Όταν ο ελληνικός Τύπος κατακλύστηκε από διαφημίσεις ηλεκτρικών συσκευών. Ποια “σταρ” της μαγειρικής διαφήμιζε κουζίνες; Τα σλόγκαν και οι υπερβολές

Τη δεκαετία του ’50 η Ελλάδα εισέρχεται στη μεταπολεμική περίοδο. Ο πληθυσμός της πρωτεύουσας αυξάνεται και η αντιπαροχή μεταμορφώνει την πόλη.

Το όνειρο της απόκτησης ενός διαμερίσματος γίνεται στόχος ζωής για τους κατοίκους όχι μόνο της Αθήνας αλλά και όλων των μεγάλων πόλεων. Γρήγορα το ηλεκτρικό ρεύμα μπαίνει στα σπίτια και αλλάζει την καθημερινότητα των πολιτών.

Κουζίνες, ψυγεία και ηλεκτρικές σκούπες γεμίζουν τα σπίτια και δίνουν καινούργιο ρυθμό στη ρουτίνα.

Σημαντικό ρόλο σε αυτή την αλλαγή παίζουν οι διαφημίσεις που κατακλύζουν τον Τύπο και ενημερώνουν για τα νέα τεχνολογικά προϊόντα.

Λίγο πριν “έρθει” το ρεύμα

Τα πρώτα ψυγεία που εξόπλισαν τα νοικοκυριά ήταν τα ψυγεία πάγου. Παριάστηκαν σε διαφημίσεις με σκίτσα, στα οποία ο πάγος που αποθήκευαν παρομοιαζόταν με τον πάγο των Άλπεων.

Και εγένετω φως…

Τα επόμενα χρόνια ο “πολιτισμός μπήκε στα σπίτια” με τα ηλεκτρικά ψυγεία. Το σύνθημα της θρυλικής ΙΖΟΛΑ ακολουθούσε τις διαφημίσεις της για πολλές δεκαετίες. Η εταιρεία παρουσίασε το πρώτο ψυγείο ελληνικής κατασκευής το 1952 και από τότε η φίρμα κατέλαβε την πρώτη θέση στις πωλήσεις ηλεκτρικών συσκευών, ξεπερνώντας σε μερίδια το 48% έως και τα μέσα της δεκαετίας 1990.

H Iζόλα σε αυτή τη διαφήμιση παρουσίαζε τα χαρακτηριστικά του ψυγείου:

Ήταν “κλειστού τύπου”, τελείως αθόρυβο, διέθετε στεγανότητα και μόνωση, στο εσωτερικό δεν σκούριαζε και όπως έλεγε η διαφήμιση, κατανάλωνε 420 δρχ το 24ώρο.

“Τροφόσπιτο Ρημ. Είναι αυτό που οι άλλοι ονομάζουν ψυγείο”, έλεγε η καταχώρηση. Στη διαφήμιση της η εταιρεία στην προσπάθεια της να διαφοροποιήσει τα προϊόντα της και να τα κάνει πρωτότυπα και ελκυστικά “γεννούσε” καινούργιες λέξεις. Έτσι ονόμασε το δικό της ψυγείο “τροφόσπιτο”.

“Το ψυγείο Ρημ είναι τεράστιο. Αρχοντικό και μοντέρνο, διώροφο, δίπορτο. Τέλεια διαρρυθμισμένο εσωτερικά.

Στέρεα οικοδομημένο: έχει χαλύβδινο θάλαμο. Έχει αυτόματη ψύξη, χωρίς να πατήσετε κανένα κουμπί. Αλλά προπαντός είναι μεγάλο ψυγείο. Ένα πραγματικό τροφόσπιτο”, περιέγραφε στη διαφήμιση.

Οι σταρ της εποχής τέθηκαν στην υπηρεσία της προώθησης των νέων συσκευών. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η διαφήμιση για την κουζίνα Πίτσος, που αξιοποίησε την διάσημη τότε συγγραφέα βιβλίων μαγειρικής, Χρύσα Παραδείση για να πείσει τους καταναλωτές να την αποκτήσουν.

Η Χρύσα Παραδείση ήταν για χρόνια ο γευστικός σύμβουλος κάθε σπιτιού. Με τις συνταγές της στήριξε δεκάδες προϊόντα και βοήθησε χιλιάδες νοικοκυριά να μάθουν τα απολαυστικά μυστικά της κουζίνας. Ό,τι έλεγε ήταν εγγύηση επιτυχίας. Γι΄αυτό και διαφημιστές την εμπιστεύονταν για να προωθήσουν τα προϊόντα τους.

