Oι σκληροτράχηλοι Μαορί χορεύουν Χάκα μπροστά στον Βασιλιά Γεώργιο Β’. Πήραν το βάπτισμα του πυρός στην Ελλάδα και πολέμησαν τους Γερμανούς σε Όλυμπο και Κρήτη

Στη φωτογραφία βλέπουμε στρατιώτες του Νεοζηλανδικού τάγματος Μαορί να χορεύουν τον τελετουργικό χορό χάκα για τον εξόριστο βασιλιά της Ελλάδας Γεώργιο Β΄ στο Χελγουάν της Αιγύπτου, τον Ιούνιο του 1941.

Το τάγμα είχε μόλις φτάσει στη Μέση Ανατολή προερχόμενο από την Κρήτη, όπου πολέμησε σκληρά τους Γερμανούς εισβολείς. Οι Μάορι είχαν έναν ξεχωριστό λόγο να αντιμετωπίσουν τους Γερμανούς. Το χρώμα και η φυλή τους στη ρατσιστική κλίμακα των Ναζί, τους κατέτασσε μαζί με τους Ρώσους στην τελευταία βαθμίδα του ανθρώπινου γένους, στους “υπανθρώπους» (untermenschen). Συνολικά 16.000 Μαορί πολέμησαν το ναζισμό στην Ευρώπη και απέκτησαν εξαιρετική φήμη ως γενναίοι στρατιώτες.

Το τάγμα ιδρύθηκε το 1939, λίγο καιρό μετά την έναρξη του πολέμου. Οι πιέσεις για τη δημιουργία αυτής της μονάδας είχαν ξεκινήσει αρκετούς μήνες πριν. Πρωτεργάτης και κύριος εκφραστής της ιδέας ήταν ο Apirana Ngata.

Ωστόσο δεν συμφωνούσαν όλοι οι Μαορί να πολεμήσουν στο πλευρό της Μεγάλης Βρετανίας, η οποία είχε εισβάλλει και καταλάβει τα εδάφη τους. H συμμετοχή τους στον πόλεμο όμως αντιμετωπίστηκε ως θρησκευτικό καθήκον. Η εκπαίδευση τους, από το δημοτικό σχεδόν, είχε ως στόχο να γίνουν καλοί πολεμιστές. Ήταν δυναμικοί, άφοβοι και αφοσιωμένοι στρατιώτες.

Παρά τις ενστάσεις, η κυβέρνηση της Νέας Ζηλανδίας στις 4 Οκτωβρίου 1940 ενέκρινε τη δημιουργία ενός τάγματος Μαορί. Διοικητής ανέλαβε αρχικά ο ταγματάρχης G. Dittmer. Το τάγμα είχε 900 άνδρες εκ των οποίων οι 146 ήταν αξιωματικοί.

Τον Ιούλιο του 1940 το τάγμα έφτασε στη Νότια Αγγλία και τέθηκε υπό τις διαταγές του ταξιάρχου Harold Barrowclough. Οι Μαορί ήταν ατρόμητοι και είχαν την φιλοσοφία ότι δεν εγκαταλείπουν τις θέσεις μάχης. Τον Οκτώβριο του 1940 ήταν έτοιμοι να βρεθούν στην πρώτη γραμμή του μετώπου.

Οι Μαορί πήραν το βάπτισμα του πυρός στην Ελλάδα

To τάγμα αποβιβάστηκε στις 3 Μαρτίου 1941 στην Αίγυπτο και συνενώθηκε  με το 27^ο τάγμα πεζικού του Βρετανικού στρατού κοντά στο Κάιρο. Επόμενη στάση ήταν ένα κέντρο εκπαίδευσης στην Αλεξάνδρεια, από όπου πήραν την εντολή να αναχωρήσουν για την Ελλάδα.

Το τάγμα Μαορί αναπτύχθηκε στα ελληνο-γιουγκοσλαβικά σύνορα λίγες ημέρες πριν από την έναρξη της Γερμανικής εισβολής. Το βρετανικό τάγμα είχε αναλάβει την υπεράσπιση της Βόρειας πλευράς της Κατερίνης και είχε παραταχθεί έτσι ώστε να μπορεί να συμπτυχθεί στον Όλυμπο και να συνενωθεί με τους Αυστραλούς.

