Ποια είναι η διαφορά του ανημέρωτου από τον ανενημέρωτο και του “ανεξαρτήτως” από το “ανεξαρτήτου”. Ποιοι ήταν οι πελάτες στην αρχαία Ελλάδα και οι clients στην αρχαία Ρώμη

Πελάτης

Στη σημερινή εποχή πελάτης είναι όποιος αγοράζει κάτι από ένα κατάστημα ή όποιος συχνάζει σε ένα κέντρο διασκέδασης.

Η λέξη “πελάτης” προέρχεται από την αρχαία λέξη “πελάζω” που σήμαινε πλησιάζω, άρα πελάτης ήταν αυτός που πλησίαζε.

Στην αρχαία Ελλάδα “πελάτες” ήταν τα μέλη της τάξεως των ελευθέρων πολιτών που για να ζήσουν έπρεπε να μισθώνουν την εργασία τους.

Στα λατινικά με την λέξη clients, που σημαίνει πελάτης, χαρακτήριζαν τους πληβείους, κάθε μέλος της τάξεως των πολιτών που είχε περιορισμένα δικαιώματα και ήταν υπό τη προστασία ενός ισχυρού προσώπου με αντάλλαγμα να προσφέρει τις υπηρεσίες του. Όσους περισσότερους πελάτες είχαν οι πάτρωνες, τόσο ισχυρότεροι ήταν.

Κανίβαλος

Στα ελληνικά οι άνθρωποι που τρέφονται με ανθρώπινη σάρκα λέγονται “ανθρωποφάγοι”, λέξη που προέρχεται από τις λέξεις “άνθρωπος” και “φάγειν”. Η συνώνυμη λέξη  στα ελληνικά είναι “κανίβαλος” και προέρχεται από το ισπανικό “canibal” που χρησιμοποίησε πρώτος ο Χριστόφορος Κολόμβος για να χαρακτηρίσει τους ιθαγενείς της Καραϊβικής που έτρωγαν ανθρώπους.

Η λέξη “κανίβαλος” έχει διπλή σημασία καθώς χρησιμοποιείται και για τους ανθρώπους που συμπεριφέρονται με απάνθρωπο τρόπο.

Καγκουρό

Με τη λέξη “καγκουρό” εννοούμε το μαρσιποφόρο θηλαστικό της Αυστραλίας που έχει δυνατά πίσω πόδια, ατροφικά μπροστινά και δυνατή ουρά.

Έχει επικρατήσει πως η λέξη προέρχεται από τον Άγγλο εξερευνητή Τζέιμς Κουκ, ο οποίος ταξίδεψε το 1770 στην Αυστραλία.

Τότε είδε για πρώτη φορά τα παράξενα ζώα και ρώτησε έναν ιθαγενή πώς ονομάζονται, εκείνος απάντησε “Ka gouro”, που στη γλώσσα των ιθαγενών σημαίνει “Δεν ξέρω”.

Σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή “ka gou ro” σήμαινε “πάνω κάτω” επειδή τα ζώα χοροπηδούσαν.

Όπως και να έχει, από τότε τα μαρσιποφόρα ζώα της Αυστραλίας ονομάστηκαν “καγκουρό” ενώ το αληθινό τους όνομα στη γλώσσα των ιθαγενών μέχρι σήμερα είναι “γολαρού”.

Ανενημέρωτος ή ανημέρωτος

Η σωστή λέξη για να χαρακτηρίσουμε κάποιον που δεν είναι καθόλου ενημερωμένος είναι ανενημέρωτος και όχι ανημέρωτος. Το ανημέρωτος προέρχεται από το ρήμα ημερώνω και σημαίνει τον “μη εξημερωμένο” ενώ το ανενημέρωτος προέρχεται από το ρήμα “ενημερώνω” και δηλώνει τον μη ενημερωμένο.

Ανεξαρτήτως όχι Ανεξαρτήτου

Ένα συχνό λάθος που κάνουν πολλοί είναι η χρήση του επιθέτου “ανεξάρτητος” σε γενική πτώση π.χ. ανεξαρτήτου κόστους, ανεξαρτήτου καιρικών συνθηκών αντί του επιρρήματος “ανεξαρτήτως”. Το επίρρημα “ανεξαρτήτως” το χρησιμοποιούμε όταν θέλουμε να δηλώσουμε ότι κάτι δεν εξαρτάται από κάτι άλλο. Οπότε το σωστό είναι: ανεξαρτήτως χρόνου, ανεξαρτήτως καιρικών συνθηκών.

Το κείμενο βασίστηκε στην εκπομπή «5 λεπτά με τον καθηγητή Γλωσσολογίας, Γιώργο Μπαμπινιώτη» στον Βήμα FM 99.5

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Βιολόγος ήταν ο μίμος, βιομήχανος ο ευφυής, άδεια σημαίνει έλλειψη φόβου και η αγωνία βγαίνει από τον αγώνα. Η άγνωστη εξέλιξη των λέξεων από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα