Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης. Ο ηγέτης της ελληνικής επανάστασης στη Μάνη που αμαύρωσε την ιστορία του με τη δολοφονία Καποδίστρια. Ο Όθωνας τον έκανε αντιστράτηγο

Μια σπουδαία μορφή που συνέβαλε στην απελευθέρωση της Ελλάδας από τον τουρκικό ζυγό ήταν ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης. Ο επίλογος για τον ήρωα της επανάστασης δεν ήταν αντάξιος της προσφοράς του, καθώς ο γιος και ο αδελφός του δολοφόνησαν τον κυβερνήτη Καποδίστρια βυθίζοντας την χώρα στο πένθος και τον διχασμό.

Ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης, γεννήθηκε το 1765 στην Τσίμοβα της Μάνης, τη σημερινή Αρεόπολη. Η μητέρα του, Κατερίνα, ήταν κόρη του ηγεμόνα της Λακωνίας Κουτσογρηγοράκου και ο πατέρας του, ο Πιέρρος Μαυρομιχάλης.

Παντρεύτηκε την Άννα Μπενάκη. Η Μπενάκη ανήκε σε μεγάλη οικογένεια και ο πατέρας της ήταν ο Παναγιώτης, προεστός της Καλαμάτας. Απέκτησαν 5 γιους: τον Ηλία, τον Αναστάσιο, τον Γεώργιο, τον Ιωάννη και τον Δημήτρη και τρεις κόρες: Τη Μαριγώ, την Παναγιωτίτσα και μια ακόμη που δεν έχει σωθεί το όνομά της, αλλά μόνο είναι γνωστή ως «σύζυγος Γιατράκου».

Ο Ηλίας, ο πρωτότοκος, ήταν πολύ όμορφος και του είχαν βγάλει το παρατσούκλι «Νεραϊδογέννητος». Έπεσε στη μάχη της πολιορκίας του πύργου στα Στύρα Ευβοίας. Ο Μαυρομιχάλης όμως έχασε ακόμη έναν γιο, τον Ιωάννη, στις μάχες με τους Τούρκους.

Ο Μπέης της Μάνης

Το 1814 η Υψηλή Πύλη τον διόρισε Μπέη της Μάνης, εξ’ ου και το όνομα Πετρόμπεης. Ο τίτλος του Μπέη, ήταν κατώτερος από τον Πασά και δίνονταν από τον Σουλτάνο. Μέσα στις υποχρεώσεις του Μπέη ήταν η συλλογή των φόρων και η απόδοση μέρους τους – ένα μέρος κρατούσε ο Μπέης – στην υψηλή Πύλη.

Σύμφωνα με τις πηγές ο Πετρόμπεης συνέχισε να συλλέγει φόρους που κρατούσε εξ’ ολοκλήρου ακόμη και μετά την απελευθέρωση της Πελοποννήσου.

Ο Πετρόμπεης, που την περίοδο του διωγμού των κλεφτών φυγάδευσε πολλούς πατριώτες στα γαλλοκρατούμενα Επτάνησα είχε έναν ιδιαίτερο δεσμό με τη Γαλλία καθώς πίστευε ότι μπορούσε να βοηθήσει τους Έλληνες που υπέφεραν από την τουρκική σκλαβιά.

Ο Μαυρομιχάλης συνεργάστηκε με τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη ώστε να προκαλέσουν το ενδιαφέρον των Γάλλων, που από το 1807 είχαν καταλάβει τα Επτάνησα, για να συμβάλλουν στην έμπρακτη προετοιμασία ενός απελευθερωτικού κινήματος.

Στην ηγεσία του Αγώνα

Τον Αύγουστο του 1818, συγκεκριμένα στις 2 του μήνα, μυείται και υπογράφει ως μέλος της Φιλικής Εταιρείας. Ήταν, τότε, 53 ετών.  Ο Παναγιώτης Σέκερης αναφέρει ότι ο Μαυρομιχάλης πλέον της αρχικής οικονομικής του συνεισφοράς στον αγώνα, «υποσχέθηκε επιπλέον 5.000 γρόσια και 20.000 πτωχούς, αλλά πρόθυμους οπλοφόρους».

