Ποια ήταν τα θρυλικά πλοιάρια της «Κούλουρ λάιν» που έγραψαν ιστορία στο λιμάνι του Πειραιά

του συνεργάτη μας Στέφανου Μίλεση

Τα μικρά πετρελαιοκίνητα πλοία που εκτελούσαν για χρόνια τη συγκοινωνία μεταξύ Πειραιά και Σαλαμίνας, αποτελούσαν τα μέσα συγκοινωνίας  της γνωστής στο λαό «Κούλουρ Λάιν».

Γνωστός διαφορετικά και ως ο κουλουριώτικος στόλος.

Προς Σελήνια, Παλούκια, Αμπελάκια

Καθώς ο πλησιέστερος νησιωτικός προορισμός από το λιμάνι του Πειραιά ήταν της Σαλαμίνας, δηλαδή της Κούλουρης, δεν ήθελε και πολύ ο λαός να τους αποδώσει περιπαιχτικά αυτή την ονομασία.

Χιλιάδες κόσμου, ειδικά κατά τα Σαββατοκύριακα, διεκπεραιωνόταν από το λιμάνι του Πειραιά προς στα Σελήνια, τα Παλούκια και τα Αμπελάκια.

Τα πλοία της “Κούλουρ Λάιν” ξεκινούσαν από νωρίς το πρωί και εκτελούσαν δρομολόγια μέχρι αργά τη νύχτα. Επιβάτες τους ήταν όχι μόνο οι Κουλουριώτες που κατέβαιναν στον Πειραιά για διάφορες εργασίες, αλλά και πολλοί εκδρομείς.

Η φωτεινή ακτίνα των κυμάτων

Ανάμεσά τους Πειραιώτες και Αθηναίοι που επωφελούμενοι κάποιας αργίας έσπευδαν να την περάσουν στη Σαλαμίνα.

Ειδικώς τα καλοκαίρια, τα μικρά πλοιάρια εκτελούσαν ακατάπαυστα διαδρομές.

Το ένα πίσω από το άλλο έφταναν να σχηματίζουν μια γραμμή στη θάλασσα. Αφετηρία ήταν το λιμάνι του Πειραιά και τερματισμός το αντικρυστό νησί της Σαλαμίνας.

Μόλις νύχτωνε η γραμμή των μικρών πλοιαρίων μετατρεπόταν σε μια φωτεινή ακτίνα πάνω στα κύματα.

Το κάθε ένα από αυτά τα σκάφη, άναβε τα λαμπιόνια από τις γιρλάντες του και όλο τον υπόλοιπο φωτισμό του.

Χιλιάδες επιβάτες κάθε χρόνο

Τα σκάφη της “Κούλουρ Λάιν” έγραψαν την δική τους ιστορία στον Πειραιά, με όσα προσέφεραν κατά την διάρκεια της κατοχής.

Κουβαλούσαν πλήθη ανθρώπων από τις εξοχές της Σαλαμίνας, φορτωμένων με καλάθια με ό,τι φαγώσιμο μπορούσε ο καθένας να εξασφαλίσει.

Μεγάλο μέρος της «άτυπης» τροφοδοσίας του πληθυσμού γινόταν μέσω της κουλουριώτικης γραμμής. Χόρτα, καρότα, ραπανάκια, αβγά τροφοδοτούσαν έναν λαό που κινδύνευε από λιμό.

Μετά την απελευθέρωση η Ελλάδα βρέθηκε με αφανισμένο τον ακτοπλοϊκό της στόλο.

Τότε κλήθηκαν αυτά τα μικρά πλοιάρια να συνδράμουν στη μεταφορά ανθρώπων και πραγμάτων από και προς τα νησιά του Σαρωνικού που στερούνταν πλέον θαλάσσιας συγκοινωνίας.

Πραγματικός άθλος για τους καπετάνιους το ταξίδι με τα σκαφάκια της “Κούλουρ Λάιν” σε γραμμές του Σαρωνικού.

Ενδεικτικά αναφέρεται ότι το 1951, επτά χρόνια μετά το πέρας του πολέμου, τα σκάφη της γραμμής της Κούλουρης μετέφεραν 187 χιλιάδες επιβάτες προς τα νησιά του Σαρωνικού.

Στον αριθμό αυτό θα πρέπει να προστεθούν και άλλοι 164 χιλιάδες νησιώτες προς τον Πειραιά.

Δηλαδή ένα σύνολο 350 χιλιάδων επιβατών!

Η σύναξη των Αγίων

Όμως η επαναδρομολόγησή τους αποκλειστικά στη γραμμή της Κούλουρης, δεν ήταν εύκολη υπόθεση.

Η Σαλαμίνα είχε καταστεί μεταπολεμικά μια γειτονιά του Πειραιά όπως πολλές άλλες. Κουλουριώτες που ζούσαν μόνιμα στο νησί, έρχονταν να εργαστούν στον Πειραιά. Στο σχόλασμα αναζητούσαν τρόπο να επιστρέψουν πίσω στα σπίτια τους.

Τα σκάφη της “Κούλουρ Λάιν” δημιουργούσαν «πλωτή γέφυρα», που με τα διαρκή δρομολόγια έδωσαν την ευκαιρία στους κατοίκους της Σαλαμίνας να διευρύνουν τους εργασιακούς τους ορίζοντες πέραν του νησιού τους.

Τα σκάφη της «Κούλουρ Λάιν» είχαν αραξοβόλι στο λιμάνι του Πειραιά μπροστά από την δημοτική αγορά, πλησίον του ιστορικού δημαρχείου, του γνωστού Ρολογιού.

Εκεί, στη συμβολή της Ακτής Μιαούλη με την Ακτή Ποσειδώνος δεκάδες μικρά πλοιάρια συνωστίζονταν το ένα δίπλα στο άλλο. Τα ονόματά τους ξεχωριστά… Άγιος Νεκτάριος, Άγιος Φανούριος, Άγιος Νικόλαος…. Όποιος τα έβλεπε για πρώτη φορά νόμιζε ότι βρισκόταν σε σύναξη Αγίων!

Οι ντελάληδες των κουλουριώτικων

Μοναδική εικόνα στο λιμάνι αποτελούσαν και οι τελευταίοι ντελάληδες των πλοιαρίων της Κούλουρ Λάιν. Ακόμα και όταν όλες οι ακτοπλοϊκές εταιρείες άρχισαν να «κόβουν» τους ντελάληδες για την προσέλκυση επιβατών, ο ανταγωνισμός στα κουλουριώτικα συνεχίστηκε.

Στην σκάλα της πρύμνης κάθε βενζίνας που ανέμενε την επιβίβαση, υπήρχαν πινακίδες όμοιες με μικρούς μαυροπίνακες στους οποίους αναγράφονταν οι ώρες αναχώρησης.

Δίπλα σε αυτές τις πινακίδες στέκονταν κάποτε και Ναύτες του Λιμεναρχείου καθώς η αναγραφή των δρομολογίων ήταν επιβεβλημένη.

Όχι τυχαίως, αφού ουδείς εκ των καπεταναίων επιθυμούσε να αναχωρήσει χωρίς να είναι βέβαιος ότι ο αριθμός των επιβατών κάλυπτε τουλάχιστον τα έξοδα του δρομολογίου.

Δεν ήταν λίγες φορές που η βενζίνα δεν αναχωρούσε αν πρώτα δεν γέμιζε τόσο, ώστε να καλύψει τα έξοδα των καυσίμων της διαδρομής.

Συχνά τα πέντε λεπτά που απέμεναν για την αναχώρηση του σκάφους, γίνονταν μισή ώρα ή ακόμα περισσότερο.

Πολλές φορές ντελάληδες στις βενζίνες της Κούλουρης ήταν οι ίδιοι οι καπετάνιοι των σκαφών.

Εξέδιδαν τα εισιτήρια πριν την αναχώρηση, φώναζαν για να προσελκύσουν κόσμο και παράλληλα εκτελούσαν και τα καθήκοντα του τιμονιέρη ή του ναύτη ανάλογα με τις ανάγκες που έπρεπε να καλυφθούν.

Οι μικροπωλητές που ταξίδευαν μαζί με τα πλοία

Η θέση αναχώρησης των πλοίων για την Κούλουρη, μαζί με εκείνη των πλοίων του Σαρωνικού, υπήρξαν οι πιο περιζήτητες από τους πλανόδιους και στάσιμους μικροπωλητές.

Οι πρώτοι ανέβαιναν πάνω στα πλοία και μέχρι αυτά να φτάσουν απέναντι, φρόντιζαν να ξεπουλήσουν τα εμπορεύματά τους.

Φιστίκια Αιγίνης, στραγάλια, μαντολάτα, παστέλια μέχρι και κληρώσεις γίνονταν ανάμεσα στους επιβάτες με δώρο ένα μπουκάλι ούζο ή γλυκά και άλλα φαγώσιμα.

Οι στάσιμοι μικροπωλητές έπιαναν από νωρίς θέση στην προκυμαία μπροστά από τα σημεία αναχώρησης, έχοντας τη βεβαιότητα για τον κόσμο που θα συγκεντρωθεί.

Τη μάχη κέρδισε το αυτοκίνητο

Τα σκάφη της Κούλουρ Λάιν δεν υπάρχουν πια όπως παλαιά, ούτε ντελάληδες υφίστανται να φωνάζουν για τα πλεονεκτήματα του σκάφους τους.

Μερικές μόνο βενζίνες υπάρχουν να εκτελούν τα δρομολόγια Πειραιάς – Κούλουρη, καθώς όλοι επιλέγουν να μεταβούν πλέον με τα οχηματαγωγά του Περάματος.

Ο σύγχρονος άνθρωπος δεμένος στενά με το αυτοκίνητο προτιμά να το περάσει μαζί του απέναντι.

Μαζί με τα θρυλικά σκάφη της Κούλουρ Λάιν χάθηκαν πια και οι ντελάληδες και όλα εκείνα που έδιναν χρώμα στις αναμνήσεις μας.

(Στην πρώτη φωτογραφία της ανάρτησης, τα σκάφη του Κουλουριώτικου στόλου το 1956, όταν αναχωρούσαν μπροστά από την Δημοτική Αγορά Πειραιά, στη συμβολή της Ακτής Μιαούλη με την Ακτή Ποσειδώνος. Πηγή: Στέφανος Μίλεσης)