Όταν ο Μαντέλα, ως πρόεδρος, συνάντησε τον βασανιστή του, που είχε ουρήσει πάνω του, αντί να του δώσει νερό

του συνεργάτη ιστορικού Κωνσταντίνου Λαγού

Ο Νέλσον Μαντέλα ήταν η ηγετική μορφή στον αγώνα κατά του Απαρτχάιντ στη Νότια Αφρική και ο πρώτος έγχρωμός της πρόεδρος (1994-1999). Υπήρξε ένας ιδιαίτερα ευφυής και χαρισματικός ηγέτης. Από νεαρή ηλικία έδειξε τον χαρακτήρα του δίνοντας μαθήματα αξιοπρέπειας καταφεύγοντας στο χιούμορ.

“Τα πουλιά και τα γουρούνια”

Το 1943 ο 25χρόνος Νέλσον Μαντέλα ήταν ο μοναδικός μαύρος φοιτητής νομικής του Πανεπιστημίου Witwatersrand στη Νότια Αφρική. Αν και δεν είχε επιβληθεί ακόμη το καθεστώς του Απαρτχάιντ, ο Μαντέλα αντιμετώπιζε σε καθημερινή βάση τον ρατσισμό των λευκών καθηγητών και συμφοιτητών του.

Συχνά έτρωγε μόνος του σε συγκεκριμένο τραπέζι στο εστιατόριο της σχολής του αφού οι λευκοί συμφοιτητές του τον απέφευγαν.

Μια μέρα ενώ έμπαινε στο εστιατόριο παρατήρησε ότι στο τραπέζι που καθόταν και έτρωγε ο πιο ρατσιστής καθηγητής του υπήρχε μία άδεια θέση ακριβώς δίπλα του.

Ο Μαντέλα πήγε και έκατσε εκεί. Όλοι οι φοιτητές μέσα στο εστιατόριο πάγωσαν όταν είδαν τι είχε κάνει.

Μετά το αρχικό σοκ, ο καθηγητής κοίταξε τον Μαντέλα και του ζήτησε ευγενικά να φύγει από το τραπέζι, προσθέτοντας ότι «τα πουλιά δεν κάνουν παρέα με τα γουρούνια».

Ο Μαντέλα αποκρίθηκε στον καθηγητή «αφού είναι έτσι, θα πετάξω κάπου αλλού».

Σηκώθηκε και πήγε και έκατσε στο τραπέζι όπου συνήθιζε να τρώει μόνος του…..

Στη φυλακή-κολαστήριο

Το 1964 η κυβέρνηση μειοψηφίας των λευκών της Νότιας Αφρικής τον καταδίκασε σε ισόβια κάθειρξη για τον αγώνα του εναντίον του Απαρτχάιντ. Έμεινε φυλακισμένος για 26 χρόνια μέχρι την απελευθέρωσή του το 1990 από τον τελευταίο λευκό πρόεδρο της Νότιας Αφρικής, Φρέντερικ ντε Κλέρκ.

Τα πρώτα είκοσι χρόνια που ο Μαντέλα ήταν έγκλειστος στις διαβόητες φυλακές στο νησί Ρόμπεν, οι συνθήκες διαβίωσης ήταν απάνθρωπες. Επιπλέον, αυτός και οι άλλοι πολιτικοί κρατούμενοι αγωνιστές κατά του Απαρτχάιντ, υφίστανται σχεδόν καθημερινά εξευτελισμούς και βασανιστήρια από τους δεσμοφύλακες.

Δείτε εδώ πως ο Μαντέλα κατάφερε να επιβιώσει στη φυλακή-κολαστήριο:

«Τρώγε το φαΐ σου, αγάπα το κελί σου, διάβαζε πολύ». Πώς ο Μαντέλα κατάφερε να επιβιώσει στη φυλακή κολαστήριο, μετά την καταδίκη του σε ισόβια

Η φυλάκισή του υπό αυτές τις συνθήκες δεν έκανε τον Μαντέλα να μισήσει τους λευκούς. Μετά την απελευθέρωσή του ξεκίνησε να εργάζεται για τη συμφιλίωση όλων των πολιτών της Νότιας Αφρικής άσχετα με το χρώμα τους.

