“Ουάρε, θέλω πίσω τις λεγεώνες μου”! Η κραυγή του αυτοκράτορα Αύγουστου όταν έμαθε τη σφαγή των λεγεώνων του από τους Γερμανούς που με σύμμαχο μια άγρια καταιγίδα, αφάνισαν χιλιάδες Ρωμαίους επιδρομείς

Με βάση πληροφορίες από το βιβλίο: “Ο παράγων καιρός. Όταν τα στοιχεία της φύσης αλλάζουν τον ρου της ιστορίας”. Συγγραφέας Erik Durschmied, εκδόσεις Ενάλιος 2008

Το 7 π.Χ. το μεγαλύτερο μέρος της Βόρειας Γερμανίας είχε περάσει υπό ρωμαϊκό έλεγχο. Η φυλή των Χηρούσκων εξεγέρθηκε το 1 π.Χ και ο αυτοκράτορας Αύγουστος έστειλε τον λεγάτο Τιβέριο να τους καταστείλει. Ο Τιβέριος κατατρόπωσε και τους Λομβαρδούς και πέρασε στη Σκανδιναβία όπου τον σταμάτησαν τα χιόνια.

Με μια νέα εκστρατεία κινήθηκε ταυτόχρονα πέρα από τον Δούναβη και τον Ρήνο για να συντρίψει τους Μαρκομάνους της Βοημίας, οι οποίοι σώθηκαν από μια εξέγερση που ξέσπασε στον Ιλλυρία και ανάγκασε τον Τιβέριο να στρέψει εκεί τις δυνάμεις του.

Φρόντισε όμως να καλύψει τα νότα του και άφησε πέντε λεγεώνες να φρουρούν τα οχυρά που είχε στήσει κατά μήκος των μεγάλων ποταμών της Γερμανίας, αναθέτοντας τη διοίκηση στον τριβούνο Ουάρο, που ήταν ευνοούμενος της αυλής, αλλά στερούνταν αξιόλογης πολεμικής εμπειρίας.

Ο Ουάρος ήταν εγγονός του Μάρκου Αντώνιου και σύζυγος της ανιψιάς του Αυγούστου, ενώ κατά τη θητεία του στη Συρία είχε αποκτήσει μεγάλη περιουσία πουλώντας προνόμια σε εμπόρους.

Αντιμετώπιζε τη Γερμανία σαν να ήταν η Συρία, αλλά δεν ήταν. Ούτε χρυσός υπήρχε άφθονος για να κάνει δουλειές ούτε οι πολεμοχαρείς βαρβαρικές φυλές ανέχονταν να βλέπουν τις γυναίκες και τις κόρες τους να ικανοποιούν τις ορέξεις των λεγεωνάριων.

Οι γερμανικές φυλές ορκίζονταν εκδίκηση στον Θορ, αλλά ήταν διχασμένες, λεπτομέρεια που γνώριζε ο αυτοκράτορας Αύγουστος και φρόντιζε πάντα να σπέρνει ραδιουργίες μεταξύ τους ακολουθώντας πιστά το δόγμα: «διαίρει και βασίλευε».

Αρμίνιος. Ο πολέμαρχος που οραματίστηκε την ένωση των γερμανικών φύλων

Όμως, το 9 μ.Χ, όταν ο Αύγουστος ασχολούνταν με τις ίντριγκες στη Ρώμη, ο γιος του ηγέτη των Χηρούσκων, Αρμίνιος, που είχε καταταγεί, βρήκε την ευκαιρία να συσπειρώσει τις φυλές και να εκδικηθεί για τη σφαγή που είχαν κάνει στο χωριό του οι Ρωμαίοι όταν ήταν παιδί.

Ο θείος του Αρμίνιου, Σεγέστης μισούσε τον νεαρό πολεμιστή γιατί είχε κλεφτεί με την κόρη του, Θουσέλντα και επιπλέον εποφθαλμιούσε την αρχηγία των Χηρούσκων. Ο Σεγέστης προειδοποίησε τον Ρωμαίο ότι ο Αρμίνιος θα τον προδώσει, αλλά ο Ουάρος τον αγνόησε.

