“Ποιος στο καλό θέλει να ακούει τους ηθοποιούς να μιλάνε;”. Η “πρόβλεψη” του ιδρυτή του στούντιο Warner Bros για την προσθήκη ήχου στις ταινίες και η οργισμένη αντίδραση του Τσάπλιν για τις ομιλούσες ταινίες

ΠΗΓΗ: Οι Χειρότερες Προβλέψεις της Ιστορίας, Eric Chaline, Εκδόσεις Κλειδάριθμος

Έπειτα από μερικές αποτυχημένες προσπάθειες, η ιστορία του εμπορικού κινηματογράφου άρχισε τελικά τον Δεκέμβριο του 1895 στο Παρίσι με το Cinematographe των αδελφών Λουμιέρ: το πρώτο εμπορικό σύστημα προβολής που λειτουργούσε με εισιτήριο σε ένα εστιατόριο.

Το πρώτο κινηματογραφικό θέαμα στον κόσμο αποτελούταν από ένα πρόγραμμα δέκα ταινιών μικρού μήκους, διάρκειας 50 δευτερολέπτων η καθεμία, τις οποίες οι αδελφοί Λουμιέρ πρόβαλλαν μέσω ενός χειροκίνητου προβολέα.

Ήταν μια μικρή αρχή, αλλά το προοίμιο μιας πολύ μεγαλύτερης και καλύτερης συνέχειας.

Ωστόσο, οι αδελφοί Λουμιέρ δεν είχαν πειστεί από το νέο μέσο ψυχαγωγίας που είχαν λανσάρει.

Πίστευαν ότι ο κινηματογράφος ήταν «μια εφεύρεση χωρίς μέλλον».

Σύντομα, εγκατέλειψαν την κινηματογραφική τους δραστηριότητα και αφιέρωσαν την καριέρα τους στην ανάπτυξη της έγχρωμης φωτογραφίας.

Το 1915, η κινηματογραφική βιομηχανία μεταφέρθηκε στις ΗΠΑ, καθώς ο πρώτος παγκόσμιος πόλεμος «στραγγάλισε» οποιαδήποτε καλλιτεχνική προσπάθεια γινόταν στην Ευρώπη.

Ακόμα και τότε όμως, πολλοί αναρωτήθηκαν αν θα είχε κάποιο μέλλον.

Ο Τσάρλι Τσάπλιν προειδοποίησε το 1916 ότι «ο κινηματογράφος είναι κάτι περισσότερο από μια πρόσκαιρη μόδα. Είναι κονσερβαρισμένο θέατρο. Αυτό που θέλουν στην πραγματικότητα οι θεατές είναι να δουν τους ηθοποιούς με σάρκα και οστά στη σκηνή».

Ένα από τα μεγαλύτερα μειονεκτήματα των κινηματογραφικών ταινιών από τη δημιουργία τους μέχρι τη δεκαετία το 1920 ήταν η απουσία ήχου.

Οι σκηνοθέτες προσπάθησαν να παρακάμψουν την έλλειψη διαλόγων χρησιμοποιώντας τη γλώσσα του σώματος, δραματικές χειρονομίες και εκφράσεις του προσώπου.

Η εναλλακτική λύση ήταν η εισαγωγή λίγων καρέ με σχόλια ή διαλόγους, αλλά ακόμα και αυτά μετέφεραν μια πολύ αδρή εικόνα της υπόθεσης και των χαρακτήρων.

Πολλές παραστάσεις άρχισαν να συνοδεύονται από μουσική.

Στην Ιαπωνία και στην Κίνα, κατά την προβολή των ταινιών υπήρχε ένας αφηγητής ο οποίος σχολίαζε με δραματικό τρόπο τη δράση.

Στις αρχές της δεκαετίας του 1900, τα στούντιο άρχισαν να πειραματίζονται ηχογραφώντας τον ήχο των κινηματογραφικών ταινιών σε δίσκους γραμμοφώνου και να τον αναπαράγουν κατά την προβολή τους.

Η πρώτη κινηματογραφική ταινία μεγάλου μήκους με ήχο γυρίστηκε το 1929 με πρωταγωνιστή τον ηθοποιό Αλ Τζόνσον και είχε τίτλο «The Jazz Singer».

