Οι Ιάπωνες που ξεκίνησαν από ποδήλατα, πιάνα και αργαλειούς και κατέκτησαν την αγορά μοτοσικλέτας. Ο ρόλος του πολέμου

Οι τέσσερις Ιάπωνες «πατέρες της μοτοσυκλέτας» άρχισαν να χτίζουν τις αυτοκρατορίες τους στις αρχές του 20ου αιώνα.

Όλοι όμως ξεκίνησαν από τελείως διαφορετικά προϊόντα: αργαλειοί, πλοία, μουσικά όργανα. Η τραγική συγκυρία που τους έστρεψε στις μηχανές ήταν ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος.

Πρόκειται για τους πρωτοπόρους Soichiro Honda, Michio Suzuki, Shozo Kawasaki και Genichi Kawakami.

Η Honda, η Suzuki, η Kawasaki και η Yamaha αντίστοιχα, βρίσκονται σταθερά στην κορυφή, ως οι εταιρείες με την μαζικότερη παραγωγή, αλλά και με τα μεγαλύτερα κέρδη στον τομέα των μηχανών διεθνώς.

Σύμφωνα με στοιχεία του 2022, το μέγεθος της παγκόσμιας αγοράς ανέρχεται στα 75,63 δισεκατομμύρια δολάρια και προβλέπεται να διπλασιαστεί έως το 2030.

Ιδιαίτερα στις αναπτυσσόμενες χώρες, οι μοτοσυκλέτες θεωρούνται εξαιρετικά χρηστικές καθώς είναι οικονομικά προσιτές και έχουν πολύ χαμηλότερη κατανάλωση καυσίμων.

Υπολογίζεται μάλιστα ότι το 58% όλων των μοτοσυκλετών στον κόσμο εντοπίζονται στις περιοχές της νότιας και ανατολικής Ασίας!

Γιατί όμως υπήρξε αυτή η ραγδαία ανάπτυξη του κλάδου συγκεκριμένα στην Ιαπωνία και σε τέτοιο βαθμό που σήμερα να κάνουμε λόγο για ιαπωνικό μονοπώλιο;

Kawasaki

Η παλαιότερη εκ των τεσσάρων. Ιδρύθηκε το 1878 από τον Shozo Kawasaki, ο οποίος ήταν έμπειρος μηχανικός πλοίων στο Ναγκασάκι, πολλές δεκαετίες πριν από την πυρηνική καταστροφή.

Τα πρώτα χρόνια, η εταιρεία δραστηριοποιούταν αποκλειστικά στον κλάδο της ναυτιλίας. Σταδιακά επεκτάθηκε στην αεροπορία και κατά τον Β’ Παγκόσμιο, υπήρξε από τους σημαντικότερους κατασκευαστές πολεμικών πλοίων και αεροσκαφών, συμβάλλοντας καθοριστικά σε πολλές κρίσιμες νίκες των Ιαπώνων επί των Αμερικανών.

Η στροφή στα δίτροχα έγινε πολλές δεκαετίες μετά τον θάνατο του Shozo Kawasaki. Το 1953 ιδρύθηκε ένα νέο τμήμα στην εταιρεία που θα ειδικευόταν στην παραγωγή μηχανών για μοτοσυκλέτες.

Δεδομένου του παρελθόντος της στο πολεμικό ναυτικό και την αεροπορία, οι ιθύνοντες εστίασαν στην απόδοση των μηχανών που θα παρήγαγαν. Πολύ γρήγορα, η Kawasaki έγινε γνωστή για τις μοτοσικλέτες υψηλών επιδόσεων και τους ισχυρούς κινητήρες της.

Εισήγαγε προηγμένες τεχνολογίες, όπως την πρώτη μηχανή μαζικής παραγωγής με υπερτροφοδότηση, καθώς και τη χρήση υγροψυκτών κινητήρων σε μηχανές μεγάλου κυβισμού.

Το γεγονός αυτό, φυσιολογικά, προσέλκυσε τους λάτρεις της ταχύτητας και του μηχανοκίνητου αθλητισμού. Οι επιτυχίες σε αυτό το πεδίο εκτόξευσαν τη φήμη της εταιρείας παγκοσμίως.