Την 25^η Μαρτίου μαζί με 12 προεστούς της περιοχής συνέστησαν την «Μεσσηνιακή Γερουσία» και έστειλε επιστολή που τον βοήθησε να συγγράψει ο Αδαμάντιος Κοραής στον φιλέλληνα καθηγητή του Χάρβαρντ, Έντουαρντ Έβερετ, ο οποίος με τη σειρά του κατάφερε να τη δημοσιεύσουν οι αμερικανικές εφημερίδες.

Τον Μάιο της ίδιας χρονιάς ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης εκλέχτηκε πρόεδρος της Πελοποννησιακής Γερουσίας που συνήψαν οι ηγετικές προσωπικότητες της Πελοποννήσου σε μια συνέλευση που έγινε στο μοναστήρι των Καλτετζών (σύνορα Λακωνίας-Αρκαδίας).

Στην Α’ Εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου, τον Δεκέμβριο του 1821 ο Πετρόμπεης ορίστηκε αντιπρόεδρος των Βουλευτών. Στη Β’ Εθνοσυνέλευση του Άστρους, που άρχισε στις 30 Μαρτίου και ολοκληρώθηκε στις 18 Απριλίου του 1823 ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης ήταν Πρόεδρος και στη συνέχεια ορίστηκε Πρόεδρος του Εκτελεστικού της Διοίκησης του υπό διαμόρφωση Ελληνικού κράτους.

Στην Εθνοσυνέλευση της Τροιζήνας ο Πετρόμπεης αποδέχτηκε την εκλογή του Καποδίστρια ως κυβερνήτη της Ελλάδος. Με τον ερχομό του Καποδίστρια, διορίζεται μέλος στο «Πανελλήνιον» και στη Γερουσία.

Η κήρυξη της επανάστασης και οι μάχες

Στις 17 Μαρτίου του 1821 ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης κήρυξε την επανάσταση στη γενέτειρά του και με 2.000 Μανιάτες και τον Κολοκοτρώνη, κατέλαβε αναίμακτα την Καλαμάτα υποχρεώνοντας την τουρκική φρουρά υπό τον Σουλεϊμάν Αρναούτογλου να παραδοθούν άνευ όρων.

Στην πολιορκία και την Αλωση της Τριπολιτσάς στις 23 Σεπτεμβρίου του 1821 ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης με τους άντρες του έπαιξαν σημαντικό ρόλο. Ο δαιμόνιος και αποτελεσματικός Μανιάτης είχε στήσει τους άντρες του σε απόσταση βολής τουφεκιού στη μεσημβρινή πλευρά του κάστρου.

Το καλοκαίρι του 1822 ο Μαυρομιχάλης αντιμετώπισε τον Δράμαλη στους Μύλους και έδωσε χρόνο για την άλωση του κάστρου του Άργους. Οι Ελληνικές νίκες στην περιοχή καθυστέρησαν τόσο τους Τούρκους όσο χρειάστηκε να οργανωθεί η νικηφόρα ελληνική επίθεση στα Δερβενάκια στις 26 Ιουλίου.

Νοέμβριος του 1822 και ο Μαυρομιχάλης είναι παρών με 500 ένοπλους Μανιάτες στην Α’ πολιορκία του Μεσολογγίου μαζί με τους Αλέξανδρο Ζαΐμη, Κωνσταντίνο Δεληγιάννη και Ανδρέα Λόντο.

Η κόντρα με τον Καποδίστρια

Εν αναμονή του Καποδίστρια στην Ελλάδα από την Ιταλία ο Μαυρομιχάλης είχε αποστείλει επιστολή στην οποία τον ανέμενε ως σωτήρα.

Μάλιστα «συμβούλευε» να έρθει στην Ελλάδα συνοδευόμενος από στρατό τουλάχιστον έξι χιλιάδων ανδρών ώστε «να δυνηθεί να επιβληθεί επί των φιλοταράχων και απαιτητικών στοιχείων και να επιτελέσει τον μέγα ως κυβερνήτου προορισμόν του. Εις διαφορετικήν περίπτωσην, σας εξομολογούμαι με όλην μου την συνείδησην, αλλά με λύπη της ψυχής μου, ότι τα πάθη θέλουν τρέξει τον ίδιον δρόμον, η πλεονεξία θα υπεραυξήσει, η προσωπική ασφάλεια θέλει μηδενίζεται, ως και ήδη και το χείριστον από όλα ότι και η υπόληψις αυτή της Εξοχότητος του θέλει κλονισθεί μετ’ όλιγον, οπόταν φθάσει να κρεμασθεί από την διάκρισιν των μαχαιροφορούντων».

