«Πλατφόρμες» από τα θέατρα της αρχαιότητας στις Spice Girls. Τα ιδιαίτερα παπούτσια που έγιναν μόδα, αλλά μπορούν να προκαλέσουν σοβαρά προβλήματα υγείας

Απόσπασμα από το βιβλίο: «Οι χειρότερες εφευρέσεις της ιστορίας», Έρικ Τσαλίν, εκδόσεις Κλειδάριθμος

Τα παπούτσια με τακούνια, ή με πλατφόρμες, όπως είναι η άλλη ονομασία τους,  δεν είναι σύγχρονη έμπνευση.

Οι αρχαίοι Έλληνες και οι Ρωμαίοι χρησιμοποιούσαν υποδήματα με ψηλές σόλες στις θεατρικές παραστάσεις τους, αν και στην καθημερινή ζωή προτιμούσαν να περπατούν ξυπόλυτοι ή να φορούν σανδάλια.

Στη Βενετία του 16^ου αιώνα, οι εταίρες φορούσαν υπερυψωμένα παπούτσια, που ονομάζονταν τσοπίνι. Τις ψήλωναν αλλά συγχρόνως προστάτευαν τα πιο ντελικάτα υποδήματα για τους εσωτερικούς χώρους από τη βρωμιά των χωμάτινων δρόμων.

Τα παραδοσιακά ιαπωνικά τσόκαρα γκέτα, που φοριούνται ακόμη από τις γκέισες στο Κιότο εξυπηρετούν τον ίδιο σκοπό.

Η μόδα της πλατφόρμας

Στον δυτικό κόσμο, τα παπούτσια πλατφόρμες γνώρισαν δημοτικότητα σε διάφορες περιόδους.

Τα πρώτα σχέδια του 20^ου αιώνα εμφανίστηκαν στις δεκαετίες του 1930-1940, αλλά η μανία κορυφώθηκε τη δεκαετία του 1970, την εποχή της βρετανικής μόδας φάνκι ποπ και του ροκ γκλαμ.

Ενώ οι προηγούμενες εκδοχές των παπουτσιών με πλατφόρμα ήταν αυστηρά και μόνο για γυναίκες, τότε άρχισαν να τα χρησιμοποιούν και νέοι άντρες ακολουθώντας το παράδειγμα ηθοποιών και ειδώλων της μουσικής όπως οι Τζον Τραβόλτα, Έλτον Τζον, Ντέιβιντ Μπόουι και το συγκρότημα Kiss, που τα φορούσαν στις παραστάσεις τους.

Πολύ γρήγορα, οι πλατφόρμες πέρασαν από τις ντίσκο σε όλες τις ώρες της καθημερινής ζωής, από τις αυλές των σχολείων μέχρι τα εργοστάσια.

Οι πλατφόρμες όμως ήταν κι επικίνδυνες. Τα ψηλά τακούνια απειλούσαν την υγεία όσων τα φορούσαν επειδή ήταν πιο εύκολο να σκοντάψουν και να πέσουν, καθώς οι παχιές σόλες απομόνωναν τα πόδια από το έδαφος, με αποτέλεσμα να χάνουν την αίσθηση ισορροπίας.

Οι γιατροί διατύπωναν επίσης φόβους για προβλήματα που θα προκαλούσε στη σπονδυλική στήλη η παρατεταμένη χρήση τέτοιων υποδημάτων.

Η μανία για τις πλατφόρμες άρχισε να ξεφουσκώνει στο Ηνωμένο Βασίλειο στα τέλη της δεκαετίας του 1970, αν και κράτησε μερικά χρόνια ακόμα στις Ηνωμένες Πολιτείες. Όμως, οι μέρες της πλατφόρμας κάθε άλλο παρά είχαν τελειώσει. Μαζί με πολλά άλλα στοιχεία της μόδας των 70ς, οι πλατφόρμες επανεμφανίστηκαν τη δεκαετία του 1990, όταν η εκκεντρική Βρετανίδα σχεδιάστρια Βίβιαν Γουέστγουντ τις παρουσίασε στις συλλογές της.

Μερικά χρόνια αργότερα, άρχισαν να χρησιμοποιούν πλατφόρμες οι Spice Girls. Αυτή τη φορά οι άνδρες δεν ακολούθησαν τη μόδα αλλά οι γυναίκες βρήκαν τα ψηλοτάκουνα χαριτωμένα και τα πρόσθεσαν στην γκαρνταρόμπα τους.