Με τη κατάληψη της Θεσσαλονίκης η Βρετανική διοίκηση διέταξε το τάγμα των Μαορί να υπερασπιστεί το  φαράγγι του Μαυρονερίου. Οι Μαορί  δημιούργησαν γραμμή  άμυνας 4 χιλιομέτρων. Αντιλήφθηκαν ότι ο εχθρός ήταν κοντά, όταν ένα γερμανικό αναγνωριστικό έκανε κύκλους πάνω από τον τομέα ευθύνης τους.

Η μάχη στο φαράγγι του Μαυρονερίου

Η γερμανική επίθεση ξεκίνησε στις 15 Απριλίου. Το τάγμα υπερασπίστηκε το φαράγγι επί 48 ώρες, αποκρούοντας όλες τις επιθέσεις των Γερμανών.  Η άμυνα του τάγματος ήταν περιορισμένη, καθώς η αποστολή του δεν ήταν να ανακόψει τη προέλαση των Γερμανών, αλλά να την καθυστερήσει όσο μπορούσε. Λίγες μέρες μετά έφτασαν στο στενό των Θερμοπυλών. Αν και άρχισαν να οχυρώνουν την περιοχή το Βρετανικό αρχηγείο διέταξε να εγκαταλείψουν την ηπειρωτική Ελλάδα. Αυτή η μάχη είχε χαθεί.

To τάγμα έφτασε στην Αθήνα την 24^η Απριλίου κι αμέσως άρχισε να καταστρέφει οπλισμό και οχήματα για να  μην πέσουν στα χέρια των Γερμανών. Η επόμενη εντολή ήταν η μεταφορά τους στην Κρήτη. Αποστολή τους ήταν να υπερασπιστούν το νησί στην επερχόμενη γερμανική εισβολή. Οι Μαορί θα λάμβαναν μέρος σε μια από τις πιο θρυλικές μάχες του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου. Στη μάχη της Κρήτης. Οι απώλειες τους μέχρι τότε ήταν δέκα νεκροί και 81 αιχμαλώτοι.

Η δράση των Μαορί στη Κρήτη

Το τάγμα των Μαορί ήταν από τις κύριες μονάδες που συμμετείχαν στην επίθεση των συμμάχων για την ανακατάληψη του αεροδρομίου Μάλεμε. Ωστόσο αναγκάστηκε να αποσυρθεί καθώς οι απώλειες έφτασαν τους 33 νεκρούς. Τις επόμενες μέρες επιτέθηκαν σε ένα τάγμα ορεινών καταδρομών του γερμανικού στρατού. Οι απώλειες των γερμανών, σύμφωνα με Βρετανικές πηγές, ανήλθαν  σε 80  νεκρούς  έναντι μόλις 4 νεκρών Μαορί.

Η μάχη της Κρήτης ολοκληρώθηκε στις 29 Μαΐου και πάνω από 16.000 Βρετανοί στρατιώτες εγκατέλειψαν το νησί, ωστόσο τουλάχιστον 12.000 συνελήφθησαν αιχμάλωτοι από τους Γερμανούς συμπεριλαμβανομένων και 71 στρατιωτών του τάγματος Μαορί. Οι απώλειες του νεοζηλανδικού τάγματος στη διάρκεια της μάχης της Κρήτης ανήλθαν σε 74 νεκρούς.

Οι Μαορί για πρώτη φορά πολέμησαν κάτω από συνθήκες άγνωστες σε αυτούς. Ωστόσο έδειξαν υψηλό βαθμό προσαρμογής και αποφασιστικότητα.

H δράση του στη Βόρεια Αφρική και η συμμετοχή του στη δεύτερη μάχη του ελ Αλαμείν

Στη Βόρεια Αφρική έλαβαν μέρος στη θρυλική μάχη του Ελ Αλαμέιν, όπου σημειώθηκε η πρώτη μεγάλη νίκη των συμμάχων στο Αφρικανικό μέτωπο. Ο Ρόμελ αναγνώρισε τη μαχητική τους αξία.

