Οι θεραπείες ηλεκτροσόκ που εφαρμόστηκαν στους στρατιώτες του Α’Π.Π. Οι ψυχίατροι τους αντιμετώπιζαν ως λιποτάκτες

Κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου εκατοντάδες στρατιώτες εμφάνισαν ψυχοσωματικά προβλήματα, λόγω της έκθεσής τους στη βαρβαρότητα των πολεμικών συγκρούσεων. Το φαινόμενο ονομάστηκε “σύνδρομο της οβίδας” ή “σοκ βομβαρδισμού” και απασχόλησε έντονα τα αντιμαχόμενα κράτη. 

Οι στρατιώτες επέστρεφαν τραυματισμένοι, σωματικά και ψυχικά, και δήλωναν απρόθυμοι να επιστρέψουν στο μέτωπο. Καθώς, όμως, ο πόλεμος εξελισσόταν, έπρεπε να βρεθεί λύση άμεσα. Έτσι, επιστρατεύτηκε η ψυχιατρική κοινότητα των εμπλεκόμενων κρατών, η οποία υποσχέθηκε να κάνει τους στρατιώτες ξανά ετοιμοπόλεμους.

Στις περισσότερες περιπτώσεις οι μέθοδοι που εφαρμόστηκαν στον τραυματισμένο ψυχισμό εκατοντάδων νεαρών ανδρών, ήταν κτηνώδεις και βάναυσες.

Η “θεραπεία Kaufmann”

Η πιο συνηθισμένη μέθοδος που εφάρμοζαν οι ψυχίατροι από την Αυστρία, τη Γερμανία, τη Γαλλία και τη Μ. Βρετανία ήταν η χρήση δυνατού ηλεκτρικού ρεύματος, που στόχο είχε να προκαλέσει τόσο μεγάλο πόνο στους ασθενείς ώστε να τους αναγκάσει να εγκαταλείψουν τα συμπτώματά τους. Πίστευαν, για παράδειγμα, ότι αν ένας στρατιώτης είχε χάσει την φωνή του, από το “σοκ βομβαρδισμού”, με ισχυρό ηλεκτροσόκ θα μπορούσε να ξαναμιλήσει και κατά συνέπεια θα απαλασσότταν  από το σύμπτωμα που τον καθιστούσε ανήμπορο να πολεμήσει.

Μία από τις διασημότερες και πιο επώδυνες “θεραπείες” της περιόδου ήταν η “θεραπεία Kaufmann”, την οποία εμπνεύστηκε ο Γερμανός ψυχίατρος, Fritz Kaufmann, και συνδύαζε έντονα ηλεκτροσόκ σε φαινομενικά παραλυμένα άκρα με φωναχτά παραγγέλματα για εκτέλεση στρατιωτικών ασκήσεων. Σε περίπτωση που το ηλεκτροσόκ δεν είχε άμεσο αποτέλεσμα, αυξανόταν η τάση του ρεύματος και τοποθετούνταν ειδικά καλώδια στις θηλές ή τα γεννητικά όργανα των ασθενών.

Μετά την εξαιρετικά επώδυνη θεραπεία εξαφανιζόταν το τρέμουλο και οι συσπάσεις των ασθενών στρατιωτών. Οι περισσότεροι που υποβλήθηκαν στη θεραπεία Kaufmann αναγκάστηκαν να ομολογήσουν ότι ξεπέρασαν τα συμπτώματά τους και στάλθηκαν πίσω στο μέτωπο ενώ αρκετοί ήταν και εκείνοι που ξεψύχησαν κατά τη διαδικασία. Στην πραγματικότητα, άνθρωποι χωρίς εμπειρία του μετώπου, πρώτα τους βασάνιζαν και μετά τους έστελναν σε σίγουρο θάνατο

Οι ψυχίατροι δεν έβλεπαν ασθενείς αλλά λιποτάκτες

Για τους ψυχίατρους, ο πόλεμος δεν προκαλούσε νευρικές διαταραχές, αλλά πυροδοτούσε μια προδιάθεση για ψυχική διαταραχή. θα το πάθαιναν δηλαδή και εν καιρώ ειρήνης!

Η άποψη ότι οι άνθρωποι που υπέφεραν από το “σύνδρομο της οβίδας” ήταν κατώτεροι, εκφυλισμένοι ή πολύ ευαίσθητοι ήταν πολύ δημοφιλής στους στρατιωτικούς ψυχιάτρους. Γι’ αυτό και συχνά τους αποκαλούσαν “νευρωτικούς του πολέμου”. Το ηλεκτροσόκ και οι παρόμοιες βάρβαροι μέθοδοι που επιστρατεύτηκαν για να συνετίσουν τους ασθενείς στρατιώτες είχαν τις ρίζες τους σε αυτή την ατεκμηρίωτη πεποίθηση.

Οι ψυχίατροι των αντιμαχόμενων κρατών στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, δεν πίστευαν ούτε είχαν στόχο να θεραπεύσουν τους “υποτιθέμενους ασθενείς”. Αντιθέτως σκοπό είχαν να ξεσκεπάσουν αυτούς που εκ των προτέρων θεωρούσαν φυγόπονους και λιποτάκτες.

Για τον Σίγκμουντ Φρόιντ, αυτοί οι γιατροίλ ήταν τα “μετόπισθεν πολυβόλα”, καθώς έθεσαν τα πολεμικά συμφέροντα πάνω από την ψυχική και σωματική ευημερία των ασθενών τους και έστειλαν στο πεδίο της μάχης ψυχικά διαταραγμένους στρατιώτες.

Τα χρόνια που ακολούθησαν τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, αντίστοιχες βάναυσες θεραπείες εφαρμόστηκαν σε εκατοντάδες ψυχικά ασθενείς ανά τον κόσμο. Από χειρουργικές επεμβάσεις, χωρίς τη συναίνεση των πασχόντων και με σκοπό την αφαίρεση του “μολυσμένου οργάνου” μέχρι και την εκτεταμένη χρήση λοβοτομής, που έφτασε μέχρι τη σύγχρονη εποχή.

Ο γιατρός που υπέβαλλε σε ηλεκτροσόκ εκατοντάδες ομοφυλόφιλους στρατιώτες για να “θεραπευτούν”. Τους έκανε υποχρεωτική αλλαγή φύλλου που μερικές φορές δεν ολοκλήρωνε!

Οι λοβοτομές στην Ελλάδα σε σχιζοφρενείς και μανιοκαταθλιπτικούς. Πόσοι έγιναν φυτά και πόσοι πέθαναν. Σε ποια νοσοκομεία έγιναν οι επεμβάσεις