Οι Ρώσοι που γερμανοντύθηκαν και πολέμησαν στο πλευρό των Ναζί. Στρατολογήθηκαν στα στρατόπεδα αιχμαλώτων για να “ρίξουν” τον Στάλιν. Τι απέγινε ο αρχηγός τους

Στη επιχρωματισμένη φωτογραφία του Β Παγκοσμίου πολέμου βλέπουμε έναν ένοπλο στρατιώτη του αποκαλούμενου Ρωσικού απελευθερωτικού στρατού. Η φωτογραφία αυτή τραβήχτηκε στη Γαλλία και αποτελεί μέρος μιας λιγότερο γνωστής ιστορίας: Τους Ρώσους συνεργάτες του τρίτου Ράιχ.

Ο Ρωσικός απελευθερωτικός στρατός ήταν μια στρατιωτική μονάδα, αποτελούμενη από αιχμαλώτους των Γερμανών που κατατάχθηκαν σε ένοπλα σώματα του εχθρού και συνεργάστηκαν με τους Ναζί. Επικεφαλής του εγχειρήματος αυτού ήταν ο στρατηγός Βλασόφ, που στρατολόγησε άνδρες μετά την γερμανική εισβολή στη Σοβιετική Ένωση.

Ο Αντρέι Αντρέγιεβιτς Βλασόφ είχε σπουδαία στρατιωτική πορεία. Έγινε αξιωματικός επ΄ανδραγαθία, σταδιοδρόμησε στον Κόκκινο Στρατό και έγινε μέλος του κομμουνιστικού κόμματος. Πριν από την γερμανική εισβολή του 1941, είχε αναλάβει τη διοίκηση του 4ου μηχανοκίνητου σώματος. Μάλιστα θεωρήθηκε ότι έπαιξε σημαντικό ρόλο στην υπεράσπιση της Μόσχας και στη συνέχεια του ανατέθηκε η διοίκηση της Στρατιάς στο μέτωπο του Βολκώβ. Όμως τον Ιούνιο του 1942 εγκλωβίστηκε από τους Γερμανούς, προσπάθησε να διαφύγει και τελικά παρδόθηκε.

Ο Βλασόφ, ενώ ήταν αιχμάλωτος των Γερμανών, έκανε δηλώσεις εναντίον του Στάλιν και σε συνεργασία με το Γερμανικό υπουργείο προπαγάνδας αναπτύχθηκε η ιδέα να δημιουργηθεί ένας στρατός που θα πολεμούσε στο πλευρό των Ναζί. Πολλοί Σοβιετικοί αιχμάλωτοι που αντιπαθούσαν τον Στάλιν, προσφέρθηκαν να πολεμήσουν εθελοντικά στη νέα μονάδα.

Το 1942 ο Βλασόφ βρέθηκε για το σκοπό αυτό στο Βερολίνο. Αρχικά το εγχείρημα του δεν είχε ανταπόκριση καθώς στα τέλη του 1942 είχε καταφέρει να συγκεντρώσει μόλις 2.000 – 3.000 στρατιώτες. Ωστόσο, με τον καιρό, ο αριθμός τους αυξήθηκε θεαματικά και έφτασε το 1944 να μετρά 200.000 άντρες.

Η μονάδα ονομάστηκε Ρωσικός απελευθερωτικός στρατός. Ο Βλασόφ κατάφερε να δημιουργήσει και αεροπορική δύναμη ( Πολεμική Αεροπορία KONR), η οποία είχε σύντομο διάστημα ζωής, καθώς διαλύθηκε τον Ιούλιο του 1944.

Ο συγκεκριμένος σχηματισμός βρισκόταν κάτω από γερμανική διοίκηση, και αρχικά δεν συμμετείχε σε πολεμικές αποστολές. Οι Ρώσοι συνεργάτες των Γερμανών χρησιμοποιήθηκαν αρχικά στη μάχη του Στάλινγκραντ από το στρατηγό Πάουλς. Τα κύρια καθήκοντα τα οποία τους ανατέθηκαν ήταν η μεταφορά τραυματιών στα μετόπισθεν, ο ανεφοδιασμός μονάδων της 6ης Γερμανικής στρατιάς. Ωστόσο, μέχρι τότε δεν αποτελούσαν ενιαία στρατιωτική μονάδα.

Μέχρι το 1943 αρκετοί Ρώσοι εθελοντές υπηρετούσαν στις τάξεις του Γερμανικού στρατού, αλλά σε διαφορετικές μονάδες, επειδή η Γερμανική ηγεσία  φοβόταν για την αξιοπιστία τους και δεν τους έστελνε στη πρώτη γραμμή.

Λόγω των  αρνητικών αποτελεσμάτων της επιχείρησης Μπαρμπαρόσα στο ανατολικό μέτωπο, η Γερμανική ηγεσία άρχισε να νιώθει ανασφάλεια για την αξιοπιστία των ξένων εθελοντών που πολεμούσαν στις τάξεις της Βέρμαχτ. Έτσι οι Ρώσοι εθελοντές στα τέλη του 1943 αρχές του 1944 μεταφέρθηκαν στο δυτικό μέτωπο.

