Παιχνίδια που κληρονομήσαμε από τους αρχαίους. Ποσίναδας = πέτρα ψαλίδι χαρτί. Δραπετίνδα =κρυφτό. Αιώρα=κούνια

Τα ματωμένα γόνατα και τα σκονισμένα ρούχα αποτελούσαν κάποτε την πιο πειστική απόδειξη ότι το παιχνίδι με τους φίλους πήγε πολύ καλά.

Στις αλάνες οι παρέες ενώνονταν και η φαντασία έπαιζε τον πρώτο ρόλο ως προς την επιλογή ακόμα και την δημιουργία ή κατασκευή ενός παιχνιδιού.

Το σκουπόξυλο γινόταν άλογο και ένα κλαδί σπαθί!

Ποια είναι όμως η ιστορία των παιχνιδιών; Ο καθηγητής του ΤΕΦΑΑ Σερρών, Αλέξανδρος Ομηριάδης, μέσα από το βιβλίο του «Παιχνίδια στις Αλάνες» (έκδοση του Δήμου Εμμανουήλ Παπά), κάνει μια ιστορική αναδρομή από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα στα παιχνίδια που όλοι αγαπήσαμε και παίξαμε.

Από την αρχαία Βαβυλωνία μέχρι το πρώτο video game

Από τον μακρινό πρόγονο του σκακιού στην αρχαία Βαβυλωνία έως το πρώτο οικιακής χρήσεως video game στην Ιαπωνία τα παιχνίδια έγραψαν μια ιστορία 6.000 ετών.

Το παιχνίδι ήταν γνωστό στους λαούς με πολιτισμό και ως πολιτισμικό αγαθό προϋπάρχει του ανθρώπινου πολιτισμού. Στη Αίγυπτο έπαιζαν παιχνίδια σαν τα σημερινά, κούκλες, τόπια, κρίκους, μπάλες, αμάδες και άλλα.

Οι νέοι πήγαιναν στους στρατώνες, όπου γυμνάζονταν στην πάλη, στο χορό και άλλα γυμναστικά παιχνίδια. Στη Μεσοποταμία υπήρχαν δάσκαλοι που γύμναζαν τα παιδιά στο παιχνίδι του κυνηγιού και στα μαχητικά παιχνίδια.

Στην Κίνα τα περισσότερα παιχνίδια είχαν πολεμική σημασία, ήταν πολεμική προγύμναση, τα χρησιμοποιούσαν για να διασκεδάζουν την πλήξη των στρατευμάτων τους.

Στη ρωμαϊκή εποχή τα παιδιά των Ρωμαίων έπαιζαν παιχνίδια που έως σήμερα συνεχίζονται: στεφάνια, κούκλες, ροδάνια, άλογα, ξυλοπόδαρα, κύβους, ζάρια, σφαίρες. Έπαιζαν επίσης τόπια με τα χέρια.

Στα χρόνια του Μεσαίωνα, το σώμα παραμελήθηκε

Το μοναστήρια έγιναν τα σχολεία της νεότητας. Οι άνθρωποι έπρεπε να αναπτύξουν την ψυχική τους ομορφιά. Ο Μεσαίωνας ήταν μια περίοδος στείρα στον αθλητισμό, ώσπου ήρθε η Αναγέννηση. Οι καλλιτέχνες ζωγράφισαν την σωματική ομορφιά και οι γλύπτες έπλασαν τα ωραία σώματα.

Το παιχνίδι στην Αρχαία Ελλάδα

Στην αρχαία Σπάρτη η παιδεία είχε ως σκοπό να δημιουργήσει πειθαρχημένους άνδρες. Στην Αθήνα παιδοτρίβης ήταν ο δάσκαλος γυμναστικής. Στην παλαίστρα διδάσκονταν την πάλη, την πυγμαχία και το άλμα. Τα μικρά παιδιά έπαιζαν παιχνίδια που σώζονται μέχρι σήμερα όπως το κρυφτό και η τυφλόμυγα.

Από ιστορικές μαρτυρίες φαίνεται πως το παιχνίδι κατείχε σημαντική θέση στην καθημερινή ζωή των αρχαίων Ελλήνων. Από τις ανακαλύψεις σε τάφους των αρχαίων Ελλήνων, διαπιστώνουμε ότι, εδώ και χιλιάδες χρόνια, τα παιδιά είχαν τις ίδιες ασχολίες.

Μικρά αγαλματίδια με τις μορφές ζώων, κούκλες και άλλα αντικείμενα αποδεικνύουν ότι πολλά από τα βασικά παιχνίδια που έπαιζαν τότε, δεν έχουν αλλάξει κατά πολύ με το πέρασμα των αιώνων.

Ο Πλάτων τόνιζε την ανάγκη τα παιδιά να μένουν μέχρι τα επτά τους χρόνια στο σπίτι, όπου μπορούσαν να παίζουν με όποια παιχνίδια ήθελαν και όσο ήθελαν.

Ο Πολυδεύκης στον «Ονομαστικό» του, περιγράφει πενήντα ομαδικά παιχνίδια και αναφέρεται σε εκείνα που συνήθιζαν να παίζουν τα αγόρια και αντίστοιχα τα κορίτσια. Στα υπαίθρια ομαδικά παιχνίδια, όπως κυνηγητό, κρυφτό, τόπι, στεφάνι, κότσια, σβούρα έπαιζαν μόνο αγόρια.

Το λεξικό των παιχνιδιών από την Αρχαία Ελλάδα μέχρι σήμερα

Όπως αναφέρει στο βιβλίο του ο συγγραφέας, μέσα από έρευνα, αποδεικνύεται ότι πολλά σύγχρονα παιχνίδια είχαν τις ρίζες τους στην αρχαία Ελλάδα. Ας μάθουμε τις αρχαιοελληνικές τους ονομασίες και πως μετονομάστηκαν με το πέρασμα των αιώνων.

Αιώρα=κούνια

Ακινητίδα=αγαλματάκια ακούνητα

Αποδιδρασκίνδα ή Δραπετίνδα=κρυφτό

Διαγραμμισμός=ντάμα

Ζατρίκιον=μια παραλλαγή για το σκάκι

Κολλαβίζειν=μπιζ

Κώνος=σβούρα

Μοσκίνδα=μακριά γαϊδούρα

Οστρακίνδα=κορώνα ή γράμματα

Πεσσεία=σκάκι,ντάμα,τάβλι (ότι παιζόταν με ζάρια)

Πηνίο=γιο γιο

Ποσίναδας ή «δάκτυλον επάλλαξις»=πέτρα ψαλίδι χαρτί

Σφαιρία=βόλοι, μπίλιες

Χαλκή Μυία=Τυφλόμυγα

Οι πληροφορίες του άρθρου αντλήθηκαν από το βιβλίου του Αλέξανδρου Ομηριάδη, “Παιχνίδια στις Αλάνες” .

Το βιβλίο αποτελεί έκδοση της Κοινωφελούς Επιχείρησης του Δήμου Εμμανουήλ Παπά Σερρών.