“Όποιος πηδάει πολλά παλούκια κάποιο θα του κάτσει στον….”. Ξέρετε πώς βγήκε η φράση από ένα διεστραμμένο παιχνίδι;

Σήμερα με αυτή τη φράση εννοούμε τον ριψοκίνδυνο ή τον αμφιβόλου ηθικής άνθρωπο ο οποίος έπεσε θύμα των ίδιων του των ενεργειών. Ποιες είναι όμως οι ρίζες του περίεργου αυτού ρητού;

Σύμφωνα με τον έγκριτο συγγραφέα Τάκη Νατσούλη ο αυτοκράτορας Νέρωνας είχε εμπνευστεί, ανάμεσα στα άλλα, ένα απάνθρωπο και επικίνδυνο παιχνίδι για να διασκεδάζει στην αρένα. Το παιχνίδι ονομαζόταν «πήδημα των λογχών».

Μια σειρά από λόγχες καρφώνονταν βαθιά στο έδαφος με την αιχμή προς τα πάνω.

Οι άτυχοι συμμετέχοντες, οι λεγόμενοι «λογχισταί» ήταν υποχρεωμένοι να τις πηδούν χωρίς να τις αγγίζουν. Όσοι όμως παρέσυραν τις λόγχες, οι παρατηρητές που ήταν κάτι σαν κριτές, τους κάρφωναν με τις λόγχες.

Το θανατηφόρο αυτό «άθλημα» μεταφέρθηκε αργότερα και στο Βυζάντιο, με την ονομασία «πάλοι» δηλαδή παλούκια. Με τον καιρό όμως η συμμετοχή έγινε εκούσια. Ωστόσο ο κίνδυνος σοβαρού ή και θανάσιμου τραυματισμού ήταν πολύ σοβαρός, καθώς οι λόγχες αντικαταστάθηκαν από πυκνές σειρές μυτερών παλουκιών. Ένας λάθος υπολογισμός μπορούσε πολύ εύκολα να αποβεί μοιραίος.

Όπως κάθε άθλημα ανά τους αιώνες έτσι και αυτό έγινε αντικείμενο στοιχηματισμού.

Τα ποσά τα οποία παίζονταν σε κάθε αγώνα ήταν τεράστια.

Επί εποχής του αυτοκράτορα Κωνσταντίνου του Μονομάχου, τρεις ήταν οι διάσημοι αθλητές, ο Αμάραντος, ο Λαγόνης και ο Φρύλιχος. Είχαν συμμετάσχει σε εκατοντάδες αγώνες χωρίς να τους συμβεί το παραμικρό. Ωστόσο, σκοτώθηκαν και οι τρεις σε αγώνες που διεξήχθησαν μπροστά στον αυτοκράτορα. Είχαν πηδήσει πολλούς «πάλους», αλλά κάποιος απέβη μοιραίος….

Νίκος Γιαννόπουλος

ιστορικός