Οι Ιταλοί αιχμάλωτοι του Έπους του ’40. Η προπαγάνδα των φασιστικών εφημερίδων για τους “δολοφόνους Έλληνες” και η πραγματικότητα

Κατά τη διάρκεια του ελληνοϊταλικού πολέμου, Ιταλοί αιχμάλωτοι έφτασαν τις 26.000, σύμφωνα με τον διακεκριμένο ιστορικό Giorgio Rizzo.

Οι ιταλικές εφημερίδες μετέδιδαν ότι “οι Έλληνες είναι δολοφόνοι” και ότι “εκτελούν τους αιχμαλώτους”. Ο ελληνικός τύπος από την άλλη έγραφε για την αλληλεγγύη των φαντάρων μας. Στα “Αθηναϊκά Νέα” της 5ης Φεβρουαρίου του 1941, ο απεσταλμένος του μετώπου μετέφερε:

Οι Έλληνες στρατιώται περιποιούνται ακόμη και εις το μέτωπον τους Ιταλούς αιχμαλώτους.

“Το πνεύμα της φιλοξενίας που χαρακτηρίζει από των αρχαιοτάτων χρόνων τον ελληνικόν πολιτισμόν εκδηλώνεται ακόμη και επί του πεδίου της μάχης, απέναντι των εχθρών”, συνέχιζε. “Μόλις ο εχθρός αφήσει τα όπλα του, παύει δια τον Έλληνα να είναι εχθρός και γίνεται άνθρωπος, που όσον χειροτέρα είναι η θέσις του, τόσον αξίζει περισσότερο τον οίκτον και την περίθαλψιν του ισχυρού“.

Στην πραγματικότητα, η συντριπτική πλειονότητα των Ιταλών αιχμαλώτων, βάσει Πρωτοκόλλου, μεταφέρονταν σε βρετανικά στρατόπεδα.

Τα μοιρολόγια της Πίνδου

Οι μάχες στα βουνά της Πίνδου ήταν μία από τις μεγαλύτερες πληγές του ιταλικού στρατού. Κατά τη διάρκεια μιας μόνο μάχης συλλαμβάνονταν εκατοντάδες Ιταλοί. Στις 8 Νοεμβρίου του 1940, ο Μαρδοχαίος Φριζής έπιασε 700 Ιταλούς αλπινιστές κοντά στην Κόνιτσα. Ήταν οι πρώτοι αιχμάλωτοι των Ελλήνων. Ο αξιωματικός διέταξε τους άντρες του να τους συγκεντρώσουν στην κοντινή εκκλησία της Αγίας Παρασκευής για να κάνουν καταγραφή.

Όσοι Ιταλοί δεν είχαν αιχμαλωτιστεί, προσπαθούσαν απεγνωσμένα να διαφύγουν από την γέφυρα της Μέρτζιανης πάνω από τον ποταμό Αώο. Εκείνοι την αποκαλούσαν γέφυρα Περάτι. Έτσι έχει μείνει και στην ιταλική παράδοση.

Ιταλοί αιχμάλωτοι. Στιγμιότυπο από την εκπομπή της “Μηχανής του Χρόνου” με θέμα την 28η Οκτωβρίου.

Η μεταφορά των αιχμαλώτων

Τον Νοέμβριο του 1940, έφτασαν οι πρώτοι Ιταλοί αιχμάλωτοι στο λιμάνι του Πειραιά. Το θέαμα σόκαρε τους ντόπιους. Οι άλλοτε αδίστακτοι εχθροί έδειχναν ταπεινωμένοι, με το βλέμμα σκυμμένο, χωρίς οπλισμό και ρακένδυτοι. Πολλοί Πειραιώτες που είχαν συγκεντρωθεί για να τους γιουχάρουν, τους λυπήθηκαν. Κάποιοι μάλιστα τους πέταξαν τσιγάρα.

Οι Χωροφύλακες που τους παρέλαβαν τους “φόρτωσαν” σε τρένα. Τελικός προορισμός η Αθήνα. Σε συνθήκες πλήρους μυστικότητας οδηγούνταν στο στρατόπεδο στη θέση Παραπήγματα, απέναντι από το σημερινό Χίλτον -περίπου στο ΝΙΜΙΤΣ.

Στις περισσότερες περιοχές της Ελλάδας, η διαδικασία ήταν παρόμοια. Όσοι μεταφέρονταν με τρένα και οχήματα, γίνονταν αντιληπτοί από τους Έλληνες κατοίκους και δέχονταν τις αποδοκιμασίες τους. Εντός των πλοίων, από την άλλοι, περνούσαν απαρατήρητοι.