Έτσι, η Kawasaki επέκτεινε τις δραστηριότητές της σε όλες τις ηπείρους, δημιουργώντας εργοστάσια παραγωγής σε διάφορες χώρες, με αποτέλεσμα να αποκτήσει πρόσβαση σε πολλαπλές αγορές και να μειώσει δραστικά το κόστος παραγωγής.

Suzuki

Στην ηλικία των 21 ετών, ο Michio Suzuki ίδρυσε την Suzuki Loom Works στο μικρό παραθαλάσσιο χωριό Hamamatsu.

Για τα πρώτα 30 χρόνια, η επιχείρηση δραστηριοποιούταν στην γιγαντιαία βιομηχανία μεταξιού της Ιαπωνίας, με ειδίκευση στην κατασκευή αργαλειών.

Μάλιστα, το 1929 ο Suzuki εφηύρε έναν νέο τύπο υφαντικής μηχανής, η οποία εξήχθη στο εξωτερικό.

Παρά την επιτυχία των αργαλειών του, ο Suzuki ήθελε να καινοτομήσει και σε άλλους τομείς. Βασιζόμενος στην καταναλωτική ζήτηση της εποχής, κατέληξε ότι η κατασκευή ενός μικρού αυτοκινήτου θα ήταν κατά πάσα πιθανότητα το πιο προσοδοφόρο νέο εγχείρημα.

Ξεκίνησε τον σχεδιασμό του έργου το 1937 και πρόλαβε να κυκλοφορήσει μερικά μικρά οχήματα στην αγορά προτού ξεσπάσει ο Β’ Παγκόσμιος. Με την έναρξη του πολέμου, τα σχέδια παραγωγής έπαυσαν καθώς η κυβέρνηση κήρυξε τα πολιτικά επιβατικά ως “μη απαραίτητο αγαθό”.

Μεταπολεμικά, ο Suzuki επέστρεψε στα γνώριμα και ασφαλή “λημέρια”, τους αργαλειούς. Αυτή τη φορά όμως μια βαμβακική κρίση τον ανάγκασε να αναζητήσει και πάλι νέες διεξόδους. Έτσι στράφηκε στις μοτοσυκλέτες.

Οι Ιάπωνες, που ακόμα συνέρχονταν από τον Β’ Παγκόσμιο, είχαν μεγάλη ανάγκη για οικονομικά και αξιόπιστα μεταφορικά μέσα. Ορισμένες εταιρείες άρχισαν να προσφέρουν κινητήρες αερίου που μπορούσαν να συνδεθούν με ποδήλατο.

Ακολουθώντας αυτό το μοντέλο, το πρώτο δίτροχο όχημα της Suzuki ήταν ένα απλό ποδήλατο εφοδιασμένο με κινητήρα και διπλό γρανάζι που επέτρεπε στον αναβάτη είτε να κάνει πετάλι με την μηχανική υποβοήθηση, είτε χωρίς, είτε να αποσυνδέσει τελείως τα πετάλια και να κινείται μόνο με την ισχύ του κινητήρα.

Η επιτυχία ήταν πρωτοφανής και η εταιρεία άλλαξε επίσημα το όνομά της σε Suzuki Motor Co.

Τα επόμενα χρόνια επικεντρώθηκε στην παραγωγή κανονικών μοτοσυκλετών.

Ακολουθώντας στρατηγική παρόμοια με τη Kawasaki, σταδιακά η εταιρεία εισήλθε στον χώρο του μηχανοκίνητου αθλητισμού, σημειώνοντας σημαντικές επιτυχίες στο motocross και στις κούρσες αντοχής. Η φήμη της εκτοξεύτηκε και η μάρκα εδραιώθηκε ως συνώνυμο της χρυσής τομής: “προσιτών τιμών-αποδοτικότητας κινητήρα”.

