Ποιος επινόησε το χάμπουργκερ; Πότε έγινε η πρώτη καντίνα που την έσερναν άλογα και ποιος επινόησε τα φαστ φουντ, αλλάζοντας την επιχειρηματικότητα και τη διατροφή

Γρήγορο φαγητό υπήρχε από την αρχαιότητα, με τη μορφή του κολατσιού που έτρωγαν στο χωράφι ή στο εργαστήριο. Άλλες φορές το κατανάλωναν καθ’ οδόν ή σε γιορτές και πανηγύρια.

Η ναπολιτάνικη πίτσα πρωτοεμφανίστηκε ως μια φέτα ψωμί αλειμμένη με μια “αλοιφή” από σκόρδο, ελαιόλαδο και ντομάτα.

Το βρετανικό σάντουιτς παρασκευάστηκε πρώτη φορά, σύμφωνα με τον μύθο, για τον τέταρτο κόμη του Σάντουιτς, ένα βράδυ που έπαιζε χαρτιά.

Η πάστι της Κορνουάλης είναι ένα είδος παραδοσιακής κρεατόπιτας που έτρωγαν οι εργάτες στα ορυχεία κασσίτερου στη δυτική Αγγλία.

Τα χοτ ντογκ παρουσιάστηκαν στη Γερμανία το 1480, όταν τα μοίρασαν στους πολίτες της Φρανκφούρτης δωρεάν με την ευκαιρία μιας στέψης.

Το χάμπουργκερ όμως είναι ένα έδεσμα, που την επινόησή του, διεκδικούσαν μισή ντουζίνα Αμερικάνοι μάγειροι στα τέλη του 19ου αιώνα.

Το πρώτο χάμπουργκερ

Ένα σιγοψημένο στρογγυλό μπιφτέκι από βοδινό κρέας μέσα σε ένα ψωμάκι. Τι πιο απλό και βολικό;

Μάλλον αποτελεί έκπληξη ότι κανένας δεν το είχε σκεφτεί πριν από το 1885, την ημερομηνία που επικαλούνται οι δύο πρώτοι που ισχυρίζονται ότι επινοήσαν το χάμπουργκερ.

Ο ένας είναι ο Τσαρλς Ναγκρίν από το Σίμορ του Γουισκόνσιν, ο οποίος «πατίκωσε» σε μια εμποροπανήγυρη ένα κεφτέ από βοδινό ανάμεσα σε δύο φέτες ψωμί, για να τρώγεται πιο εύκολα.

Οι αντίπαλοί του είναι οι αδελφοί Μέντσις, οι οποίοι έφτιαξαν το πρώτο χάμπουργκερ στην πολιτεία της Νέας Υόρκης, όταν τους τελείωσε το χοιρινό για τη γέμιση των σάντουιτς που πουλούσαν.

Φυσικά εμφανίσθηκε και τρίτος διεκδικητής. Ήταν ο Φλέτσερ Ντέιβις από το Τέξας, που έφτιαχνε σάντουιτς με βοδινό κιμά στα τέλη της δεκαετίας του 1880 και τα πούλησε  στην Παγκόσμια Έκθεση του Σεν τ Λούις το 1904.

Το πιθανότερο είναι ότι και αυτοί οι διεκδικητές και μερικοί ακόμη στις αρχές του 20ου αιώνα, είχαν πιθανότατα την ίδια έμπνευση ξεχωριστά και η συνταγή γρήγορα εξαπλώθηκε από τα πανηγύρια στις κομητείες, μέχρι την παγκόσμια έκθεση.

Το πρώτο εστιατόριο fast food

Η πρώτη καντίνα άρχισε να δουλεύει το 1872, στο Πρόβιντες του Ροντ Άιλαντ, σε ένα ιππήλατο βαγόνι, και έφερνε γεύματα μέχρι τις πύλες των εργοστασίων.

Η επόμενη σημαντική εξέλιξη ήταν η αλυσίδα εστιατορίων Automat, η οποία άνοιξε τα πρώτα υποκαταστήματα της στη Φιλαδέλφεια της Πενσιλβανίας,  το 1902 και στην πόλη της Νέας Υόρκης το 1912.

Τα Automat ήταν τα πρώτα πραγματικά εστιατόρια φαστ γουντ, μόνο που αντί για πάγκο συναλλαγής, οι παραγγελίες διεκπεραιωνόντουσαν από αυτόματους κερματοδέκτες που χώριζαν τους πελάτες από την κουζίνα.

Τελικά, το 1921, στην Γουιτσιτά του Κάνσας, οι Μπίλι Ίνγκραμ και Γουόλτερ Άντερσον, ίδρυσαν την εταιρεία White Castle, την πρώτη αλυσίδα εστιατορίων με χάμπουργκερ σε μαζική παραγωγή και χαμηλό κόστος.

Ήταν μια παγκόσμια καινοτομία, αν και τότε δεν είχαν αντιληφθεί πόσο θα επηρέαζαν την επιχειρηματικότητα, τη διατροφή και την κοινωνικοποίηση.

Η μεγαλύτερη συνεισφορά της White Castle στην ιστορία των ταχυφαγείων ήταν ότι έδωσε στους πελάτες τη δυνατότητα να βλέπουν τα μπιφτέκια τους να ψήνονται. Άρα διαφάνεια στους όρους υγιεινής, που προφανώς εκείνη την εποχή δεν ήταν δεδομένη.

To fast food απογειώθηκε στις ΗΠΑ, λόγω τριών κοινωνικών αλλαγών.

Η πρώτη ήταν η ανάπτυξη των αυτοκινήτων, που άρχισε μετά τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο, όταν η Ford  έκανε πραγματικά προσιτά τα αυτοκίνητα.

Η δεύτερη ήταν η αποκέντρωση, που απομάκρυνε τους ανθρώπους από τα κέντρα των πόλεων όπου ήταν συγκεντρωμένες οι παραδοσιακές αγορές.

Η τρίτη ήταν η χειραφέτηση των γυναικών, οι οποίες εργάζονταν και είχαν λιγότερο χρόνο να ψωνίζουν και να μαγειρεύουν για τις οικογένειές τους, αναγκάζοντας τις έτσι κάποιες φορές να τρώνε έξω.

Στην Ελλάδα η μόδα των φαστ φουντ ήρθε τη δεκαετία του ΄80, αν και βασιλιάς του γρήγορου και υγιεινού φαγητού, αναδείχθηκε αδιαμφισβήτητα το σουβλάκι.

Οι “σουβλατζήδες” της εποχής προσαρμόστηκαν στις νέες τάσεις και απέδειξαν ότι η ποιότητα μπορεί να συνδυαστεί με την ταχύτητα.

ΠΗΓΗ: Οι χειρότερες εφευρέσεις της ιστορίας και οι άνθρωποι που τις επινόησαν, Eric Chaline. Εκδόσεις ΚΛΕΙΔΑΡΙΘΜΟΣ

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: «Εάν θεωρείτε το φαγητό τιμωρία και ψάχνετε για δίαιτες, κλείστε αμέσως αυτό το βιβλίο». Το άγνωστο βιβλίο του Νταλί για τη μαγειρική, με εκπληκτική εικονογράφηση.