Ποιος ήταν ο γερο-Μπισμπίκης που έγινε διάσημος κινηματογραφικός ρόλος. Η περίπτωση του πάμπλουτου Αθηναίου που ζητιάνευε

του συνεργάτη μας, ιστορικού ερευνητή Στέφανου Μίλεση

Αποκαλώντας σήμερα κάποιον «γερομπισμπίκη» εννοούμε είτε ότι είναι κακότροπος είτε ότι κυνηγά γυναίκες μικρότερης ηλικίας χωρίς να σέβεται τα χρόνια του. Η ιστορία όμως έχει διαφορετική αφετηρία και όχι αυτή της μεγάλης οθόνης.

Όλοι θυμόμαστε την ατάκα του Ηλιόπουλου «Τι έγινε με την μικρούλα, γερομπισμπίκη, την κατάφερες;» απευθυνόμενος στον Λάμπρο Κωνσταντάρα στην ταινία του 1967 «Ο γεροντοκόρος».

Ο «γερο-μπισμπίκης» ήταν υπαρκτό πρόσωπο της ιστορίας, αλλά δεν είχε ερωτικές προθέσεις. Στην πραγματικότητα δεν παρενοχλούσε γυναίκες με ερωτικό σκοπό, αλλά για να τον βοηθήσουν μέσω της ελεημοσύνης.

Με την παράξενη ζωή και το χαρακτήρα του, έθεσε τα θεμέλια για να ταυτιστεί το επώνυμό του με το γνωστό χαρακτηρισμό της εποχής.

Ο πάμπλουτος που ζούσε σε ξυλοκαλύβα

Ο Σπυρίδωνα Μπισμπίκης, την δεκαετία του 1930, διέθετε ήδη τεράστια περιουσία. Παρά το γεγονός ότι είχε γεράσει, είχε φτάσει πλέον τα 80 χρόνια, έτρεχε πίσω από τους διαβάτες στα αθηναϊκά πεζοδρόμια ζητώντας ελεημοσύνη. Ενώ είχε την δυνατότητα να ζήσει μεγαλοπρεπώς, να κατοικεί σε πολυτελή μέγαρα, ακόμα και να έχει εξοχικά και αυτοκίνητα εμφανιζόταν ως επαίτης!

Είχε κατασκευάσει ένα άθλιο ξύλινο παράπηγμα στην άκρη ενός χωματόδρομου και ζούσε σε αυτό. Η δίψα του χρήματος τον βασάνιζε μια ζωή στην οποία αγωνίστηκε να γίνει πλούσιος. Κι όταν τελικά έγινε πάμπλουτος, αγωνίστηκε να μη «σπαταλήσει» όσα απέκτησε… πείθοντας γυναίκες να τον βοηθήσουν οικονομικά μέσω της επαιτείας.

Ο επιχειρηματίας με την μεγάλη ακίνητη περιουσία έμενε σε παράγκα

Ο Σπυρίδων Μπισμπίκης διέθετε τριώροφο μέγαρο στην οδό Αυλώνος 56 στην Αθήνα, το οποίο ενοικίαζε εισπράττοντας τότε περισσότερο από 15 χιλιάδες δραχμές, ποσό πραγματικά τεράστιο. Ο ίδιος όμως έμενε σε ξύλινη παράγκα για να μη στερείται των ενοικίων.

Στα νιάτα του ήταν έμπορος εδωδίμων αρχικά και στη συνέχεια ζώων και πτηνών. Τα χρήματα που κέρδιζε τα επένδυε σε ακίνητη περιουσία. Ήταν από τα νιάτα του φοβερός φιλάργυρος και εξαιτίας της φιλαργυρίας του, φρόντισε να διακόψει κάθε σχέση με συγγενείς και φίλους για να είναι σίγουρος ότι δεν θα του ζητήσουν δανεικά.

Καθώς φοβόταν μήπως οι τράπεζες πτωχεύσουν έκρυβε τα χρήματά του σε σημεία που διαρκώς άλλαζε.

Φρόντιζε ως προς την εμφάνιση να είναι ατημέλητος, τόσο ώστε να μοιάζει με ζητιάνο.  Με την άθλια εμφάνισή του, το σεβάσμιο λόγω ηλικίας πρόσωπο με την κατάλευκη γενειάδα και μαλλιά, το λυπημένο βλέμμα και την ξέψυχη φωνή, έπειθε τους περαστικούς για την ταλαίπωρη ζωή του. Κανένας δεν θα μπορούσε να φανταστεί όταν τον έβλεπε, ότι επρόκειτο για έναν πλούσιο άνθρωπο.

Η σύλληψη του Μπισμπίκη

Η αποκάλυψη της πραγματικής κατάστασης του Μπισμπίκη συνέβη όταν ένας αστυφύλακας του πρώτου τμήματος Αθηνών, τον προσήγαγε ύστερα από διαμαρτυρίες γυναίκας την οποία είχε προσεγγίσει επαιτώντας για ελεημοσύνη καθώς «πεινούσαν τα παιδιά του» όπως ισχυριζόταν.

