Ποιος ήταν ο Σεβάχ ο Θαλασσινός που οι θρυλικές περιπέτειές του βασίζονται στην Ομήρου Οδύσσεια. Πως ο θρυλικός άραβας θαλασσοπόρος έγινε το πρώτο τραγούδι που ερμήνευσε ο Λοΐζος

“Tράβηξε τα βάσανα του Σεβάχ του Θαλασσινού” είναι μια φράση που χρησιμοποιείται κυρίως για κάποιον που ταλαιπωρήθηκε. Οι περιπέτειες του άραβα ήρωα είναι περσικής προέλευσης και  βασίζονται στις αληθινές ιστορίες των ναυτικών του Ινδικού Ωκεανού, αλλά και σε αρχαία κείμενα, όπως η ομηρική Οδύσσεια.

Ο Σεβάχ είναι ο κεντρικός ήρωας ενός αραβικού μύθου από τα παραμύθια της Χαλιμάς “Χίλιες και μια νύχτες”. Για την ακρίβεια, πρόκειται για την 133η ιστορία, η οποία θυμίζει της περιπέτειες του Οδυσσέα του Ομήρου. Ο Σεβάχ στη διάρκεια της ζωής του έκανε συνολικά εφτά ταξίδια τα οποία του προσέφεραν μεγάλα πλούτη μια περιπετειώδη ζωή. Αντιμετώπισε μυθικά τέρατα, γνώρισε βασιλιάδες και ανακάλυψε νέα μέρη της Γης.

Στην πρώτη ιστορία το πλοίο του θα προσαράξει πάνω σε ένα “νησί” το οποίο τελικά είναι η ράχη μιας φάλαινας. Ο Σεβάχ ναυαγεί, όμως καταφέρνει να σωθεί και φτάνει σε ένα πραγματικό νησί, όπου αναλαμβάνει τη διοίκηση του λιμανιού. Λίγο αργότερα, το πλοίο του έφτασε στο λιμάνι και γίνεται ξανά κυβερνήτης του και επιστρέφει στη Βαγδάτη.

Στο δεύτερο ταξίδι του φτάνει σε μια κοιλάδα, η οποία είναι γεμάτη με γιγαντιαία φίδια και αρπακτικά πουλιά που αρπάζουν διαμάντια. Με ένα τέχνασμα ο Σεβάχ καταφέρνει να περισυλλέξει τα διαμάντια και επιστρέφει στη Βαγδάτη με μια τεράστια περιουσία. Το τρίτο ταξίδι θυμίζει την ιστορία του Οδυσσέα και του κύκλωπα Πολύφημου. Ο Σεβάχ μαζί με τους συντρόφους του αιχμαλωτίζονται από έναν κύκλωπα, ο οποίος αρχίζει να τους καταβροχθίζει. Ο Σεβάχ τον τυφλώνει με ένα αιχμηρό αντικείμενο και με αυτό τον τρόπο καταφέρνουν να του ξεφύγουν και να επιστρέψουν στη χώρα τους.

Ο Σεβάχ σάλπαρε για τέταρτη φορά και βρέθηκε σε ένα νησί κανίβαλων, απ’ όπου καταφέρνει να ξεφύγει και να συναντηθεί με μια ομάδα εμπόρων, οι οποίοι τον πήραν μαζί τους στο δικό τους νησί. Τότε, η γυναίκα του αρρώστησε βαριά και πέθανε. Σύμφωνα με το τοπικό έθιμο, όταν ο ένας από το ζευγάρι πέθαινε έπρεπε και ο άλλος να θαφτεί ζωντανός μαζί του. Ο Σεβάχ ετάφη σε ένα κοίλωμα μαζί με τη νεκρή γυναίκα τουβκαι κατάφερε να επιβιώσει όταν ένα ακόμη ζευγάρι θάφτηκε στον ίδιο τάφο. Αφού σκότωσε τη γυναίκα και της πήρε τις προμήθειες ακολούθησε ένα άγριο ζώο που τον απελευθέρωσε.

Την πέμπτη φορά που ταξίδεψε, βρήκε ένα γιγαντιαίο αβγό το οποίο πήρε μαζί του στο πλοίο. Λίγο αργότερα, καταλαβαίνει ότι πρόκειται για το αβγό των αρπακτικών πουλιών, τα οποία τον κυνήγησαν, επιτέθηκαν στο πλοίο και το κατέστρεψαν. Ο Σεβάχ ναυάγησε και αιχμαλωτίστηκε από τον γέρο της θάλασσας, τον οποίο σκότωσε και διέφυγε στην πόλη των πιθήκων. Εκεί ζούσαν ανθρωποφάγοι πίθηκοι από τους οποίους διέφυγε και επέστρεψε στη Βαγδάτη.

Στο έκτο ταξίδι φτάνει σε ένα νησί που είναι γεμάτο με πολύτιμους λίθους και αφού κέρδισε την εύνοια του βασιλιά, κατάφερε να μεταφέρει τα πολύτιμα πετράδια πίσω στη Βαγδάτη. Σύμφωνα με μια εκδοχή του μύθου, στο τελευταίο του ταξίδι έφτασε στα ουράνια με τη βοήθεια πτηνών, όπου άκουσε τους αγγέλους να δοξολογούν τον Αλλάχ. Σύμφωνα με τη δεύτερη εκδοχή, ανακάλυψε ένα κοιμητήριο ελεφάντων και απέκτησε μια τεράστια ποσότητα ελεφαντόδοντου με αποτέλεσμα να πλουτίσει και να επιστρέψει στην πόλη του.

Το αραβικό όνομα του ήρωα είναι “Σιντιμπάτ ελ Σαουάχ” και σημαίνει “Σιντιμπάτ ο θαλασσοπόρος”. Ωστόσο, ο πρώτος μεταφραστής που μετέφρασε στα ελληνικά το παραμύθι τον αποκάλεσε “Θαλασσινό” αντί “Θαλασσοπόρο” και Σεβάχ αντί για Σιντιμπάτ.

Ο Σεβάχ Θαλασσινός έγινε γνωστός στην Ελλάδα από το τραγούδι του Μάνου Λοΐζου και του στιχουργού Λευτέρη Παπαδόπουλου με τίτλο “Σεβάχ ο Θαλασσινός”, το οποίο συμπεριλήφθηκε στον δίσκο «Θαλασσογραφίες», ο οποίος κυκλοφόρησε το 1970. Αρχικά, ο Λοΐζος αναζητούσε έναν ηθοποιό για να ερμηνεύσει το τραγούδι, όμως δεν κατάφερε να βρει κάποιον που θα το ερμήνευε όπως ήθελε. Για τον λόγο αυτό, μπήκε στο στούντιο και το ηχογράφησε ο ίδιος. Ήταν η πρώτη φορά που ο μεγάλος συνθέτης ερμήνευσε τραγούδι του που κυκλοφόρησε σε δίσκο.

Ακούστε την εξαιρετική ερμηνεία του Λοϊζου:

Διαβάστε επίσης: «Λίζυ κράτησε με και περπάτησε με…». Το τραγούδι «Σ΄ακολουθώ», όπως το είχε γράψει αρχικά ο Μάνος Λοΐζος. Για ποια γυναίκα το συνέθεσε