Στις 23 Οκτωβρίου οι Νεοζηλανδοί πήραν εντολή να διεισδύσουν πίσω από τι γραμμές των Γερμανών. Το τάγμα Μαορί διακρίθηκε στην επιχείρηση Supercharge και στην  κατάληψη  των περιοχών Munassib και στο Miteiriya Ridge. Οι άντρες του τάγματος πολέμησαν πολύ σκληρά και υπέστησαν τεράστιες απώλειες κυρίως κατά τη διάρκεια των γερμανικών επιθέσεων,  τις οποίες αντιμετώπισαν επί 2 ημέρες.

Η δράση στην Ιταλία

Το 1943 το τάγμα Μαορί έφτασε στην Ιταλία ενώ η χώρα είχε παραδοθεί άνευ όρων στους συμμάχους. Οι Γερμανοί όμως μάχονταν σκληρά. Η πιο σημαντική μάχη έγινε στο Μόντε Κασσίνο.

Το Μόντε Κασσίνο ήταν πολύ ισχυρά οργανωμένο και γεμάτο ναρκοπέδια. Ο Νεοζηλανδός διοικητής υποστράτηγος Φρέιμπεργκ ζήτησε πριν γίνει οργανωμένη επίθεση, να υπάρξει σφοδρός εναέριος βομβαρδισμός των γερμανικών θέσεων. Η αεροπορική επιδρομή δεν προκάλεσε σοβαρές απώλειες στους γερμανούς, αλλά κυρίως στο ίδιο το Μοναστήρι.

Το τάγμα επιτέθηκε στο σιδηροδρομικό σταθμό της πόλης στις 17-18 Φεβρουαρίου 1944, ωστόσο η επίθεση απέτυχε κυρίως λόγω της έλλειψης τεθωρακισμένων. Υπολογίζεται ότι πάνω από 150-200 άντρες του τάγματος σκοτώθηκαν, στη διάρκεια της μάχης. Λόγω των βαριών απωλειών που είχαν υποστεί οι Νεοζηλανδοί κομάντος αναγκάστηκαν να αποσυρθούν τον Απρίλιο του 1944.

Το Μόντε Κασσίνο καταλήφθηκε τελικά από το Πολωνικό στρατό το Μάιο. Το τάγμα επέστρεψε στη πρώτη γραμμή τον Ιούλιο του 1944 και έφτασε στα περίχωρα της Φλωρεντίας. Τον Απρίλιο του 1945 οι Μαορί προέλασαν στους ποταμούς Senio, Santerno, Sillaro, Idice και Po Rivers  χωρίς να συναντήσουν ισχυρή αντίσταση. Οι γερμανικές δυνάμεις στην Ιταλία παραδόθηκαν στις 7 Μαΐου 1945.

Η εκστρατεία του τάγματος στην Ιταλία κόστισε 233 νεκρούς και πάνω από 800 τραυματίες. Οι συνολικές απώλειες του τάγματος από το 1940-1945 ανήλθαν σε 649 νεκρούς και 1.712 τραυματίες.

Το τάγμα Μαόρι θεωρήθηκε όχι αδίκως από πολλούς νεοζηλανδούς αξιωματικούς ως η καλύτερη μονάδα του Νεοζηλανδικού στρατού στο Β παγκόσμιο πόλεμο. Ο Φρέιμπεργκ δήλωσε για τη δράση του «Κανένα πεζικό δεν είχε πιο διακεκριμένο ρεκόρ, ή είδε περισσότερες μάχες, ή, δυστυχώς, είχε τόσο μεγάλα θύματα, όπως το τάγμα Μαορί».

Αρχική φωτογραφία: Εγκυκλοπαίδεια Ν. Ζηλανδίας

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Πως κατέληξαν στα χέρια Ευρωπαίων «συλλεκτών» τα κεφάλια των νεκρών Μαορί. Οι ιθαγενείς τα έβραζαν και τα ξέραιναν στον ήλιο