Έγραφε η ολοσέλιδη καταχώρηση:

Η κυρία Χρύσα Παραδείση συγγραφεύς των γνωστών βιβλίων μαγειρικής-ζαχαροπλαστικής και συντάκτις των στηλών μαγειρικής του περιοδικού Γυναίκα και της εφημερίδος Έθνος λέγει δια την κουζίνα Πίτσος:

“Εχρησιμοποίησα την κουζίνα Πίτσος και βρίσκω ότι είναι ένα θαυμάσιο εργαλείο στα χέρια της Νοικοκυράς, που την βοηθά να έχει πάντα επιτυχία στα γλυκά και τα φαγητά της…”

Ένα βήμα προς… τη χειραφέτηση της γυναίκας

“Πολλοί νομίζουν ότι η χειραφέτηση της γυναίκας έρχεται από τη στιγμή που θα αρχίσει να εργάζεται. Λάθος. Η χειραφέτηση της γυναίκας έρχεται όταν απαλλαγεί από το άγχος της μπουγάδας”, έγραφε η διαφήμιση της Valiant για το πλυντήριο της. Οι διαφημιστές θέλησαν να πείσουν τις “ελληνίδες νοικοκυρές” ότι μόνο με το πάτημα ενός κουμπιού ξεμπερδεύουν από τα πλυσίματα και απελευθερώνονται. Η εταιρεία μάλιστα στην προσπάθεια της αυτή χρησιμοποίησε κοινωνικά μηνύματα, έννοιες και δικαιώματα που μόλις είχαν θεσμοθετηθεί για τις γυναίκες στην Ελλάδα.

 Προϊόντα Ποιότητος παγκοσμίου προτιμήσεως

Η Hoover σε μία διαφήμιση παρουσίαζε τρία διαφορετικά προϊόντα. Το καθένα είχε τη φωτογραφία του και μία μικρή λεζάντα που περιέγραφε τα… αποτελέσματα τους. Η ηλεκτρική σκούπα ήταν “μοναδική”, τα πλυντήρια “σούπερ” και η παρκετέζα ήταν σίγουρα “εύχρηστη”.

Στη διαφήμιση η σκούπα παρουσιαζόταν ως  “μοναδική ηλεκτρική σκούπα που σκουπίζει ενώ συγχρόνως χτυπά και απορροφά. Δεν καταλαμβάνει χώρο”.

Για τα “τέλεια πλυντήρια” της έγραφε ότι πλένουν απαλά και γρήγορα χωρίς να φθείρουν τα ρούχα”

Η “πλέον εύχρηστη παρκετέζα για πατώματα, μωσαϊκά και έπιπλα ακόμη έκανε τέλειο γυάλισμα σε ελάχιστο χρόνο”.

Οι διαφημίσεις ηλεκτρικών ειδών ήταν σημαντικές για την προώθηση προϊόντων που άλλαξαν την καθημερινότητα και συντέλεσαν στον εκσυγχρονισμό της ελληνικής κοινωνίας αλλά και στην βελτίωση της υγιεινής. Οι τροφικές δηλητηριάσεις από χαλασμένα τρόφιμα περιορίστηκαν σε τεράστιο βαθμό και η διατροφή άλλαξε καθώς πλέον μπορούσε να γίνει καλύτερη συντήρηση τροφίμων.

Αναπόφευκτα επηρεάστηκε θετικά και η πρωτογενής παραγωγή καθώς πολλαπλασιάστηκαν τα προϊόντα προς κατανάλωση, που ανταποκρίθηκαν στις νέες συνθήκες.

Οι ηλεκτρικές συσκευές έκαναν πιο εύκολη τη ζωή της νοικοκυράς και σύντομα ειδικά το ψυγείο έγινε “πεδίο μάχης” με τις περίφημες νυχτερινές επιδρομές στο ταψί με τα γλυκά. Τότε βγήκε και η φράση που εκτόξευαν απειλητικά οι μανάδες στα παιδιά που το παράκαναν: “θα βάλω λουκέτο στο ψυγείο και θα το κλειδώνω”.

Η Ελλάδα σταδιακά αλλά σταθερά, άλλαζε καθώς η οικονομία βελτιωνόταν. Από τα παιδιά που μεγάλωναν με πείνα, όδευε στην εποχή της παιδικής παχυσαρκίας.

Όσο για την ηλεκτρική κουζίνα, ο ρόλος της στον πλουραλισμό του διαιτολογίου ήταν καταλυτικός αφού ο φούρνος πρόσθεσε πολλές συνταγές στο οικογενειακό τραπέζι, όπως για παράδειγμα το παστίτσιο, που μέχρι τότε για να το απολαύσει μαι οικογένεια έστελνε το ταψί στο φούρνο της γειτονιάς. Σταδιακά σταμάτησαν και οι πυρκαγιές που προκαλούσαν τα πετρογκάζ εξαιτίας της κακής συντήρησης.

Διαβάστε επίσης στη “ΜτΧ”: Η θρυλική εταιρεία ηλεκτρικών ΙΖΟΛΑ που κυριάρχησε για 50 χρόνια στην ελληνική αγορά, επιστρέφει. Ιδρύθηκε από έναν φτωχό Θηβαίο και κατάφερε να πουλάει 800.000 συσκευές ετησίως. Δείτε τις παλιές διαφημίσεις της