Ποιοι κάθησαν στο εδώλιο για τους 63 νεκρούς στις φονικές πυρκαγιές της Ηλείας το 2007. Η υπόθεση τελεσιδίκησε οκτώ χρόνια μετά και οι κατηγορούμενοι εξαγόρασαν τις ποινές με 5 ευρώ την ημέρα

Στο πλημμελειοδικείο του Πύργου εκδικάστηκε για πρώτη φορά τον Δεκέμβριο του 2012 η υπόθεση με τις φονικές πυρκαγιές της Ηλείας που συγκλόνισαν το πανελλήνιο το καλοκαίρι του 2007. Η δίωξη ασκήθηκε μετά από μηνυτήρια αναφορά που είχε καταθέσει αλλοδαπός ο οποίος είχε υποστεί εγκαύματα 2ου και 3ου βαθμού.

Τα Κρέστενα, ο Γρύλλος, η Ολυμπία, ο Καϊάφας, το Νεοχώρι, το Βρεστό, η Καλλιθέα, το Σάμικο, η Πλατιάνα, η Ζαχάρω, η Ανδρίτσαινα, η Κλινδία, το Μουζάκι, το Φανάρι, η Μάκιστος και πολλοί μικρότεροι οικισμοί επλήγησαν ανεπανόρθωτα. Το μεγαλύτερο τίμημα πλήρωσε το χωριό Αρτέμιδα. Εκεί ο κλειστός από τις φλόγες δρόμος εγκλώβισε 25 ανθρώπους και τους παρέσυρε στο θάνατο. Συνολικά εκείνη την ημέρα 63 άνθρωποι έχασαν την ζωή τους.

Περίπου 1.500 σπίτια κάηκαν ολοσχερώς και περισσότεροι από 6.000 άνθρωποι έμειναν άστεγοι. Σχεδόν 4,5 εκατ. ελαιόδεντρα έγιναν στάχτη και μαζί τους περισσότερα από 60.000 ζωντανά. Για «ανείπωτη εθνική τραγωδία» έκανε λόγο τότε ο πρωθυπουργός Κ. Καραμανλής, ενώ στην ιστορία πέρασαν οι δηλώσεις του τότε υπουργού Δημόσιας Τάξης, Βύρωνα Πολύδωρα, περί «ασύμμετρης απειλής» -φράση που χρησιμοποιήθηκε και στις πρώτες δηλώσεις του Αλέξη Τσίπρα – όσο και τα περί «Στρατηγού Ανέμου» που δυσκόλευε το έργο της κατάσβεσης.

Αρχικά το δικαστήριο καταδίκασε τους πέντε από τους 6 κατηγορούμενους και αποφάσισε ποινή 10 χρόνια με αναστολή στο τότε Νομάρχη Χαράλαμπο Καφύρα, τον πρώην δήμαρχο Ζαχάρως Πανταζή Χρονόπουλο, την ηλικιωμένη Σοφία Νικολοπούλου, τον τότε πυροφύλακα Παναγιώτη Τσούρα και 5 χρόνια με αναστολή στον πυροσβέστη Νίκο Μιχαλόπουλο.

Οι κατηγορούμενοι 

1. Η Σοφία Νικολοπούλου. Είναι η ηλικιωμένη που φέρεται να προκάλεσε τη φωτιά, όταν μαγείρευε. Σύμφωνα με το δικαστήριο δεν έλαβε τα απαιτούμενα μέτρα ασφάλειας ως όφειλε και καθυστέρησε να ειδοποιήσει την Πυροσβεστική.

2. Ο Χαράλαμπος Καφύρας νυν αντιπεριφερειάρχης Ηλείας και πρώην Νομάρχης Ηλείας

Το 2007, ενώ είχε γνώση του εγγράφου της Πολιτικής Προστασίας διεκπεραίωσε τα καθήκοντά του με επιφανειακό τρόπο και δεν διασφάλισε αν ο μηχανισμός αντιμετώπισης μπορεί να ανταποκριθεί.

3. Ο Πανταζής Χρονόπουλος πρώην δήμαρχος Ζαχάρως. Σύμφωνα με το δικαστήριο καταδικάστηκε για αδιαφορία να συγκαλέσει Συντονιστικό Τοπικό Όργανο αφού έλαβε ενημέρωση για την επικινδυνότητα ενώ διέθεσε τα χρήματα της πυροπροστασίας του 2007 για έργα οδοποιίας και όχι για το σκοπό για τον οποίο είχαν δοθεί.

4. Ο Παναγιώτης Τσούρας εποχικός πυροσβέστης, τότε πυροφύλακας Μίνθης. Σύμφωνα με το δικαστήριο καταδικάστηκε για έλλειψη της δέουσας προσοχής και επιμέλειας με αποτέλεσμα τη μη έγκαιρη αντιμετώπιση και την επέκταση της φωτιάς, καθώς καθήκον του ήταν να αναγγείλει την πυρκαγιά και όχι απλά να την επιβεβαιώσει στην υπηρεσία του.

