Οι Μαυραγορίτες της Κατοχής και το ξεπούλημα των ακινήτων. Η μεγάλη έρευνα για την πείνα και τα αρπακτικά. Νέα εκπομπή

Την ιστορία της μαύρης αγοράς στην κατοχή, παρουσιάζει η Μηχανή του Χρόνου με τον Χρίστο Βασιλόπουλο τη Δευτέρα 14 Φεβρουαρίου στις 21.00   από το COSMOTE HISTORY.

Η εκπομπή μεταδίδεται σε επανάληψη την Κυριακή 20 Φεβρουαρίου στις πέντε το απόγευμα.

Η έρευνα καταγράφει την πείνα στις πόλεις και νησιά, όπου απελπισμένοι κάτοικοι έφτασαν στα άκρα, για να σωθούν από τον εφιάλτη της ασιτίας.

Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της Χίου, όπου οι κάτοικοι αγνοώντας τις σχετικές απαγορευτικές διατάξεις, κολύμπησαν στις γειτονικές ακτές της Τουρκίας προκειμένου να αναζητήσουν τροφή.

Η Μηχανή του Χρόνου φωτίζει τις συνέπειες του ανεξέλεγκτου πληθωρισμού, της νομισματικής λεηλασίας με την κυκλοφορία χαρτονομισμάτων χωρίς αντίκρισμα και την απόσυρση των κερμάτων που είχαν ανταλλακτική αξία.

Ταυτόχρονα οι κατακτητές υποχρέωσαν την πτωχευμένη Ελλάδα σε κατοχικό δάνειο ώστε να στηριχτεί η ναζιστική πολεμική μηχανή.

Όλα αυτά εκμηδένισαν την αξία της δραχμής και επήλθε η διάλυση της ελληνικής οικονομίας.

Η έρευνα καταγράφει πως έγινε η λεηλασία των τροφίμων και των πρώτων υλών, πως κατέρρευσαν οι εμπορικές επιχειρήσεις και χιλιάδες εργαζόμενοι έμειναν άνεργοι.

Οι μαυραγορίτες

Η επίσημη νόμιμη αγορά διαλύθηκε και τη θέση της πήρε η αποκαλούμενη «μαύρη αγορά», όπως συνέβη σε πολλές κατακτημένες χώρες της Ευρώπης. Σε αυτήν πρωταγωνιστές ήταν μια μειοψηφία επιτήδειων που πλούτισαν εκμεταλλευόμενοι την δυστυχία και την απελπισία των πεινασμένων.

Ήταν οι λεγόμενοι Μαυραγορίτες που συνεργάστηκαν στενά με τους κατακτητές και εκτόξευσαν τις τιμές των προϊόντων.

Για παράδειγμα, η ζάχαρη από τις 40 δραχμές/οκά έφτασε τις 400 και ο καφές από τις 78 δραχμές/οκά ανέβηκε άμεσα στις χίλιες δραχμές.

Η εκπομπή εξιστορεί τις πρακτικές των μαυραγοριτών και τα στέκια της μαύρης αγοράς στην Αθήνα, όπου μετατράπηκε σε ένα μεγάλο παζάρι με πάγκους.

Η κατοχική κυβέρνηση Τσολάκογλου σε μια κίνηση εντυπωσιασμού, προπαγάνδισε εκστρατεία κατά των μαυραγοριτών για να σταματήσει το απάνθρωπο φαινόμενο, χωρίς όμως ιδιαίτερα αποτελέσματα.

Στην ιστορία πέρασαν τα χαστούκια του Τσολάκογλου τον Νοέμβριο του 1941. Ο κατοχικός πρωθυπουργός συμμετείχε ο ίδιος στις συλλήψεις της Αγορανομίας και χαστούκιζε τους συλληφθέντες μαυραγορίτες. Φρόντιζε πάντα να έχει κοντά του δημοσιογραφική κάλυψη και δημοσιότητα.

Το ξεπούλημα σπιτιών

Κατά τη διάρκεια της κατοχής πραγματοποιήθηκε τεράστια μεταφορά πλούτου, καθώς οι πεινασμένοι Αθηναίοι ξεπουλούσαν ότι είχαν και δεν είχαν για λίγο φαγητό. Όταν δεν είχαν άλλα αντικείμενα αξίας για να ανταλλάξουν με τους μαυραγορίτες, τότε πωλούσαν τα σπίτια ή τα οικόπεδά τους, ακόμη και για ένα τενεκέ λάδι.

Όπως υπολογίζεται από ιστορικούς, περίπου 220 χιλιάδες ακίνητα άλλαξαν χέρια μέσα στην κατοχή. Οι μαυραγορίτες με συγκεκριμένες τακτικές, κατάφερναν να παραπλανούν τους πεινασμένους κατόχους των ακινήτων και να αγοράζουν τις περιουσίες τους σε ιδιαίτερα χαμηλές τιμές.

Μετά τον πόλεμο, δημιουργήθηκε η Ομοσπονδία Πωλησάντων Ακινήτων που διεκδίκησε δικαστικά την επιστροφή των κατοικιών, αλλά ελάχιστοι κατάφεραν να δικαιωθούν.

Σημαντικές μαρτυρίες από το αρχείο της εκπομπής είναι της ηθοποιού Άννας Καλουτά, του Μανώλη Γλέζου και του βετεράνου δημοσιογράφου Βάσου Μαθιόπουλου.

Το φαινόμενο της μαύρης αγοράς αναλύουν οι:

Δρ. Ζέτα Τζαβάρα – ιστορικός, ο Δρ. Πολυμέρης Βόγλης – καθηγητής ιστορίας στο πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, η Δρ. Μαρία Καβάλα – Επίκουρη καθηγήτρια στο τμήμα Πολιτικών Επιστημών Α.Π.Θ., ο Δρ. Βασίλης Μανουσάκης – διδάσκων στο τμήμα Πολιτικής Επιστήμης Α.Π.Θ, ο Πάνος Αμυράς – δημοσιογράφος κα συγγραφέας, η Ελένη Νικολαΐδου – συγγραφέας, ο Παναγιώτης Σάμιος – ιστορικός ερευνητής και συγγραφέας, καθώς και ηλικιωμένοι που έζησαν την Κατοχή στην παιδική τους ηλικία.