Οι σκληρές μάχες των Ελλήνων στο Σκρα, τη Δοϊράνη και το Καϊμακτσαλάν. Πως καθόρισαν το Μακεδονικό Μέτωπο και οδήγησαν στην επικράτηση των συμμάχων στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Νέα εκπομπή

Οι μάχες της Στρατιάς της Ανατολής στο Μακεδονικό Μέτωπο στη «Μηχανή του Χρόνου» με τον Χρίστο Βασιλόπουλο, τη Δευτέρα 22 Απριλίου στις 21.00 από το COSMOTE HISTORY.

Στο τρίτο και τελευταίο μέρος της έρευνας με θέμα τη στρατιά της Ανατολής στη Θεσσαλονίκη η “Μηχανή του Χρόνου” αναδεικνύει τις μεγάλες μάχες του μακεδονικού μετώπου, μέσα από τις οποίες δοξάστηκαν τα ελληνικά στρατεύματα.

Παράλληλα όμως καταγράφονται και οι προσπάθειες των Σέρβων  να πάρουν πίσω την πατρίδα τους από τους Βούλγαρους και τους Γερμανούς, στις παγωμένες πλαγιές του Καϊμακτσαλάν και στο Ντόμπρο Πόλε. Μάχες που δεν είχαν ιστορικό προηγούμενο γιατί έγινενα σε υψόμετραο 2.500 μέτρα. Οι  μάχες αυτές είχαν χιλιάδες απώλειες αλλά καθόρισαν την εξέλιξη του μακεδονικού μετώπου και οδήγησαν τους βούλγαρους σε συνθηκολόγηση. Ήταν η πρώτη στα πλαίσια του Α’ παγκοσμίου πολέμου και άνοιξαν τον δρόμο για την ειρήνη.

Η εκπομπή φωτίζει την προσωπικότητα του φιλέλληνα στρατηγού Γκιγιομά, ο οποίος υπήρξε προσωπική επιλογή του πρωθυπουργού της Γαλλίας, Κλεμανσό. Ο Γκιγιωμά, έβαλε στην πρώτη γραμμή της μάχης τον ελληνικό στρατό της Εθνικής Άμυνας. Οι μεραρχίες Σερρών, Κρήτης και Αρχιπελάγους πολέμησαν γενναία και κατέλαβαν το περίφημο ύψωμα Σκρα ντι Λέγκεν το 1918.

Παράλληλα ο Γκιγιομά  απεκατέστησε και δημιούργησε νέο οδικό και σιδηροδρομικό δίκτυο. Επέτρεψε να γίνουν ελληνικά στρατοδικεία και έδωσε το δικαίωμα στους Έλληνες να δικάζονται δίκαια με την υποστήριξη δικηγόρου. Έφτιαξε σχολεία και υποδομές για τα ελληνόπουλα αλλά και τα προσφυγόπουλα από την Σερβία και την Μικρασία.

Έξι μήνες μετά και υπό την πίεση του δυτικού μετώπου όπου οι Γάλλοι έχαναν κατά χιλιάδες τους στρατιώτες τους, ανακλήθηκε από την γαλλική κυβέρνηση και την θέση του πήρε ο Φρανσέ ντ΄Επρέ. Ο νέος διοικητής της Στρατιάς στην θεσσαλονίκη συνέχισε την πολιτική του  προκατόχου του και οργάνωσε την μάχη της Δοϊράνης.

Η έρευνα εξηγεί γιατί ο Κλεμανσό αποκάλεσε υποτιμητικά τους συμπατριώτες του στη Θεσσαλονίκη  “Κηπουρούς” και τι ακριβώς έκαναν στα μετόπισθεν για να αντιμετωπίσουν την αισχροκέρδεια και την δυσεντερία.

Η έρευνα ρίχνει φως και σε μια μελανή σελίδα της συμμαχικής στρατιάς, αυτό των λαθρανασκαφών ελληνικών αρχαιοτήτων, κατά τη διάρκεια έργων οχύρωσης και  οδοποιίας. Αρχαιολόγοι αποκαλύπτουν πως σημαντικά ευρήματα κατέληξαν στο μουσείο του Λούβρου και στο Βρετανικό Μουσείο και πως ο Λέοντας της Αμφίπολης κινδύνευσε να σταλεί στο εξωτερικό.

Η Μηχανή του Χρόνου παρουσιάζει τη μεγαλύτερη στρατιωτική νεκρόπολη των βαλκανίων στο Ζεϊτελνικ στη Θεσσαλονίκη. Στο χώμα της φιλοξενεί 20.000 νεκρούς στρατιώτες όλων των φυλών και εθνοτήτων του Μεγάλου πολέμου. Εκεί συναντήσαμε τον 90χρονο φύλακα του σέρβικου τομέα. Συνεχίζει το έργο του πατέρα και του παππού του, που αφιέρωσαν τη ζωή τους για να συλλέξουν και να φυλάξουν τα οστά των πολεμιστών από τις πλαγιές του μακεδονικού μετώπου.

 Στην εκπομπή μιλούν: Αντώνης Σατραζάνης: προϊστάμενος Κέντρου Ιστορίας Θεσσαλονίκης, Φρεντερίκ Γκελτόν: Συνταγματάρχης ε.α, Στέλιος Ανδρέου: Καθηγητής Προϊστορικής Ιστορίας ΑΠΘ, Αλέξανδρος Φαρνου: Διευθυντής Γαλλικής Σχολής Αθηνών, Στεφανί Τρουγιάρ: Δημοσιογράφος France24 – Συγγραφέας, Βλάσης Βλασίδης: Επίκουρος Καθηγητής Ιστορίας – Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, Γιώργος Μιχήλοβιτς: Φύλακας συμμαχικού κοιμητηρίου Ζέιτελνικ, Βασίλης Νικόλτσιος: Συνταγματάρχης ε.α. – Ιστορικός Ερευνητής, Γιάννης Μουρέλος: Καθηγητής Σύγχρονης Ιστορίας στο τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας ΑΠΘ, Βασίλης Κολώνας: Καθηγητής στο τμήμα Αρχιτεκτόνων Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Philippe Ray: Γενικός Πρόξενος της Γαλλίας και διευθυντής του Γαλλικού Ινστιτούτου Θεσσαλονίκης, Γιώργος Στάμκος: Συγγραφέας – Δημοσιογράφος, Αρετή Μακρή: Υπεύθυνη αναγνωστηρίου Ιστορικού Αρχείου Μακεδονίας, Νέστωρ Μπαμίδης: Διευθυντής του Ιστορικού Αρχείου Μακεδονίας, Ειρήνη Ανέστη: Υποψήφια Διδάκτωρ Σύγχρονης Ιστορίας στο πανεπιστήμιο Κρήτης – Συνεργάτης Γαλλικής Σχολής Αθηνών, Λένα Κορμά: Επιστημονικό μέλος Γαλλικής Σχολής Αθηνών,

Το επεισόδιο μεταδίδεται σε επανάληψη την Κυριακή,  28 Απριλίου στις 5 το απόγευμα. Τα επεισόδια είναι διαθέσιμα μετά την προβολή τους Οn Demand στην υπηρεσία COSMOTE TV PLUS.