Ποιος ήταν ο πρόεδρος του Ιράν, Ραϊσί που έχασε τη ζωή του στην συντριβή ελικοπτέρου. Τον αποκαλούσαν “χασάπη της Τεχεράνης”

Νεκρός είναι ο πρόεδρος του Ιράν Εμπραχίμ Ραϊσί, ο οποίος μαζί με άλλους αξιωματούχους επέβαινε σε ελικόπτερο το οποίο και συνετρίβη.

Ο 63χρονος πρόεδρος της Ισλαμικής Δημοκρατίας Εμπραχίμ Ραϊσί, ο 60χρονος υπουργός Εξωτερικών Χουσέιν Αμιραμπντολαχιάν και άλλοι αξιωματούχοι που επέβαιναν σε ελικόπτερο Bell 212 το οποίο συνετρίβη την Κυριακή σε ορεινή περιοχή υπό κακές καιρικές συνθήκες, είναι νεκροί.

Ο Ραϊσί ήταν γνωστός για την επιβολή βίαιης καταστολής στην αντιπολίτευση και θεωρούνταν ως ο πιθανότερος διάδοχος του ανώτατου ηγέτη του Ιράν, αγιατολάχ Αλί Χαμενεϊ.

Ο θάνατος του προέδρου δημιουργεί νέα δεδομένα για την Ισλαμική Δημοκρατία, που καλείται να διαχειριστεί την απώλειά του εν μέσω εντάσεων με άλλες χώρες της Μέσης Ανατολής, μιας τρεκλίζουσας οικονομίας και δυτικών πιέσεων για το πυρηνικό πρόγραμμα.

Εμπραχίμ Ραϊσί: Ο δικαστικός «χασάπης της Τεχεράνης»

Γεννήθηκε στις 14 Δεκεμβρίου 1960 από μία οικογένεια κληρικών στην περιοχή Noghan της πόλης Μασχάντ που θεωρείται ιερή. Ο πατέρας του, Seyed Haji, πέθανε όταν ήταν μόλις πέντε ετών.

Εκπλήρωσε την πρωτοβάθμια εκπαίδευση στο σχολείο Javadiyeh και στη συνέχεια άρχισε να σπουδάζει στην Ισλαμική Ιερατική Σχολή Hawza. Το 1975, πήγε στο Σχολείο Ayatollah Boroujerdi για να συνεχίσει την εκπαίδευσή του στο σχολείο Qom.

Ξεκίνησε τις σπουδές του στο Σεμινάριο Qom σε ηλικία 15 ετών. Στη συνέχεια αποφάσισε να σπουδάσει στο σχολείο Navvab για μικρό χρονικό διάστημα. Μετά από αυτό, πήγε στο σχολείο Ayatollah Sayyed Muhammad Mousavi Nezhad όπου σπούδασε, ενώ δίδαξε και άλλους μαθητές.

Ανέβηκε γρήγορα τα σκαλιά της εξουσίας και σε νεαρή ηλικία (20 ετών) διορίστηκε γενικός εισαγγελέας του Καράτζ. ‘Ήταν ένας από τους δικαστικούς που έδωσαν το πράσινο φως, να εκτελεστούν πολιτικοί κρατούμενοι.

Στον Ραϊσί είχε αποδοθεί το προσωνύμιο «χασάπης της Τεχεράνης» αφού φέρεται να οδήγησε στον θάνατο μέσω δικαστικών αποφάσεων αρκετούς κρατούμενους.

Δεν σταμάτησε εκεί. Από το 1989 έως το 1994 διετέλεσε γενικός εισαγγελέας στην πρωτεύουσα Τεχεράνη, αναπληρωτής επικεφαλής της δικαστικής αρχής για μια δεκαετία (2004-2014) και στη συνέχεια προήχθη στη θέση του γενικού εισαγγελέα και του Ανώτατου Δικαστή. Κοινή συνισταμένη στις θητείες του, η στέρηση πολιτικών και θρησκευτικών ελευθεριών.

«Ως αναπληρωτής γενικός εισαγγελέας της Τεχεράνης ο Ραϊσί συμμετείχε σε μια λεγόμενη “επιτροπή θανάτου” που διέταξε τις εξωδικαστικές εκτελέσεις χιλιάδων πολιτικών κρατουμένων το 1988», ανέφερε το αμερικανικό υπουργείο Οικονομικών το 2019, όταν του επέβαλε κυρώσεις.

Δύο χρόνια αργότερα, στην πρώτη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε μετά την εκλογή του ως προέδρου του Ιράν ο Ραϊσί ρωτήθηκε για την εμπλοκή του στις εκτελέσεις αυτές και περιέγραψε εαυτόν ως «υπερασπιστή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων».

Ο Ραϊσί θεωρούνταν σκληροπυρηνικός και θεωρείται ότι προστατευόταν από τον αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ. Μάλιστα, δεν είναι λίγοι αυτοί που θεωρούσαν, πως θα μπορούσε να τον αντικαταστήσει όταν αποχωρήσει ή φύγει από τη ζωή.

Έρευνα για «εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας»

Το 2021 η γενική γραμματέας της Διεθνούς Αμνηστίας Agnes Callamard είχε ζητήσει να διεξαχθεί έρευνα σε βάρος του Ραϊσί για «εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας», όταν ήταν επικεφαλής του δικαστικού σώματος του Ιράν.

Επί των ημερών, είπε η Callamard, οι Αρχές του Ιράν δολοφόνησαν χιλιάδες ανθρώπους, «υποβάλλοντας χιλιάδες διαδηλωτές σε μαζικές συλλήψεις και τουλάχιστον εκατοντάδες σε εξαναγκαστικές εξαφανίσεις, βασανιστήρια και άλλη κακομεταχείριση κατά τη διάρκεια και μετά τις πανεθνικές διαδηλώσεις».

«Η ανάρρηση του Εμπραχίμ Ραϊσί στην προεδρία ακολουθεί μια εκλογική διαδικασία που διεξήχθη σε ένα εξαιρετικά κατασταλτικό περιβάλλον και απαγόρευσε σε γυναίκες, μέλη θρησκευτικών μειονοτήτων και υποψηφίους με αντίθετες απόψεις να διεκδικήσουν το αξίωμα», είπε η Callamard.

Η πολιτική πορεία

Ο Εμπραχίμ Ραΐσι έθεσε για πρώτη φορά υποψηφιότητα για την προεδρία του Ιράν το 2017 με το συντηρητικό Λαϊκό Μέτωπο των δυνάμεων της ισλαμικής επανάστασης, ωστόσο ηττήθηκε από τον αντίπαλό του Χασάν Ροχανί. Η δυναμική των ποσοστών του, παρόλα αυτά, δεν ήταν αμεληταία, καθώς συγκέντρωσε το 38,3 % των ψήφων έναντι 57% του Ροχανί.

Μερικά χρόνια αργότερα, το 2021, κατάφερε να καταλάβει τον προεδρικό θώκο, σε μια ιδιαίτερα ταραγμένη περίοδο κοινωνικά και οικονομικά, λόγω του πυρηνικού προγράμματος που βρίσκεται σε εξέλιξη, των οικονομικών δυσκολιών και των κυρώσεων από τις ΗΠΑ.

Το 2022 η χώρα και η υφήλιος συγκλονίστηκε τον βίαιο θάνατο της Μαχσά Αμινί από την αστυνομία ηθών που προκάλεσαν αναταραχές και πολιτικούς τριγμούς εις βάρος της ηγεσίας της χώρας. Η αντιμετώπιση των κινητοποιήσεων ήταν εξίσου βίαιη.