Σταδιακά, οι στρατιώτες του Ρωσικού απελευθερωτικού στρατού, έχασαν το κίνητρο να πολεμούν. Είναι χαρακτηριστικό ότι μια δύναμη του Ρωσικού απελευθερωτικού στρατού, βρίσκονταν στην Νορμανδία το 1944, ως μέρος της γερμανικής άμυνας. Ωστόσο όταν ξεκίνησε η απόβαση παραδόθηκε αμέσως στις συμμαχικές δυνάμεις. Αυτό οφείλεται και στην πολιτική των συμμάχων, που προπαγάνδισαν επιτυχώς ότι σε περίπτωση παράδοσης θα υπάρξει άμεσος επαναπατρισμός όλων των ανδρών των συγκεκριμένων μονάδων.

Μέχρι το 1945 το πιο αξιόλογο τμήμα του προδοτικού σχηματισμού ήταν η 1η μεραρχία υπό το στρατηγό Σεργκέι Μπουνιάκενκο. Στις 9 Φεβρουαρίου 1945 η συγκεκριμένη μεραρχία ενεπλάκη στη μοναδική μάχη ενάντια στο στρατό του Στάλιν, στον ποταμό Όντερ. Η σύγκρουση κράτησε τρεις μέρες και αποτελεί την μεγαλύτερη μάχη που έδωσαν στον πόλεμο. Οι συνεργάτες των γερμανών ηττήθηκαν και αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν προς τη Πράγα.

Ο Βλασόφ βρέθηκε και ο ίδιος στη Πράγα, ωστόσο αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την πόλη, όταν Τσέχοι Παρτιζάνοι άρχισαν να συλλαμβάνουν τους στρατιώτες του και να τους παραδίδουν στις Σοβιετικές δυνάμεις. Ο Βλασόφ προσπάθησε να αποφύγει με κάθε τρόπο να παραδοθεί στους Σοβιετικούς.

Ο υποδιοικητής των δυνάμεων του, στρατηγός Σεργκέι Μπουνιάτσενκο, του ζήτησε να κάνουν μια μεγάλη στροφή και να συνταχθούν με τους Τσέχους αντικομμουνιστές Παρτιζάνους εναντίον των μονάδων των Waffen SS. Ο Βλασόφ συμφώνησε.

Πολλοί ιστορικοί θεωρούν ότι ο Βλασόφ δέχτηκε για δυο λόγους. Είτε για να αλλάξει την εικόνα του και να κερδίσει την εύνοια των δυτικών σε μια στιγμή που ήταν θέμα χρόνου η κατάρρευση του τρίτου Ράιχ. Είτε επειδή ένιωσε προδομένος από τους Ναζί που δεν τον βοήθησαν όσο περίμενε. Ο Βλασόφ τελικά παραδόθηκε σε αμερικανικές στρατιωτικές δυνάμεις. Κατά τη διάρκεια της αιχμαλωσίας του προσπάθησε να πείσει τους αμερικανούς ότι αν τον παρέδιδαν στους Σοβιετικούς η ζωή του θα βρισκόταν σε σοβαρό κίνδυνο.

Τελικά οι Αμερικανοί δεν ενέδωσαν και τον παρέδωσαν. Ο Βλασόφ φυλακίστηκε αρχικά στη φυλακή Lubyanka. Μετά από ένα χρόνο δικάστηκε και καταδικάστηκε μαζί με άλλους 11 αξιωματικούς του σε θάνατο. Εκτελέστηκε δια απαγχονισμού την 1η Αυγούστου 1946.

Σύμφωνα με κάποιους ιστορικούς ο Βλασόφ συνεργάστηκε με τους Ναζί για να ανατρέψει τον Στάλιν. Ωστόσο το εγχείρημα του δεν επιβεβαιώθηκε ποτέ. Μέχρι το 1942 είχαν αιχμαλωτιστεί πάνω από 2,5 εκατομμύρια Ρώσοι στρατιώτες. Ο Βλασόφ παρότι προσπάθησε να τους στρατολογήσει. Ελάχιστοι ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα του και η συντριπτική πλειονότητα προτίμησε το θάνατο και το λιμό από το να συνεργαστεί με τους γερμανούς εισβολείς.

Πηγή χαρακτηριστικής φωτογραφίας: WW2 Colourised Photos

Διαβάστε ακόμη στη “ΜτΧ”: Η μάχη που κόστισε τη ζωή δύο εκατομμυρίων ανδρών και «βοήθησε» τη μελλοντική επικράτηση του Λένιν στη Ρωσία. Η τελευταία μάχη στο Ανατολικό μέτωπο στον Α΄ Παγκόσμιο πόλεμο.