Παλαιές αμαρτίες: πως έγιναν οι φονικές πλημμύρες του 1896 με 60 νεκρούς και πνίγηκε το Παγκράτι, ο Πειραιάς και το Φάληρο. Οι επιχωματώσεις και οι αυθαιρεσίες που οδήγησαν στην καταστροφή

Σε ένα σπίτι στη δεξιά όχθη του Ιλισσού ζούσε μια οικογένεια με τρία παιδιά. Ο Λεωνίδας, δυόμισι χρόνων, που κοιμόταν στην κούνια του και ο εξάχρονος Ιάκωβος, ο οποίος βρισκόταν στον κάτω όροφο του σπιτιού. Η αδερφή τους ανέβηκε σε ένα κρεβάτι, αλλά βρέθηκε με το κεφάλι στο ταβάνι όταν νερά γέμισαν το δωμάτιο.

“Μου ΄βγαλαν τα μισά μου μαλλιά για να με τραβήξουν, αλλά εγώ δεν ήθελα να φύγω αν δεν έσωζαν τα δύο μου αδερφάκια”, έλεγε την επομένη στην εφημερίδα “Εμπρός”. Ένας εργάτης στον Βασιλικό Κήπο δέθηκε με σχοινιά τα οποία συγκρατούσαν άλλοι και κατάφερε να μπει στο σπίτι. Βρήκε κι έσωσε το 6χρονο αγόρι. Ο Λεωνίδας είχε παρασυρθεί μαζί με την κούνια του…

Είναι μία από τις τραγικές ιστορίες των κατοίκων της Αθήνας που έζησαν την πλημμύρα του Αγίου Φιλίππου, τον Νοέμβριο του 1896.

Ονομάστηκε έτσι γιατί η σφοδρή κακοκαιρία χτύπησε το λεκανοπέδιο ανήμερα της γιορτής του Αγίου Φιλίππου. Η καταρρακτώδης βροχή άρχισε νωρίς το πρωί και έπεφτε ασταμάτητα σε μια πόλη με χωματόδρομος, πρόχειρα σπίτια και δίχως αποχετευτικό δίκτυο.

Έως το μεσημέρι οι δρόμοι, όσοι υπήρχαν, είχαν μετατραπεί σε “ποτάμια”. Τα πραγματικά ποτάμια, που τότε ήταν ανοιχτά, ο Ιλισσός και ο Κηφισός, υπερχείλισαν και τα νερά που ξεχύθηκαν προς όλες τις κατευθύνσεις παρέσερναν τα πάντα στο πέρασμά τους. Σπίτια, γεφύρια, μάντρες, ανθρώπους, ζώα.

Μόνο στην περιοχή του Βατραχονησίου, η οποία αποτελεί σήμερα τμήμα του Παγκρατίου δίπλα στο Καλλιμάρμαρο, έχασαν τη ζωή τους 12 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους.

Καταστροφές έγιναν και σε άλλες γειτονιές της Αθήνας, ενώ ανατράπηκε η ατμομηχανή του τρένου που ερχόταν από Πάτρα, με αποτέλεσμα τον θάνατο του μηχανικού.

Εκτός από την Αθήνα μεγάλες καταστροφές προκλήθηκαν και στον Πειραιά, ο οποίος θρήνησε τους περισσότερους νεκρούς. Σαράντα άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους και περισσότερα από 450 σπίτια κατέρρευσαν.

Το Φάληρο έγινε ένα με τη θάλασσα και τα Καμίνια αποκόπηκαν από την υπόλοιπη πόλη, εξαιτίας των ορμητικών χειμάρρων.

Στην ερώτηση του δημοσιογράφου για τις αιτίες της πλημμύρας, κάτοικοι απάντησαν το εξής: “επάνω εις τους στρατώνας έγινε μια επιχωμάτωσις δια να σχηματισθεί πλατεία και τούτου έκενα εστένευσε το ρείθρον του ποταμού και εφράχθη υπό των χωμάτων. Δια τούτο τα ύδατα ελίμνασαν κατ’ αρχάς εξαπλωθέντα έως πέρα εις το Γουδί. Όταν δε κατόρθωσαν να διασπάσωσι τον φραγμόν, κατήθλαν δια μιας προς το Βατραχονήσι και επήλθον αιφνιδίως η πλημμύρα”…