Ο Καποδίστριας αρνήθηκε να έρθει ως Κυβερνήτης της Ελλάδας περιστοιχισμένος από «πραιτωριανούς».

Η ιστορία έδειξε ότι η απαραίτητη φρουρά, που πρότεινε ο Πετρόμπεης, αποδείχθηκε ανεπαρκής για την ασφάλεια του Κυβερνήτη. Η προειδοποίηση της επιστολής για τους «μαχαιροφορούντες» αποδείχτηκε αληθινή. Και οι δράστες δεν ήταν άλλοι, παρά ο γιος και ο αδελφός του Πετρόμπεη.

Το 1828 η δυσαρέσκεια του Πετρόμπεη στο πρόσωπο του Κυβερνήτη ήταν παραπάνω από ορατή. Ο συγκεντρωτικός Καποδίστριας αγωνιζόταν να «στήσει» ένα οικονομικά βιώσιμο κράτος και περιόρισε δραστικά τα προνόμια και την αυτονομία των προκρίτων της Πελοποννήσου. Ανάμεσα σ’ αυτούς ήταν και η οικογένεια Μαυρομιχάλη.

Το Πάσχα του 1830 οι Μαυρομιχαλαίοι, με πρωτεργάτη τον αδελφό του Πετρόμπεη, Τζανή, ξεσήκωσε τη Μάνη κατά του Καποδίστρια. Αφορμή ήταν το κλείσιμο του τελωνείου της περιοχής – πράγμα που τους έπληττε ανεπανόρθωτα.

Ο Καποδίστριας αντέδρασε και μέσα στα μέτρα που πήρε ήταν η σύλληψη του Πετρόμπεη που οδηγήθηκε στις φυλακές της Ακροναυπλίας. Ο Πετρόμπεης βλέποντας τον κίνδυνο προσπάθησε να διαφύγει στη Ζάκυνθο, αλλά δεν πρόλαβε. Οι εξελίξεις ήταν καταιγιστικές.

Τον Σεπτέμβριο του 1831 ο Καποδίστριας δολοφονήθηκε στο Ναύπλιο από τον γιο και τον αδελφό του Πετρόμπεη.

Ο πρώτος τον πυροβόλησε στο πίσω μέρος του κεφαλιού και ο δεύτερος τον μαχαίρωσε. Οι κάτοικοι εξοργισμένοι κυνήγησαν τους δολοφόνους. Λίντσαραν μέχρι θανάτου τον Κωνσταντίνο Μαυρομιχάλη και τον πέταξαν στη θάλασσα. Αμέσως απαίτησαν από την πρεσβεία της Γαλλίας, όπου είχε βρει καταφύγιο ο Γ. Μαυρομιχάλης, την παράδοση του. Έπειτα από λίγες μέρες το δικαστήριο τον καταδίκασε σε θάνατο και εκτελέστηκε.

Την επόμενη χρονιά ο Πετρόμπεης αποφυλακίστηκε και η έλευση του Όθωνα άλλαξε πάλι τους συσχετισμούς. Ο Μαυρομιχάλης αναγνωρίστηκε από τον νεαρό βασιλιά και διορίστηκε αντιπρόεδρος του νεοσύστατου Συμβουλίου της Επικρατείας. Στη συνέχεια έλαβε τιμητικά και τον βαθμό του Αντιστρατήγου.

Ο θάνατος τον βρήκε στις 17 Ιανουαρίου του 1848 στην Αθήνα όπου είχε πλέον μετοικήσει. Ήταν 87 ετών.

Διαβάστε ακόμη: Ηλίας Μαυρομιχάλης, ο πρωτότοκος γιος του Πετρόμπεη που τον αποκαλούσαν Νεραϊδογέννητο λόγω της ομορφιάς του. Ο ηρωικός θάνατος σε πολιορκία πύργου στα Στύρα Ευβοίας…

Διαβάστε ακόμη:  Ποιος ήταν ο φίλος του Καποδίστρια που ταρίχευσε το σώμα του μετά τη δολοφονία; Εκτέθηκε σε προσκήνυμα για 40 μέρες και μεταφέρθηκε στην Κέρκυρα μετά από έξι μήνες