Παρουσιάστηκαν πολλά διαφορετικά στυλ: από αθλητικά και μπότες με παχιές σόλες μέχρι τις πλατφόρμες με διαφανή πλαστικά που χρησιμοποίησαν αρχικά οι χορεύτριες και οι στριπτιζέζ στα κλαμπ.

Στον αντίποδα τα ψηλοτάκουνα

Η άλλη λύση για το υπερυψωμένο παπούτσι είναι το ψηλό τακούνι, που ανασηκώνει τη φτέρνα πιο ψηλά από τα δάχτυλα των ποδιών.

Αυτή η εκδοχή μαζί με το επιπλέον ύψος, δίνει την ψευδαίσθηση της μακρύτερης, λεπτότερης και πιο ελκυστικής γάμπας.

Τα ψηλά τακούνια ήταν στη μόδα για άντρες και για γυναίκες στις βασιλικές αυλές της Ευρώπης τον 18^ο αιώνα.

Όταν απλοποιήθηκαν οι ενδυμασίες ανδρών και γυναικών μετά τη Γαλλική Επανάσταση το 1789, τα ψηλά τακούνια εξαφανίστηκαν για έναν αιώνα και επανεμφανίστηκαν στα τέλη της βικτοριανής εποχής.

Τα τελευταία πενήντα χρόνια τα τακούνια υψώνονται ή χαμηλώνουν ανάλογα με τις επιταγές της μόδας: ψηλοτάκουνα στις δεκαετίες του 1940 και του 1950, χαμηλά στις δεκαετίες του 1960 και ξανά απογείωση από τη δεκαετία του 1970. Μια βόλτα στις ιστοσελίδες με τα πιο μοντέρνα παπούτσια δείχνουν ότι ως «χαμηλοτάκουνα» ορίζονται σήμερα τα παπούτσια με τακούνι μέχρι 6 εκατοστά, μεσαίο τακούνι θεωρείται από τα 6 ως τα 8,5 εκατοστά, και από εκεί και πάνω αρχίζουν τα ψηλοτάκουνα.

Τα τακούνια βλάπτουν σοβαρά την υγεία

Οι ποδίατροι αποκαλύπτουν ότι το 75% των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες ασθενείς τους οφείλονται στα ψηλοτάκουνα παπούτσια.

Τα ψηλά τακούνια ευθύνονται για ευρύ φάσμα ενοχλήσεων, στις οποίες συμπεριλαμβάνονται:

πόνοι στα πόδια και παραμορφώσεις όπως κότσια και σφαιροδακτυλίες,

αστάθεια κατά το περπάτημα με αποτέλεσμα πτώσεις και διαστρέμματα αστραγάλων,

και συντόμευση του διασκελισμού του χρήστη,

κάτι που τον εμποδίζει να τρέξει αλλά και να περπατήσει σε ανώμαλες επιφάνειες.

Ακόμα, η θέση του πέλματος στο παπούτσι είναι παράγοντας προδιάθεσης για εκφυλιστικές ασθένειες στην άρθρωση του γόνατος.

Η κατωφερής κλίση του πέλματος επιβαρύνει τον αχίλλειο τένοντα, κάτι που μπορεί να προκαλέσει προβλήματα κατά τη βάδιση με επίπεδα παπούτσια, και τέλος, πολύ μεγαλύτερο βάρος μεταφέρεται στο μπροστινό μέρος του πέλματος με αποτέλεσμα αυξημένη πιθανότητα να προκληθεί βλάβη στον μαλακό ιστό που υποστηρίζει το πόδι.

Τέλος, καθώς ωθούν την άκρη του ποδιού προς τα εμπρός, τα ψηλά τακούνια ασκούν πίεση στη βάση της σπονδυλικής στήλης και ωθούν την ουρά προς τα έξω, συμπιέζοντας τους κάτω ραχιαίους σπόνδυλους και επιβαρύνοντας τους κάτω ραχιαίους μύες.

Απόσπασμα από το βιβλίο: «Οι χειρότερες εφευρέσεις της ιστορίας», Έρικ Τσαλίν, εκδόσεις Κλειδάριθμος

Πηγή χαρακτηριστικής εικόνας: Wikimediamtx Commons

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Ο πρωταγωνιστής που φορούσε ξύλινους πάτους για να φτάσει σε ύψος την συμπρωταγωνίστριά του. Οι σχέσεις τους ήταν τεταμένες αλλά η ταινία σάρωσε και θεωρείται κλασική