Honda

Σε αντίθεση με τους προαναφερθέντες, ο Soichiro Honda είχε από πολύ μικρός πάθος με τα αυτοκίνητα και τις μηχανές. Παράτησε το σχολείο για να δουλέψει σε συνεργείο, ενώ αργότερα δοκίμασε την τύχη του στους αγώνες ταχύτητας.

Το 1937, η Honda ίδρυσε την Tōkai Seiki, μια εταιρεία που παρήγαγε ανταλλακτικά για την Toyota. Κατά τη διάρκεια του πολέμου όμως, οι εγκαταστάσεις βομβαρδίστηκαν και η επιχείρηση καταστράφηκε ολοσχερώς.

Το 1945, ο Honda πούλησε ό,τι είχε διασωθεί στην Toyota για 400.000 γιεν και χρησιμοποίησε τα έσοδα για να ιδρύσει το “Ινστιτούτο Τεχνικών Ερευνών Honda” τον Οκτώβριο του 1946.

Με την εμπειρία που είχε από το συνεργείο ποδηλάτων του πατέρα του, καθώς και την τεχνογνωσία στα αυτοκίνητα που είχε αποκτήσει, ξεκίνησε να παράγει μοτοποδήλατα. Ο Ιάπωνας επιστράτευσε επίσης έναν φίλο του, πρώην εργαζόμενο της Toyota, προκειμένου να αναλάβει την οικονομική διαχείριση της εταιρείας.

Πράγματι το μοντέλο δούλεψε. Το 1959, η Honda Motorcycles άνοιξε την πρώτη της αντιπροσωπεία στις Ηνωμένες Πολιτείες και μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του ’60, η φήμη της είχε απογειωθεί διεθνώς.

Από το 1959 μέχρι σήμερα παραμένει ο μεγαλύτερος κατασκευαστής μοτοσικλετών στον κόσμο, με την ετήσια παραγωγή να φτάνει τα 400 εκατομμύρια.

Yamaha

Η Yamaha Motor ξεκίνησε ως θυγατρική της Yamaha Corporation, κολοσσό στην παραγωγή μουσικών οργάνων.

Η ιδέα της επέκτασης της εταιρείας στον κλάδο των μηχανών ανήκε στον τότε πρόεδρο της εταιρείας, Genichi Kawakami. Και σε αυτή την περίπτωση ο επιχειρηματίας αναζητούσε μία εναλλακτική διέξοδο, καθώς τα μουσικά όργανα -ως είδος πολυτελείας- τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια περνούσαν κρίση.

Ωστόσο, εν προκειμένω, ο Kawakami ξεκίνησε να παράγει δίτροχα για να τα διοχετεύσει κατευθείαν στον μηχανοκίνητο αθλητισμό. Δεν απευθυνόταν στο ευρύ κοινό.

Το πρώτο προϊόν της εταιρείας σημείωσε πρωτοφανή επιτυχία. Στην πρώτη της κούρσα η YA-1 κατέκτησε όχι μόνο την κατηγορία 125cc στην Ανάβαση του Όρους Φούτζι, αλλά και την πρώτη, τη δεύτερη και την τρίτη θέση στον αγώνα δρόμου αντοχής All Japan Autobike Endurance Road Race.

Την επόμενη χρονιά έκανε το ντεμπούτο της και στους διεθνείς αγώνες, καταλαμβάνοντας την έκτη θέση στο Catalina Grand Prix.

Η μάρκα ήταν ήδη γνωστή παγκοσμίως -για τα πιάνο της- και πλέον είχε κάνει ένα πετυχημένο rebranding, εδραιώνοντας το όνομά της και στις μοτοσυκλέτες.

Σήμερα, οι πωλήσεις μηχανών της εταιρείας είναι οι δεύτερες υψηλότερες στον κόσμο. Πλέον η Yamaha έχει επεκταθεί σε πολλούς ακόμα μηχανοκίνητους τομείς, όπως τα σκάφη, τα καρτ, τα αμαξίδια και τα drones. Μάλιστα, θεωρείται ο παγκόσμιος ηγέτης στις πωλήσεις οχημάτων θαλάσσης.