Ποιοι ήταν οι “Φτερωτοί Ουσάροι” που το 1683 κατατρόπωσαν τους πολυάριθμους Τούρκους στη Βιέννη

του συνεργάτη ιστορικού Κωνσταντίνου Λαγού

Το 1683 η Βιέννη, η πρωτεύουσα της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, πολιορκούνταν από τους Οθωμανούς που είχαν ήδη κατακτήσει μεγάλο μέρος της Ανατολικής Ευρώπης. Η μάχη ήταν άνιση αφού κάποια στιγμή οι αμυνόμενοι ήταν λιγότεροι από 10.000 άνδρες ενώ οι Οθωμανοί πολιορκητές σχεδόν 200.000.

Οι “σωτήρες” της Βιέννης

Η Βιέννη ήταν έτοιμη να πέσει στα χέρια τους. Όμως σώθηκε μετά από μια μάχη μεταξύ ενός στρατεύματος χριστιανικών δυνάμεων που επιτέθηκε αιφνιδιαστικά από τα δυτικά στους Οθωμανούς. Η Μάχη της Βιέννης που ξεκίνησε στις 11 Σεπτεμβρίου 1683 διήρκησε δύο μέρες και οι δυτικοί συνέτριψαν τον πολυάριθμο οθωμανικό στρατό.

Το δυτικό στράτευμα αποτελούνταν κυρίως από Πολωνούς και Γερμανούς ιππείς και πεζούς.

Η πιο επίλεκτη δύναμη του ήταν μία πολωνική μονάδα βαρύ ιππικού γνωστή με το παρατσούκλι «Φτερωτοί Ουσάροι».

«Φτερωτοί Ουσάροι»

Επρόκειτο για Πολωνούς ιππείς που στο πίσω μέρος της σέλας ή στις πανοπλίες είχαν κολλημένες δύο μεγάλες ξύλινες κατασκευές που ήταν καλυμμένες με φτερά από αρπακτικά πουλιά. Έτσι ήταν σαν να είχαν μεγάλα φτερά στις πλάτες! Αυτό το χαρακτηριστικό ήταν που τους έδωσε και το όνομά τους.

Επιπλέον,  φορούσαν γυαλιστερές πανοπλίες και κράνη καθώς και γούνες εξωτικών ζώων όπως λιοντάρια, τίγρεις ή λεοπαρδάλεις.

Η περίεργη αυτή εμφάνιση είχε σαν στόχο να προκαλέσει δέος στους αντιπάλους στο πεδίο της μάχης. Στη διάρκεια μιας επίθεσης οι «Φτερωτοί Ουσάροι» έβγαζαν δυνατές κραυγές που  τρόμαζαν τον εχθρό.

Ο οπλισμός της μονάδας ήταν αξιόλογος. Κάθε  «Φτερωτός Ουσάρος» είχε μια μακριά λόγχη πάνω από πέντε μέτρα, ένα ξίφος, τόξο ή καραμπίνα, και πιστόλια.

Πολεμική δράση

Οι πρώτοι ουσάροι ήταν μονάδες ελαφρού ιππικού εξόριστων Σέρβων πολεμιστών που έφθασαν στην Πολωνία στις αρχές του 16ου αιώνα. Αυτοί προσελήφθησαν ως μισθοφόροι από τους πολωνούς βασιλείς.

Στα τέλη του αιώνα, ο πολωνικός στρατός υιοθέτησε επίσημα την πολεμική συγκρότηση της μονάδας και τη μετέτρεψε σε βαρύ ιππικό στο οποίο υπηρετούσαν κυρίως πολωνοί ευγενείς.

Η αξία του σώματος των «Φτερωτών Ουσάρων» αποδείχθηκε στις νίκες που σημείωσε στις αρχές του 17^ου αιώνα εναντίον των Σουηδών και των Ρώσων. Όμως, οι μεγαλύτερες επιτυχίες του ήταν κατά των Οθωμανών με αποκορύφωμα τη Μάχη της Βιέννης το 1683.

Τότε οι «Φτερωτοί Ουσάροι» μαζί με ιππείς και άλλων χριστιανικών δυνάμεων συμμετείχαν στη μεγαλύτερη επίθεση ιππικού στην ιστορία και νίκησαν τους Οθωμανούς και τους υποχρέωσαν να λύσουν την πολιορκία της Βιέννης.

Το τέλος των «Φτερωτών Ουσάρων»

Στη διάρκεια του 18^ου αιώνα, οι ραγδαίες εξελίξεις στον οπλισμό, όπως η εκτεταμένη χρήση πυροβολικού, είχαν ως αποτέλεσμα οι «Φτερωτοί Ουσάροι» να τεθούν στο περιθώριο και να μην χρησιμοποιούνται πλέον στις μάχες.

Έπαιρναν μέρος μόνο σε τελετές του πολωνού βασιλιά. Το σώμα διαλύθηκε επίσημα το 1776 ενώ δύο δεκαετίες αργότερα η Πολωνία έπαψε να υπάρχει αφού τα εδάφη της μοιράστηκαν μεταξύ Ρωσίας, Πρωσίας και Αυστρίας.

Από μία ειρωνεία της ιστορίας η Αυστρία που είχε γλυτώσει χάρη στους Πολωνούς ήταν μία από τις υπεύθυνες για τη διάλυση της χώρας τους ένα αιώνα αργότερα.

Δείτε εδώ μια ωραία αναπαράσταση της πολιορκίας της Βιέννης το 1683 και τη σωτηρία της από τους “Φτερωτούς Ουσάρους”.