Ποιος ήταν ο δημιουργός των Playmobil και γιατί δεν έχουν μύτη; Πώς ο Αραβοϊσραηλινός Πόλεμος απογείωσε την εταιρεία

Το ύψος τους δεν ξεπερνά τα 7,5 εκατοστά, προκειμένου να χωρούν στις χούφτες των μικρών παιδιών. Έχουν μπει στα δωμάτια εκατομμυρίων ανηλίκων και τους έχουν “ταξιδέψει” σε μαγικούς κόσμους.

Υπήρξαν “γέννημα” της πετρελαϊκής κρίσης, έσωσαν μια εταιρεία από την πτώχευση και η φήμη τους διατηρήθηκε στο πέρασμα των δεκαετιών.

Ο λόγος για τα Playmobil, μία από τις πιο γνωστές και εμπορικά επιτυχημένες σειρές παιχνιδιών. Παρουσιάστηκαν για πρώτη φορά το Φεβρουάριο του 1974, σε έκθεση παιχνιδιών στη Νυρεμβέργης, από τη γερμανική εταιρεία Brandstätter Group.

Οι πρώτες μορφές ήταν ιππότες, οικοδόμοι και Ινδιάνοι. Τα επόμενα χρόνια, η γκάμα διευρύνθηκε εντυπωσιακά και όλες οι παραλλαγές έγιναν ανάρπαστες: πειρατές, νοσοκόμες, νεράιδες, πριγκίπισσες, πιλότοι, πυροσβέστες, αστυνόμοι, ληστές, αγρότες, αστροναύτες, ακόμη και ήρωες από σειρές, όπως το Star Trek και οι Αστερίξ-Οβελίξ.

Υπολογίζεται ότι έχουν πωληθεί περισσότερες από 2 δισεκατομμύρια φιγούρες Playmobil σε 70 χώρες και πλέον.

Τα ετήσια έσοδα της Brandstätter ανέρχονται σε εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ. Όχι και άσχημα για μια εταιρεία που, στο ξεκίνημά της, το 1876, κατασκεύαζε κλειδαριές και διακοσμητικά εξαρτήματα για φέρετρα.

Η κρίση, το αδιέξοδο και η λύση

H Brandstätter Group ιδρύθηκε στην πόλη Ζίρντορφ της Βαυαρίας, από τον Αντρέας Μπραντστέτερ. Από τις αρχές της δεκαετίας του 1920, η επιχείρηση στράφηκε στην παραγωγή μεταλλικών παιχνιδιών και προϊόντων, όπως κουμπαράδες και ταμειακές μηχανές.

Τη δεκαετία του ’50, όταν τα ηνία της εταιρείας είχε αναλάβει ο γιος του Αντρέας Μπραντστέτερ, Χορστ, το μέταλλο έδωσε τη θέση του στο πλαστικό, καθώς θεωρήθηκε το υλικό του μέλλοντος στην κατασκευή των παιχνιδιών. Ανάμεσα στα προϊόντα που παρήγαγε η Brandstätter και την έκαναν διάσημη ήταν και το χούλα χουπ.

Το 1973, τα αραβικά κράτη έκλεισαν τη στρόφιγγα του πετρελαίου προς τις χώρες της Δύσης, επειδή υποστήριζαν το Ισραήλ κατά τον Πόλεμο του Γιομ Κιπούρ. Το γεγονός έμεινε γνωστό ως “η πρώτη πετρελαϊκή κρίση” και δεν άφησε ανεπηρέαστες τις επιχειρήσεις.

Η κατακόρυφη αύξηση της τιμής του πετρελαίου οδήγησε σε απότομη αύξηση της τιμής του πλαστικού, το οποίο προέρχεται από ορυκτά καύσιμα, όπως το πετρέλαιο. Η Brandstätter χρειαζόταν τότε μια γρήγορη ιδέα που θα την έσωζε από τη χρεοκοπία.

Ο Χορστ Μπραντστέτερ ζήτησε από τον διευθυντή ανάπτυξης, τον Χανς Μπεκ, να δημιουργήσει παιχνίδια που αφενός δεν θα ήταν πολύπλοκα και αφετέρου θα χρειάζονταν τη μικρότερη δυνατή ποσότητα πλαστικού. Και ο Μπεκ εμπνεύστηκε τα μικρά χαμογελαστά ανθρωπάκια που έγιναν ένα από τα ισχυρότερα brands του κόσμου.