5. Ο Νίκος Μιχαλόπουλος ο τότε επικεφαλής του Πυροσβεστικού Κλιμακίου Κρεστένων. Σύμφωνα με το δικαστήριο δεν φρόντισε να επανδρώσει το κλιμάκιο της Κρέστενας με όσα άτομα μόνιμο προσωπικό ήταν απαραίτητα.

Στους Χαράλαμπο Καφύρα, Σοφία Νικολοπούλου και Νίκο Μιχαλόπουλο αναγνωρίστηκε το ελαφρυντικό του πρότερου εντίμου βίου. Το δικαστήριο αθώωσε τον Φώτη Παππά τότε υπαρχηγό του Πυροσβεστικού Σώματος. Ο εισαγγελέας πρότεινε να μην καταδικαστεί, καθώς «έκανε ότι μπορούσε» για να αντιμετωπιστεί η πυρκαγιά.

Το εφετείο : Οι ποινές που επιβλήθηκαν ήταν 10 χρόνια για κάθε κατηγορούμενο, αλλά εξαγοράσιμα με 5€ την ημέρα 

Όλοι οι κατηγορούμενοι κατέθεσαν έφεση και η υπόθεση εκδικάστηκε εκ νέου το 2014 από το Τριμελές Εφετείο Πλημμελημάτων Ηλείας. Εκεί ο νομάρχης Χ. Καφύρας καταδικάστηκε σε φυλάκιση 9 μηνών με 3ετή αναστολή, ενώ με την ίδια ποινή καταδικάστηκε ο δήμαρχος της Ζαχάρως Π. Χρονόπουλος, με τη μόνη διαφορά ότι η ποινή του ήταν μετατρέψιμη προς 5 ευρώ την ημέρα και η εξαγορά της θα γινόταν σε 24 δόσεις. Επίσης, με την ίδια ποινή καταδικάστηκε και ο πυροφύλακας.  Καλούνταν να καταβάλουν συνολικά 40.000 ευρώ. Για τη ηλικιωμένη Σοφία Νικολοπούλου που αδυνατούσε να καταβάλει το ποσό διατάχθηκε η κατ’ οίκον κράτησή της για όσο χρόνο προβλέπει ο νόμος επί της εκτιτέας ποινής.

Μετά την εφετειακή καταδικαστική απόφαση οι κ.κ. Καφύρας και  Χρονόπουλος άσκησαν αίτηση στον Άρειο Πάγο με την οποία ζητούσαν να αναιρεθεί η καταδικαστική εφετειακή γι΄αυτούς απόφαση.

Ο Άρειος Πάγος

Η υπόθεση τελεσιδίκησε τον Ιούνιο του 2015 στον Άρειο Πάγο. Το Ανώτατο δικαστήριο επικύρωσε την πρόταση της αντεισαγγελέως Θεοφανίας Κοντοθανάση, την εφετειακή απόφαση με την οποία καταδικάστηκαν ο πρώην νομάρχης Ηλείας Χαράλαμπος Καφύρας και ο δήμαρχος Ζαχάρως Πανταζής Χρονόπουλος, σε φυλάκιση 9 μηνών ο καθένας.

Οι δύο τοπικοί παράγοντες, όπως και ο πυροφύλακας, καταδικάστηκαν για αμέλεια λήψης των αναγκαίων μέτρων και για έλλειψη της αναγκαίας προσοχής σχετικά με την μη λήψη μέτρων αποφυγής πυρκαγιάς, μετά από σχετική ειδοποίηση της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας, για υψηλό κίνδυνο πυρκαγιάς.

Ειδικότερα, σύμφωνα με το σχεδιασμό, οι τοπικοί φορείς είχαν την υποχρέωση, σύμφωνα με το σχέδιο Ξενοκράτης, να έχουν σε ετοιμότητα πυροσβεστικά οχήματα, υδροφόρες, σκαπτικά μηχανήματα, όπως επίσης να είχαν προβεί σε διάνοιξη των αγροτικών δρόμων, κ.λπ. Όμως, δεν είχε ληφθεί κανένα αναγκαίο μέτρο και στις 24 Αυγούστου 2007 ξέσπασε πυρκαγιά στον οικισμό Παλαιοχωρίου του Δήμου Ζαχάρως, από αμέλεια της 85χρονης Σοφίας Νικολοπούλου. Η πυρκαγιά έλαβε τεράστιες, ανεξέλγκτες και καταστροφικές διαστάσεις, λόγω ελλείψεως των αναγκαίων μέτρων.

Το Ποινικό Τμήμα του Ανωτάτου Δικαστηρίου, δεχόμενο την εισήγηση της κυρίας Κοντοθανάση, με την υπ΄ αριθμ. 514/2015 απόφασή του απέρριψε τις αιτήσεις αναίρεσης, κρίνοντας ότι η απόφαση του Εφετείου έχει πλήρη και σαφή αιτιολογία, όπως απαιτεί το Σύνταγμα και η ποινική νομοθεσία.