόμη και ένα άγαλμα της Παναγίας που υπήρχε δίπλα από το παράθυρο του δωματίου όταν ζούσε εκεί ο Χίτλερ.