Οι φιγούρες που “φώλιασαν” στις καρδιές των παιδιών

Για τον Χανς Μπεκ ο σχεδιασμός παιχνιδιών δεν ήταν κάτι το πρωτόγνωρο. Όπως είχε αναφέρει σε συνέντευξή του, από την ηλικία των 10 ετών έφτιαχνε παιχνίδια για τα μικρότερα αδέρφια του.

Γνώριζε καλά ότι τα παιδιά είναι το πιο δύσκολο target group και έχοντας στο νου του τα άκαμπτα στρατιωτάκια από κασσίτερο που κυκλοφορούσαν στην αγορά, σκέφτηκε να καινοτομήσει.

Σχεδίασε τα Playmobil μικρά, ώστε να μπορούν να παίξουν μαζί τους και παιδιά προσχολικής ηλικίας και με ευλύγιστα χέρια και πόδια, προκειμένου να καλλιεργούν τη φαντασία και τη δημιουργικότητά τους.

Τα χέρια σχεδιάστηκαν, για να μπορούν να πιάνουν και να κρατούν αντικείμενα, ενώ σε ορισμένες φιγούρες δόθηκε η δυνατότητα να αφαιρεθούν τα μαλλιά και τα ρούχα.

Σχεδόν όλες οι μορφές περιλαμβάνονται σε σετ με πληθώρα αξεσουάρ, τα οποία προσφέρουν στους μικρούς θαυμαστές τους μια ολοκληρωμένη εμπειρία, όπως πανοπλίες, κοστούμια, εργαλεία, γερανούς, διαφόρους τύπους οχημάτων και κτηρίων, κ.λπ.. Η ιδέα της συναρμολόγησης βρίσκεται στον πυρήνα των Playmobil.

Στην αρχή, ο Μπραντστέτερ ήταν επιφυλακτικός με την ιδέα του Μπεκ, αλλά σύντομα διαπίστωσε ότι μπροστά του είχε ένα “χρυσωρυχείο”. Εξίσου δύσπιστοι ήταν οι καταναλωτές και οι χονδρέμποροι, όταν τα πρωτοείδαν, ώσπου μια ολλανδική εταιρεία συμφώνησε να αγοράσει την παραγωγή ενός ολόκληρου έτους.

“Οι φιγούρες μου ήταν αρκετά απλές, αλλά έδιναν χώρο στα παιδιά για τη φαντασία τους. Τις έβαζα στα χέρια τους χωρίς να πω το παραμικρό για το τι ήταν και τις δέχονταν αμέσως. Επινοούσαν μικρά σενάρια με αυτές. Ποτέ δεν βαριούνταν να παίζουν μαζί τους“, είχε πει ο Μπεκ.

Επιπλέον, έλεγε ότι σχεδίασε τα προσωπάκια των Playmobil χωρίς μύτη, επειδή με αυτό τον τρόπο απεικονίζονται συνήθως τα πρόσωπα στις παιδικές ζωγραφιές.

“Οι ενήλικες δεν αντιλαμβάνονται αμέσως την αξία των Playmobil. Η ελκυστικότητά τους έγκειται στις ιστορίες που “πυροδοτούν” στα κεφάλια των παιδιών“, είχε πει κάποτε ο Χορστ Μπραντστέτερ.

Στις δεκαετίες του 2000 και του 2010, η Brandstätter δέχθηκε προτάσεις να προσαρμόσει τις φιγούρες Playmobil στην ψηφιακή εποχή, προσθέτοντάς τους ηχητικά εφέ. Όμως δεν τις υιοθέτησε, διότι ήθελε να μείνει πιστή στην αρχική ιδέα.

Η επιλογή της την δικαίωσε, καθώς, μισό αιώνα μετά, τα προϊόντα Playmobil κατακλύζουν τα ράφια των φυσικών καταστημάτων και τις λίστες των διαδικτυακών.

Ο Χανς Μπεκ, ο “πατέρας των Playmobil“, πέθανε στις 30 Ιανουαρίου 2009, στα 70 του χρόνια. Ο Μπραντστέτερ έφυγε από τη ζωή στις 3 Ιουνίου 2015, σε ηλικία 81 ετών. Το αμερικανικό περιοδικό Forbes υπολόγιζε την περιουσία του τελευταίου στα 1,2 δισ. δολάρια.

Δείτε παρακάτω ένα 15λεπτο ντοκιμαντέρ σε ελληνική μετάφραση για την ιστορία των παιχνιδιών Playmobil:

Πηγή κεντρικής φωτογραφίας: EPA/LUCAS DOLEGA (μέσω ΑΠΕ-ΜΠΕ)