Ο Αρμίνιος είχε μελετήσει τις κινήσεις του Ουάρου και γνώριζε ότι έβγαζε συχνά σε πορεία τις λεγεώνες χωρίς να ακολουθεί τους στοιχειώδεις κανόνες αναγνώρισης. Το μόνο που χρειαζόταν ήταν μια αφορμή για να παρασύρει τους Ρωμαίους σε μια δύσβατη δασώδη περιοχή.

Η αφορμή δόθηκε όταν τρεις λεγεώνες του Ουάρου πήγαν να τιμωρήσουν τους κατοίκους ενός χωριού που είχαν πετάξει τους φοροεισπράκτορες στον ποταμό Βέζερ. Μια φάλαγγα 20 χιλιάδων ανθρώπων και χιλιάδων άλλων ακόλουθων συζύγων και βοηθητικών κινήθηκε από το θερινό στρατόπεδο μέσα από τον Τευτοβούργιο Δρυμό, όπου βρισκόταν καλά κρυμμένοι οι Γερμανοί.

Οι κεραυνοί του Θορ σφαγιάζουν τους Ρωμαίους

Οι πρώτες επιδρομές έγιναν στην κεφαλή και την ουρά της φάλαγγας προξενώντας πανικό στους Ρωμαίους. Την επομένη σημειώθηκαν νέες επιθέσεις όμως οι εκατόνταρχοι ανέλαβαν πρωτοβουλία και διέταξαν υποχώρηση παρασύροντας εντέχνως τους βαρβάρους σε ανοιχτό ξέφωτο. Οι πειθαρχημένες ρωμαϊκές φάλαγγες συνέτριψαν την επίθεση των Γερμανών που οπισθοχώρησαν, αλλά δεν μπόρεσαν να εκμεταλλευτούν την επικράτηση.

Στο γερμανικό στρατόπεδο, οι φύλαρχοι ήταν εξοργισμένοι με τις βαριές απώλειες και την ατιμωτική διαταγή υποχώρησης του Αρμίνιου. Ο τολμηρός αρχηγός τους ζήτησε μία μέρα καιρό και τους υποσχέθηκε ότι οι νεκροί τους θα έμπαιναν στη Βαλχάλα έχοντας πάρει εκδίκηση. Γνώριζε βέβαια ότι αν αποτύγχανε θα ήταν το τέλος του, καθώς δεν υπήρχαν εφεδρείες και οι Ρωμαίοι υπερτερούσαν αριθμητικά.

Ο Ουάρος είχε πειστεί ότι οι Γερμανοί ηττήθηκαν και διέταξε να συνεχιστεί η πορεία προς το οχυρό στον ποταμό Εμς που περνούσε μέσα από τη χαράδρα Ντέρενσλουχτ του Δρυμού.

Στις πλαγιές περίμεναν οι Γερμανοί. Η φάλαγγα προχωρούσε αργά και οι άμαχοι ακόλουθοι είχαν μπερδευτεί με τους στρατιώτες. Ο Αρμίνιος ήταν έτοιμος να διατάξει επίθεση όταν τα σύννεφα άρχισαν να πυκνώνουν απότομα και κατέβαιναν μέχρι τις κορυφές των δένδρων. Οι αστραπές έδιναν τρομακτικές λάμψεις και ακολουθούσαν εκκωφαντικές εκρήξεις. Η καταιγίδα ξέσπασε με μανία και οι Ρωμαίοι σήκωναν τις ασπίδες για να προστατευθούν. Κορφές δέντρων έσπαγαν και τους καταπλάκωναν, ενώ τα άλογα είχαν αφηνιάσει.

Για τους Γερμανούς πολεμιστές, ο κεραυνός του Θορ ήταν το σύνθημα της επίθεσης. Όρμησαν με λύσσα στους εμβρόντητους λεγεωνάριους και άρχισαν να τους αποδεκατίζουν με δόρατα και ρόπαλα. Ο χρονικογράφος Δίων ο Κάσσιος αναφέρει ότι οι Ρωμαίοι δεν είχαν κανένα περιθώριο ελιγμών και ούτε μπορούσαν καλά καλά να σηκώσουν τα όπλα τους γιατί ήταν βρεγμένα. Οι χορδές των τόξων έσταζαν νερό και τα βέλη έπεφταν αναιμικά μετά από λίγα μέτρα.