Καθώς η αναπαραγωγή του ήχου γινόταν σε χωριστό ηχητικό σύστημα δίσκων, υπήρχαν προβλήματα συγχρονισμού, ενώ λόγω της μικρής διάρκειας των δίσκων εκείνης της εποχής, η ηχητική κάλυψη της ταινίας ήταν ημιτελής.

Η πραγματική επανάσταση ήρθε όταν ο ήχος ενσωματώθηκε στο ίδιο το φιλμ,

με αποτέλεσμα να έχουμε κινηματογραφικές ταινίες μεγάλου μήκους με συγχρονισμένους διαλόγους, ηχητικά εφέ και μουσική.

Μετά τη διεθνή επιτυχία της ταινίας «The Jazz Singer», τα στούντιο άρχισαν να ενδιαφέρονται κυρίως για τη μουσική.

Ο Χάρι Μ. Γουόρνερ, ο μεγαλύτερος από τους αδελφούς Γουόρνερ και ένας από τους ιδρυτές του στούντιο που φέρει το όνομά του, αναρωτήθηκε με κάθε σοβαρότητα, «Ποιος στο καλό θέλει να ακούει τους ηθοποιούς να μιλάνε;»

Δεν ήταν ο μόνος που αποδοκίμασε τις νέες δυνατότητες που έδινε ο ήχος.

Ο Τσάπλιν διαμαρτυρόταν το 1929 ότι: «Οι ομιλούσες ταινίες καταστρέφουν την αρχαιότερη τέχνη, την τέχνη της παντομίμας. Ισοπεδώνουν την υπέροχη ομορφιά της σιωπής. Υπονομεύουν τη σημασία της οθόνης».

Η ειρωνεία της τύχης είναι πως ο άνθρωπος που χλεύασε το μέλλον του ήχου, ο Χάρι Γουόρνερ, ήταν ο πρώτος που διακινδύνευσε το μέλλον του κινηματογραφικού του στούντιο χρηματοδοτώντας την ταινία «The Jazz Singer».

To 1932 οι αδελφοί Γουόρνερ μετακόμισαν το στούντιό τους στο Χόλιγουντ, όπου βρέθηκαν στο χείλος της χρεωκοπίας.

Για να επιβιώσουν, αναγκάστηκαν να δοκιμάσουν κάτι διαφορετικό.

Ήταν η πρώτη εταιρεία που πειραματίστηκε με το σύστημα εγγραφής ήχου σε δίσκους Vitaphone, αλλά η προσθήκη ήχου σε μια κινηματογραφική ταινία ήταν ένα δαπανηρό ρίσκο που δεν απέφερε σχεδόν τίποτα.

Αφού η εταιρεία έχασε χρήματα στην κινηματογραφική εκδοχή της όπερας «Δον Ζουάν», η οποία είχε μουσική και ηχητικά εφέ, αλλά όχι διαλόγους, ο Χάρι απαγόρευσε άλλους πειραματισμούς.

Ωστόσο, ο νεότερος αδελφός του, Σαμ κατάφερε να τον πείσει να κάνουν μια πιο δημοφιλή ταινία με ήχο, την ταινία «The Jazz Singer».

Η ταινία κόστισε στο στούντιο σχεδόν το διπλάσιο του συνηθισμένου προϋπολογισμού των 250 χιλιάδων δολαρίων και ο Χάρι για να τη χρηματοδοτήσει, αναγκάστηκε να δανειστεί, βάζοντας ενέχυρο τα κοσμήματα της γυναίκας του και να μετακομίσει από το διαμέρισμά του.

Το ρίσκο απέφερε τεράστια κέρδη και καθιέρωσε το στούντιο της Warner Brothers ως ένα από τα μεγαλύτερα του Χόλιγουντ.

Το 1929, σχεδόν όλες οι ταινίες του Χόλιγουντ είχαν ήχο. Η χρυσή εποχή του Χόλιγουντ είχε αρχίσει.

ΠΗΓΗ: Οι Χειρότερες Προβλέψεις της Ιστορίας, Eric Chaline, Εκδόσεις Κλειδάριθμος

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Ποια ήταν τα πρώτα λόγια που ακούστηκαν σε ταινία; Μέχρι τότε, τα «soundtrack» παίζονταν ζωντανά από ορχήστρες που βρίσκονταν στην κινηματογραφική αίθουσα.