Αυτός ήταν ο βασικός στόχος του το 1994 όταν εκλέχτηκε ως ο πρώτος έγχρωμος πρόεδρος της Νότιας Αφρικής.

Στο πλαίσιο αυτό ο Μαντέλα διηγούνταν ένα περιστατικό όταν ήταν πρόεδρος της χώρας του και δείχνει πως έβαλε στην άκρη κάθε αρνητικό συναίσθημα που κουβαλούσε από την απάνθρωπη φυλάκισή του προκειμένου να πετύχει το στόχο του για τη συμφιλίωση μαύρων και λευκών.

Το περιστατικό συνέβη το 1994 σ’ ένα εστιατόριο και θυμίζει την αντίστοιχη σκηνή στο εστιατόριο της σχολής του μισό αιώνα πριν.

Η πρόσκληση στο τραπέζι

«Αφού έγινα πρόεδρος, ζήτησα από τους συνοδούς μου να πάμε σ’ ένα εστιατόριο για να φάμε. Καθίσαμε σ’ ένα τραπέζι και ο καθένας μας παρήγγειλε.

Στο μπροστινό τραπέζι καθόταν ένας άντρας που περίμενε να παραγγείλει. Όταν τον σέρβιραν, είπα σ’ ένα στρατιώτη της φρουράς μου: πήγαινε να ζητήσεις από αυτόν τον κύριο να καθίσει μαζί μας.

Ο φρουρός πήγε και του μετέφερε την πρόσκλησή μου. Ο άντρας σηκώθηκε, πήρε το πιάτο του και κάθισε ακριβώς δίπλα μου.

Ενώ έτρωγε τα χέρια του έτρεμαν συνεχώς και δεν σήκωνε το κεφάλι από το πιάτο του. Όταν τελείωσε το φαγητό του με αποχαιρέτησε χωρίς να με κοιτάξει.

Του έσφιξα το χέρι και έφυγε.

Ο φρουρός μου είπε:

«-Μαντίμπα (το όνομα της φυλής του Μαντέλα με το οποίο τον αποκαλούσαν οι κοντινοί του άνθρωποι ως ένδειξη σεβασμού), ο κύριος αυτός πρέπει να ήταν πολύ άρρωστος. Τα χέρια του δεν σταμάτησαν καθόλου να τρέμουν όσο έτρωγε.

Του απάντησα:

«-Απολύτως όχι! Ο λόγος για το τρέμουλό του είναι άλλος. Αυτός ο άντρας ήταν δεσμοφύλακας της φυλακής όπου ήμουν έγκλειστος. Αφού με βασάνισε, ούρλιαξα και έκλαψα ζητώντας λίγο νερό και ήρθε με ταπείνωσε, με κορόιδεψε και αντί να μου δώσει νερό, ούρησε στο κεφάλι μου.

Δεν είναι άρρωστος, φοβόταν ότι εγώ, τώρα ως πρόεδρος της Νότιας Αφρικής θα τον έστελνα στη φυλακή και θα του έκανα ό,τι μου έκανε.

Αλλά δεν είμαι έτσι, αυτή η συμπεριφορά δεν είναι μέρος του χαρακτήρα, ούτε της ηθικής μου.

«Τα μυαλά που ζητούν εκδίκηση καταστρέφουν τα κράτη, ενώ αυτά που επιδιώκουν τη συμφιλίωση χτίζουν έθνη. Βγαίνοντας από τη φυλακή, ήξερα ότι αν δεν άφηνα πίσω μου όλο τον θυμό, το μίσος και την αγανάκτηση, θα ήμουν ακόμα φυλακισμένος».