Η γυναίκα αρχικά είχε ανοίξει τη τσάντα της για να τον βοηθήσει. Στη συνέχεια όμως όταν είδε ότι δεν είχε κέρματα άρχισε να απομακρύνεται. Ο Μπισμπίκης επέμενε λέγοντάς της μάλιστα ότι αν διέθετε μόνο χαρτονομίσματα, μπορούσε και να της χαλάσει ή να της δώσει ρέστα!

Η γυναίκα άρχισε να διαμαρτύρεται και ένας αστυφύλακας που την ώρα εκείνη βρισκόταν έξω από το θέατρο «ΚΕΝΤΡΙΚΟΝ» έτρεξε και τον συνέλαβε. Στο τμήμα αποκαλύφθηκε η πραγματική του κατάσταση. Βρέθηκαν πάνω του πάνω από 4 χιλιάδες δραχμές, ποσό που την δεκαετία εκείνη ισοδυναμούσε με τρεις μισθούς δημοσίου υπαλλήλου.

Δημοσιογράφος που την ώρα εκείνη βρισκόταν στο τμήμα κατέγραψε το συμβάν για λογαριασμό της εφημερίδας του. Την επομένη ημέρα όσοι και κύρια όσες τον είχαν βοηθήσει με ελεημοσύνες, εξεπλάγησαν όταν διάβασαν για το ποιος ήταν.

Ένας ανώτερος υπάλληλος του υπουργείου εσωτερικών επιβεβαίωσε ότι είχε πεισθεί από αυτόν για ελεημοσύνη. Είχε δώσει πεντακοσάρικο και ο «επαίτης» χωρίς κανένα πρόβλημα είχε να του δώσει ρέστα.

Η παρέμβαση της Φιλανθρωπικής Εταιρείας Αθηνών

Την εποχή εκείνη λειτουργούσε στο κέντρο της Αθήνας, η Φιλανθρωπική Εταιρεία Αθηνών (ΦΕΑ), που είχε αναλάβει το έργο συντήρησης των ενδεών της πόλης. Δέχθηκε εκατοντάδες επιστολές διαμαρτυρίας αλλά και γειτόνων του Μπισμπίκη που αγανακτισμένοι παρείχαν πληροφορίες για το ποιος πραγματικά ήταν.

Η ΦΕΑ αναγκάστηκε να προβεί σε ανακοίνωση δια του τύπου, με την οποία καλούσε τον κόσμο να συνεχίσει να βοηθά τους επαίτες στους δρόμους διότι δεν ήταν όλοι «Μπισμπίκηδες…».

Η ποινή του δικαστηρίου

Στο αυτόφωρο εμφανίστηκε πλήθος ενοικιαστών και γειτόνων που βεβαίωσαν την περιουσιακή του κατάσταση. Απολογούμενος ο Μπισμπίκης παραδέχθηκε όσα του απέδιδαν, ισχυριζόμενος «ότι στην ηλικία που ήταν δεν μπορούσε να ασκεί εμπόριο πλέον, και δεν ήταν σωστό να τρώει από τα έτοιμα…».

Ο Μπισπίκης καταδικάστηκε σε 20ήμερο κράτηση επί αλητεία την οποία όμως εξαγόρασε και αφέθηκε ελεύθερος.

Από την δικαστική διαδικασία αποκαλύφθηκαν για τον Μπισμπίκη και άλλες πληροφορίες. Ο απερίγραπτος γέρος όλη ημέρα επιδιδόταν με το εμπόριο ντυμένος ευπρεπώς αλλά κάποιες ημέρες άφηνε την εμπορική δραστηριότητα και αφού ντυνόταν κουρελής επαιτούσε στους πολυσύχναστους δρόμους της Αθήνας.

Τα απογεύματα επαιτούσε έξω από κεντρικά καταστήματα υφασμάτων που επισκέπτονταν εύπορες κυρίες και τις νύχτες έξω από κέντρα.

Η έμπνευση του Μπισμπίκη

Ο γέρο-Μπισμπίκης δήλωσε ότι είχε εμπνευστεί την δράση του από δύο αδέλφια, που την ίδια περίοδο αν και πάμπλουτοι «ασκούσαν» επαιτεία. Τους αδελφούς Παγαΐνηδες που διέθεταν μέγαρα, πτηνοτροφείο και ερωμένες αλλά τα απογεύματα εμφανίζονταν ως ζητιάνοι.

Το όνομά του έγινε γνωστό σε όλη την Ελλάδα. Ήταν ο γερό-Μπισμπίκης, ο πλούσιος που πλεύριζε νέες εύπορες γυναίκες και τις έπειθε να τον βοηθήσουν. Τυφλωμένος από το πάθος του χρήματος ταύτισε τελικά το όνομά του με τον γνωστό χαρακτηρισμό της εποχής μας, έστω και με μια μικρή… παραλλαγή.

Φωτογραφίες από την ταινία “Ο Γεροντοκόρος”. Πηγή imdb