Οι “ματωμένοι” καταρράκτες της Ανταρκτικής. Πως δημιουργήθηκε το μοναδικό φαινόμενο που μοιάζει με ποτάμι αίματος

Οι “ματωμένοι” καταρράκτες (Blood Falls) στην παγωμένη κοιλάδα McMurdo Dry Valley στην Ανταρκτική, κυλούν αργά και σταθερά από τον παγετώνα Taylor Glacier στην λίμνη Bonney. 

Το όνομά τους προέρχεται από το κόκκινο νερό που ρέει από τον παγετώνα και το οποίο μοιάζει σαν να είναι ένα ποτάμι “αίματος”.

Πρόκειται για ένα εξαιρετικά σπάνιο φυσικό φαινόμενο που δεν συναντάται πουθενά αλλού στον πλανήτη. H κοκκινωπή απόχρωση του νερού οφείλεται στην υψηλή συγκέντρωση οξειδίων του σιδήρου μίας υπογενούς λίμνης που αναβλύζει από το υπέδαφος.

Η περιεκτικότητα σε αλάτι είναι τρεις φορές μεγαλύτερη σε σχέση με το θαλασσινό νερό, καθιστώντας το νερό της συγκεκριμένης λίμνης εξαιρετικά αλμυρό για να μπορεί να παγώσει, ακόμα και αν οι θερμοκρασίες που επικρατούν είναι στους -10°C.

Υπεραλατότητα

Το συγκεκριμένο νερό της λίμνης έχει απομονωθεί εδώ και πάνω από 1,5 εκατομμύριο χρόνια, φιλοξενώντας μοναδικούς μικροοργανισμούς που έχουν καταφέρει να επιβιώνουν χωρίς φως ή οξυγόνο, προσφέροντας πολύτιμες πληροφορίες στους επιστήμονες για τη διατήρηση της ζωής ακόμα και σε ακραία περιβάλλοντα.

Παρά λοιπόν τις εξαιρετικά χαμηλές θερμοκρασίες που επικρατούν στην Ανταρκτική, η υπεραλατότητα, επιτρέπει στο νερό να συνεχίζει να ρέει μέσα από τον παγετώνα, δημιουργώντας ένα μοναδικό φαινόμενο.

Σύμφωνα με τη γεωμικροβιολόγο Jill Mikucki στο Πανεπιστήμιο του Tennessee, δείγματα νερού από τον Blood Falls περιείχαν τουλάχιστον 17 διαφορετικούς τύπους μικροβίων και σχεδόν καθόλου οξυγόνο.

Μια εξήγηση μπορεί να είναι ότι τα μικρόβια χρησιμοποιούν θειικό άλας για να αναπνεύσουν με ιόντα σιδήρου και να μεταβολίσουν τα ίχνη οργανικής ύλης που έχουν παγιδευτεί μαζί τους

Μια τέτοια μεταβολική διαδικασία δεν είχε παρατηρηθεί ποτέ πριν στη φύση.

Σε αντίθεση με τους περισσότερους παγετώνες της Ανταρκτικής, ο παγετώνας Taylor δεν είναι παγωμένος στο βράχο, πιθανώς λόγω της παρουσίας αλάτων που συγκεντρώνονται από την κρυστάλλωση του αρχαίου θαλασσινού νερού που έχει “φυλακιστεί” κάτω από αυτόν.

Η κρυοσυγκέντρωση αλατιού σημειώθηκε όταν ο καθαρός πάγος κρυσταλλώθηκε και απέβαλε τα διαλυμένα άλατά του, καθώς ψύχθηκε λόγω της ανταλλαγής θερμότητας του συγκεντρωμένου υγρού θαλασσινού νερού, με την τεράστια μάζα πάγου του παγετώνα.

Κατά συνέπεια, το παγιδευμένο θαλασσινό νερό συγκεντρώθηκε σε άλμη με αλατότητα μεγαλύτερη από το μέσο νερό του ωκεανού.

Το κοκκινωπό κοίτασμα βρέθηκε το 1911 από τον Αυστραλό γεωλόγο Thomas Griffith Taylor, ο οποίος εξερεύνησε πρώτος την κοιλάδα που φέρει το όνομά του. Οι πρωτοπόροι της Ανταρκτικής απέδωσαν αρχικά το κόκκινο χρώμα στα κόκκινα φύκια, αλλά αργότερα αποδείχθηκε ότι οφείλεται στα οξείδια του σιδήρου.

Οι μελέτες για το διάστημα

Το ασυνήθιστο αυτό μέρος προσφέρει στους επιστήμονες τη δυνατότητα να μελετήσουν τη μικροβιακή ζωή σε βάθος και σε ακραίες συνθήκες, χωρίς την ανάγκη διάνοιξης βαθιών γεωτρήσεων στο πολικό πάγο, οι οποίες ενδεχομένως να μόλυναν αυτό το εύθραυστο και ανέπαφο περιβάλλον. 

Τέτοιου είδους μελέτες είναι χρήσιμες για την κατανόηση του εύρους των συνθηκών στις οποίες μπορεί να προσαρμοστεί η ζωή καθώς επίσης και για  την αξιολόγηση της πιθανότητας ζωής στο ηλιακό σύστημα, σε μέρη που είναι καλυμμένα με πάγο όπως ο πλανήτης Άρης.

Οι επιστήμονες του Ινστιτούτου Αστροβιολογίας της NASA εικάζουν ότι αυτοί οι κόσμοι θα μπορούσαν να περιέχουν περιβάλλοντα υγρού νερού υπό παγετώνων, ευνοϊκά για τη φιλοξενία στοιχειωδών μορφών ζωής.

Οι μορφές αυτές ενδεχομένως προστατεύονται καλύτερα σε βάθος, από την υπεριώδη και την κοσμική ακτινοβολία, παρά αν βρίσκονταν στην επιφάνεια.

Πηγή αρχικής φωτογραφίας: wikipedia