Σε όλο το μήκος της στενής κοιλάδας χιλιάδες έξαλλοι Χηρούσκοι σούβλιζαν τους λεγεωνάριους σαν κοτόπουλα. Το αίμα έτρεχε ποτάμι και οι αδιάκοπες βροντές είχαν βουλώσει τα αφτιά των αμυνόμενων. Κάποια τμήματα μπόρεσαν αρχικά να αντιδράσουν, αλλά στη συνέχεια απομονώθηκαν και σφαγιάστηκαν με τσεκούρια και πέτρινα ρόπαλα.

Ο καθένας προσπαθούσε πλέον να σώσει τον εαυτό του, αλλά ο δρόμος της διαφυγής περνούσε μέσα από τις γραμμές των Γερμανών.

Ο Ουάρος είχε απομείνει σε ένα ξέφωτο προστατευμένος από τους λίγους αξιωματικούς του. Ξεχώριζε από τη λευκή τήβεννο, τον κόκκινο μανδύα και την περικεφαλαία. Έβγαλε μια τελευταία κραυγή, στήριξε το ξίφος του στο χώμα και έπεσε πάνω του. Οι βάρβαροι έβγαλαν μια άγρια ιαχή θριάμβου, πήραν το κεφάλι του, το έβαλαν σε μια λόγχη και το παρουσίασαν στον Αρμίνιο. Κανένας οίκτος δεν υπήρξε για τους τραυματίες και τα γυναικόπαιδα, ενώ οι φύλαρχοι άρχισαν να διαπληκτίζονται για τα λάφυρα.

Η Ρώμη εγκαταλείπει τη Γερμανία

Τα νέα έφτασαν στη Ρώμη και όπως αναφέρει ο Κάσσιος, ο αυτοκράτορας Αύγουστος κτυπούσε το κεφάλι του στον τοίχο και κραύγαζε: «Ουάρε, Ουάρε, δώσε μου πίσω τις λεγεώνες μου».

Πολλά ρωμαϊκά οχυρά στη Γερμανία εγκαταλείφθηκαν υπό τον φόβο μιας επίθεσης των Αλαμανών, αλλά ο Αρμίνιος δεν πέρασε τον Ρήνο. Μάλιστα, το συμβούλιο των γερμανικών φυλών του αφαίρεσε την ηγεσία φοβούμενο την ενίσχυση της επιρροής του, αλλά τον διόρισε ξανά αρχηγό μετά το 16 μ.Χ όταν ο Τιβέριος νίκησε τους Γερμανούς σε μια εκστρατεία αντιποίνων.

Οι Ρωμαίοι αντιμετώπιζαν ταραχές και στην Ιλλυρία και δεν ήθελαν να ανοίξουν δύο μέτωπα. Έτσι, η αυτοκρατορία δεν διατήρησε της κτήσεις της μέχρι τον ποταμό Έλβα με ότι θα σήμαινε αυτό για τη μετέπειτα ιστορία της Ευρώπης.

Ο Αρμίνιος έβαλε τον θεμέλιο λίθο για την ένωση των γερμανικών φυλών, αλλά οι συνθήκες δεν ήταν ώριμες για να πραγματωθεί το όραμά του. Το 19 μ.Χ αναζωπυρώθηκε η διαμάχη των φυλών και ο Αρμίνιος συγκάλεσε το συμβούλιο των γερόντων. Την ημέρα της συνάντησης δεν φορούσε τον αλυσιδωτό του θώρακα και δολοφονήθηκε από έναν ομοεθνή του.

Χρειάστηκε να περάσουν 8 αιώνες για να εμφανιστεί ο αυτοκράτορας Καρλομάγνος και να ολοκληρώσει τον στόχο που είχε βάλει ο Αρμίνιος σε ένα γλιστερό δασικό μονοπάτι.

Πηγή χαρακτηριστικής εικόνας: Wikimediamtx Commons

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Καρλομάγνος, ο θρυλικός βασιλιάς των Φράγκων που ανακηρύχθηκε αυτοκράτορας της αναβιωμένης Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Πολεμούσε για 40 χρόνια και ο στρατός του ήταν εθελοντές που είχαν δικαίωμα στα λάφυρα