Οι συνωμοσιολόγοι υιοθετούν συχνά μυθικές αιτίες του καρκίνου. Τι δείχνει έρευνα

Οι άνθρωποι που πιστεύουν σε συνωμοσίες και πέφτουν θύματα (κυρίως διαδικτυακής) παραπληροφόρησης ή όσοι προτιμούν τις εναλλακτικές ιατρικές θεραπείες, είναι πιθανότερο να υιοθετούν επίσης διάφορες μυθικές και όχι πραγματικές αιτίες του καρκίνου, σύμφωνα με μια νέα ισπανική έρευνα.

Τα ευρήματα, σύμφωνα με τους επιστήμονες, αναδεικνύουν τη δυσκολία που αντιμετωπίζει η κοινωνία στο να διακρίνει την πραγματική αιτιολογία του καρκίνου από φαντασιακές και ανύπαρκτες αιτίες, κάτι που εν πολλοίς οφείλεται στην εξάπλωση της σχετικής παραπληροφόρησης κυρίως μέσα από τις πλατφόρμες των διαφόρων μέσων κοινωνικής δικτύωσης, οι οποίες έχουν δώσει «βήμα» σε ποικίλες υπερβολές, ψευδοεπιστημονικές θεωρίες και ανοησίες.

Ο καρκίνος αποτελεί βασική αιτία θανάτου παγκοσμίως και εκτιμάται ότι σχεδόν τα μισά περιστατικά θα μπορούσαν να προληφθούν μέσω έγκαιρων αλλαγών στον τρόπο ζωής και εμβολιασμού (π.χ. κατά του ιού HPV). Η παραπληροφόρηση σχετικά με τις αιτίες του καρκίνου δυστυχώς μπορεί να οδηγήσει τους ανθρώπους να αρνηθούν τα κατάλληλα προληπτικά μέτρα και να λάβουν λανθασμένες ιατρικές αποφάσεις.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τη δρ Λάουρα Κόστας του Ερευνητικού Προγράμματος Επιδημιολογίας του Καρκίνου στο Καταλανικό Ινστιτούτο Ογκολογίας στη Βαρκελώνη, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο βρετανικό ιατρικό περιοδικό «British Medical Journal» (BMJ), μελέτησαν τις αναρτήσεις και συζητήσεις σε διάφορες online πλατφόρμες σχετικά με τις πεποιθήσεις αναφορικά με τις αιτίες του καρκίνου. Συνολικά αξιολογήθηκαν οι απόψεις σχεδόν 1.500 ατόμων, εκ των οποίων 209 ήταν αντιεμβολιαστές, 112 υπέρμαχοι της εναλλακτικής ιατρικής στη θέση της συμβατικής, ενώ 62 είχαν άλλες ακραίες συνωμοσιολογικές πεποιθήσεις.

Ως πραγματικές αιτίες των διαφόρων μορφών της νόσου θεωρήθηκαν το κάπνισμα, η κατανάλωση αλκοόλ, η μικρή έως μηδαμινή σωματική άσκηση/δραστηριότητα, το κάψιμο από τον ήλιο, το οικογενειακό ιστορικό καρκίνου, η λοίμωξη από HPV, η παχυσαρκία κ.α. Ως μυθικές αιτίες του καρκίνου θεωρήθηκαν η χρήση κινητών τηλεφώνων ή φούρνων μικροκυμάτων, η κατανάλωση τροφών με τεχνητές γλυκαντικές ουσίες/πρόσθετα ή γενετικά τροποποιημένών τροφίμων, η χρήση χημικών προϊόντων καθαρισμού, η διαβίωση κοντά σε γραμμές δικτύου ηλεκτρισμού, το στρες κ.α.

Είναι αξιοσημείωτο ότι σχεδόν οι μισοί συμμετέχοντες (45%), άσχετα με το αν είχαν ροπή στη συνωμοσιολογία ή όχι, συμφώνησαν με τη δήλωση «φαίνεται πως το καθετί προκαλεί καρκίνο». Αυτό δείχνει, κατά τους ερευνητές, ότι η κοινωνία δυσκολεύεται να ξεχωρίσει τις πραγματικές από τις μυθικές αιτίες του καρκίνου. Πέραν αυτού, οι συνωμοσιολόγοι/αντιεμβολιαστές/εναλλακτικοί διαπιστώθηκε ότι τείνουν σε μεγαλύτερο ποσοστό να πιστεύουν στις μυθικές από ό,τι στις πραγματικές αιτίες της νόσου.